Vorige week werd 'Leerslapen', het online platform voor zorgprofessionals, gelanceerd. Het biedt richtlijnen voor de behandeling van slapeloosheid, met de focus op de evidence-based behandeling Cognitieve Gedragstherapie voor Insomnie (CGT-i). Via scholing voor eerstelijns zorgprofessionals wordt CGT-i toegankelijk gemaakt. ‘Leerslapen’ helpt zorgprofessionals bij het stellen van een nauwkeurige diagnose en het zelfstandig toepassen van een niet-medicamenteuze behandeling volgens de NHG-richtlijnen, waardoor patiënten sneller perspectief en verbetering kunnen ervaren.
Het platform is in beheer van het Centrum voor Slaapgeneeskunde Kempenhaeghe. Het is opgezet in samenwerking met de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), Slaapstraat en de Hersenstichting. Met ‘Leerslapen’ biedt het platform een aantal hulpmiddelen, zoals CGT-i nascholing: praktische (online en op locatie) scholingen om insomnie beter te leren herkennen en CGT-i toe te passen. Met eigen casuïstiekbespreking onder begeleiding van een ervaren somnoloog/slaaptherapeut van Kempenhaeghe.
Daarnaast is er i-Sleep, de online behandeling CGT-i voor patiënten die daarbij ondersteuning krijgen van een professional zoals de POH-GGZ, een psycholoog of verpleegkundig specialist (VS). Om de behandeling met de patiënt te vergemakkelijken, zijn er ondersteunende materialen beschikbaar, zoals hulpkaarten, ontspanningsoefeningen en een slaapdagboek.
Insomnie
Ongeveer tien procent van de volwassenen in Nederland lijdt aan chronische slapeloosheid, ook wel bekend als insomnie. Om patiënten te helpen wordt vaak gebruik gemaakt van cognitieve gedragstherapie waarbij technieken zoals slaaprestrictie en ontspanningsoefeningen worden toegepast. Helaas is deze therapie beperkt toegankelijk vanwege het tekort aan slaaptherapeuten in verhouding tot het grote aantal mensen met slaapproblemen. Bovendien ervaren patiënten vaak moeilijkheden bij het volhouden van de therapie, bijvoorbeeld vanwege de uitdaging om zich aan de voorgeschreven slaaptijden te houden.
Insomnie heeft een negatieve invloed op de kwaliteit van leven en het psychologisch welzijn. Onbehandelde insomnie vergroot bovendien het risico op het ontwikkelen van psychopathologie, zoals angst- of stemmingsstoornissen. Het probleem van insomnie wordt vaak niet opgemerkt en blijft daardoor onbehandeld. Er is lange tijd gedacht dat het slaapprobleem vanzelf zou verdwijnen als de onderliggende psychopathologie werd behandeld. Echter, in veel gevallen bevindt men zich in een vicieuze cirkel van slecht slapen, waardoor dit niet altijd het geval is.
Niet-medicamenteuze behandeling
Volgens de NHG-richtlijn 'Slaapproblemen en slaapmiddelen' wordt de voorkeur gegeven aan niet-medicamenteuze behandeling voor slapeloosheid. Helaas wordt insomnie vaak niet herkend in de praktijk, waardoor klachten vaak worden behandeld met medicatie. Hoewel medicijnen tijdelijk verlichting kunnen bieden tijdens een acute fase van een slaapprobleem, worden patiënten soms onnodig doorverwezen voor verschillende onderzoeken en ondergaan ze een langdurig traject zonder dat de kernklacht, namelijk het slechte slapen, wordt aangepakt.
CGT-i is de evidence-based behandeling voor langdurige slapeloosheid en heeft op de lange termijn een beter effect dan slaapmedicatie. Veel huisartsen erkennen het belang van niet-medicamenteuze behandeling, maar hebben mogelijk beperkte tijd en kennis om deze zelf te bieden. Dr. Ingrid Verbeek, somnoloog-slaaptherapeut, benadrukt het belang van ‘Leerslapen’ als een alternatief voor behandeling met slaapmedicatie. De praktijkondersteuner Huisartsen GGZ (POH-GGZ) speelt hierbij een cruciale rol. Door middel van het platform kunnen meer patiënten toegang krijgen tot CGT-i, waardoor hoogwaardige slaapzorg voor iedereen in Nederland beschikbaar wordt.
Goede resultaten
De handvatten die worden aangeboden op ‘Leerslapen’ zijn grondig getest door de betrokken partners. Uit onderzoek is gebleken dat de onlinebehandeling met i-Sleep effectief is. De CGT-i online nascholing is getest door POH-GGZ van Huisartsen Oostelijk Zuid-Limburg en de deelnemers waren enthousiast over de aanpak en de inhoud.
De online scholing en toegang tot de i-Sleep onlinebehandeling worden tegen een kleine vergoeding aangeboden op Leerslapen. Ondersteunende materialen zijn gratis beschikbaar, inclusief downloadbare hulpkaarten. De online scholing is geaccrediteerd voor POH GGZ en verpleegkundig specialisten. De scholingen op locatie zijn geaccrediteerd voor psychologen, POH-GGZ en verpleegkundig specialisten.
Betere diagnose en behandeling
‘Leerslapen’ sluit volgens Paul Berger, directeur Cure Kempenhaeghe, perfect aan bij de missie om kennis en expertise te delen. “Dit past bij de rol die ons expertisecentrum in de zorgsector vervult. Door verwijzers op een laagdrempelige manier meer kennis over slaapproblemen bij te brengen, worden zij beter uitgerust en zal het aantal doorverwijzingen naar de specialistische zorg verminderen. Hierdoor kunnen patiënten sneller het beste perspectief geboden worden."
Geïnteresseerden kunnen terecht op de website over ‘Leerslapen’. Bij vragen kan er contact opgenomen via leerslapen@kempenhaeghe.nl.
