Een aantal ziekenhuizen voelt zich door hun EPD-leverancier regelmatig klemgezet op financieel en technisch gebied. En ook wordt soms een afhankelijkheidsrelatie ervaren omdat switchen van softwarebouwer uitermate lastig is. Minister Kuipers beantwoordde over deze situatie een aantal vragen in de Tweede Kamer. Hij geeft onder meer aan dat hij enige bemoeienis van de overheid wenselijk vindt, maar uiteindelijk toch vertrouwt op marktwerking. “Ik zie een sterkere rol voor VWS weggelegd in het ecosysteem van de zorg ICT-markt met als doel gezonde marktwerking te stimuleren.”
De ACM stelt in een publicatie uit 2021 dat er momenteel in de Nederlandse ziekenhuizen ZIS/EPD-systemen gebruikt worden van vier verschillende EPD-leveranciers: Cerner/SAP, ChipSoft (HiX), Epic en Nexus. ChipSoft is de marktleider en wordt gevolgd door Epic. Toetreding van andere leveranciers is op een dergelijke markt, die economen een oligopolie noemen, zeer lastig en uitwisseling van gegevens lukt lang niet altijd goed. Een aantal ziekenhuizen voelt zich, zoals uit talloze publicaties in de media blijkt, vaak zelfs klemgezet door hun EPD-leverancier. Over die situatie stelde Kamerlid van den Berg (CDA) vragen en verwees specifiek naar een artikel van NRC waarin Chipsoft centraal stond.
Marktdominantie softwarebouwer
Deelt u de mening dat het ongezond is dat één bedrijf de markt van software voor ziekenhuizen op deze wijze domineert?” Kuipers antwoordt: “Ik vind het wenselijk dat zorgaanbieders kunnen kiezen tussen verschillende leveranciers, zodat een zorgverlener het best passende product kan nemen. De Autoriteit Consument & Markt ziet erop toe dat bedrijven eerlijk concurreren binnen de grenzen van de Mededingingswet.”
Zijn winstmarges EPD-leverancier te hoog?
Een andere vraag luidde: “Deelt u de mening dat softwareleveranciers voor ziekenhuizen geen tientallen procenten winstmarge zouden moeten maken omdat zij hun winst verdienen uit collectieve middelen? Zo ja, bent u bereid een maximale winstmarge wettelijk vast te leggen. Dit zou mogelijk worden gemaakt met het voorgestelde amendement bij de Wet elektronische gegevensuitwisseling zorg (Wegiz) van het lid Van den Berg over een vergunningplicht voor systemen voor gegevensuitwisseling van ziekenhuizen…
Kuipers: “Het is aan zorgpartijen zelf om de juiste ICT-producten tegen de juiste prijzen in te kopen. Bedrijven mogen een eerlijke prijs vragen voor het leveren van hun producten of diensten, maar er mag geen sprake zijn van misbruik van een economische machtspositie. Omdat de tweede vraag samenhangt met een voorgesteld amendement bij de Wet elektronische gegevensuitwisseling zorg (Wegiz), zal verdere behandeling van deze vraag plaatsvinden bij de behandeling van de Wegiz in de Tweede Kamer.”
Hoe neem je toetredingsbarrières weg?
Tot slot komt de vraag op tafel op welke manier toetredingsbarrières op de rigide markt weggenomen kunnen worden voor en hoe de markt aantrekkelijk kan worden voor nieuwe leveranciers. Kuipers reageert: “Ik zie een sterkere rol voor VWS weggelegd in het ecosysteem van de zorg ICT-markt met als doel gezonde marktwerking te stimuleren. Ik werk aan de invulling van de rol van VWS bij onder andere de ondersteuning van het zorgveld en samenwerking met de ICT-leveranciers. Dit doe ik samen met koepels en gebruikersverenigingen. Ik ben ik aan het onderzoeken op welke manier VWS de Nederlandse zorg-ICT markt aantrekkelijker kan maken. Ik verwacht uw Kamer hierover na de zomer te informeren.”
