De Jonge: complexe veranderingen processen grootste drempel opschalen e-health

Dat stelt VWS-minister Hugo de Jonge in reactie op kamervragen van Tweede Kamerleden Pia Dijkstra en Vera Bergkamp (D66). Zij wilden onder meer weten wat volgens VWS de belemmeringen zijn voor het opschalen van e-health toepassingen in de zorg en in hoeverre de overheid deze belemmeringen kan wegnemen. Daarbij werd ingezoomd op blockchain-toepassingen zoals waarmee Zorginstituut Nederland nu een proef uitvoert. Momenteel zijn er voorbereidingen voor een pilot bezig om deze eerste zorgtoepassing voor blockchain op kleine schaal in de kraamzorg toe te passen, aldus De Jonge.

Brede samenwerking voor opschalen e-health

De bewindsman stelt dat er al veel initiatieven zijn om door brede samenwerking binnen de zorg drempels voor opschaling van e-health en andere digitale toepassingen weg te nemen. Voorbeelden op dit gebied zijn het Informatieberaad (realiseren duurzaam informatiestelsel zorg) en programma's zoals VIPP en MedMij, evenals nieuwe investeringen in e-health startups. De Jonge belooft in zijn Kamerbrief dat er op korte termijn meer duidelijkheid komt over dergelijke initiatieven in de voortgangsrapportage ehealth en zorgvernieuwing. Daarin zal VWS een aantal nieuwe impulsen aan de verbetering van het innovatieklimaat voor e-health en digitale ondersteuning bekend maken. De e-healthweek in januari heeft volgens De Jonge geïllustreerd dat overal in het land prachtige initiatieven worden ontplooid op het gebied van e-health en digitaal ondersteunde zorg. Behalve pilots en experimenten waren er veel reële toepassingen die in de praktijk van alledag hun weg vinden. Tegelijk vormt verdere opschaling van dergelijke toepassingen naar meerdere locaties, regionaal of op landelijk niveau, vaak een aanzienlijke uitdaging als gevolg van voornoemde benodigde organisatorische veranderingsprocessen.

Gelijkwaardiger positie patiënt

Nieuwe samenwerkingsrelaties tussen professionals kunnen patiënten vanuit een steeds gelijkwaardige positie meesturen in hun behandelproces, schrijft De Jonge. Om daarin succesvol te zijn, is een constructief samenspel nodig tussen innoverende bedrijven, patiënten, zorgaanbieders, verzekeraars, gemeenten en kennis- en onderwijsinstellingen. 'Wij dragen op verschillende manieren bij aan dit samenspel. In de eerste plaats bevorderen wij, met het zorgbrede Informatieberaad, het ontstaan van een ‘vruchtbare grond’, een infrastructuur van standaarden en afspraken voor gegevensontsluiting en –uitwisseling, die onder andere gestalte krijgt in programma’s als VIPP en MedMij.' Andere initiatieven waren en zijn:

De E-healthweek 2018.
De inzet van versnellingsmakelaars (bevordering regionale en bovenregionale samenwerking).
De Seed-capital regeling (met 12 miljoen euro van VWS en EZK) investeert in de opschaling van veelbelovende initiatieven.
De Health Innovation School leidt zorgmanagers op om implementatietrajecten succesvol vorm te geven en uit te voeren.
Zorgvoorinnoveren.nl biedt een kennisbank en een adviesloket voor innovatievraagstukken.

Blockchain nog in kinderschoenen

Voor wat betreft het toepassen van blockchain-technologie in de zorg geeft De Jonge aan dat de technologie op dit gebied nog in de kinderschoenen staat. Met het project blockchain in de zorg verkent Zorginstituut Nederland wat blockchain-technologie kan betekenen voor de gegevensuitwisseling in de zorg. Het instituut verwacht over een jaar of twee de eerste concrete toepassingen. De Jonge: 'Bij de verkenning is uitgegaan van een centrale positie van de burger waarmee deze controle krijgt over de eigen zorggegevens. Blockchain heeft de potentie om samenwerking, gegevensuitwisseling en wederzijds vertrouwen anders te organiseren. Dit kan onder andere leiden tot een vermindering van de administratieve lasten.'

Inzicht in mogelijkheden en consequenties

Hiervoor moet eerst inzicht worden geworven in de mogelijkheden en consequenties voor de gebruikte processen, wet- en regelgeving en technieken in de zorg. Voor deze onderzoeksdoeleinden is de blockchaintoepassing Mijn Zorg Log ontwikkeld. De eerste kleinschalige toepassing wordt nu voorbereid voor de kraamzorg. 'Voordat sprake kan zijn van implementatie of het oplossen van knelpunten is het zinvol eerst een nader beeld te krijgen van de (on)mogelijkheden van blockchain,' benadrukt de minister. 'Om Mijn Zorg Log breder in te zetten, waaronder voor PGB, is nader onderzoek nodig.' De bewindsman laat verder weten dat het Informatieberaad de bundeling van blockchain-initiatieven op de agenda heeft gezet als onderdeel van het centrale doel om een duurzaam informatiestelsel voor de zorg te realiseren.