De Nederlandse inlichtingendienst AIVD heeft op drie cruciale punten toezeggingen gedaan aan KNMG op het gebied van aftappen van digitaal verstuurde medische gegevens. Dat laat de brancheorganisatie weten. De AIVD en militaire tegenhanger MIVD mogen voortaan grootschalig gegevens aftappen via vaste internetkabels. De KNMG stelt nu dat de vrees voor privacyschending van patiënten is weggenomen.
De KNMG had samen met de LHV (landelijke Huisartsen Vereniging)
afgelopen oktober ernstige zorgen uitgesproken op de impact van de al goedgekeurde nieuwe Wet inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), in de volksmond sleepwet genoemd. Zo zou de wet ook betrekking hebben op de vertrouwelijke communicatie tussen artsen en patiënten, bijvoorbeeld via telefoon, internet en e-mail.
Zorgen over sleepwet
In januari sprak de KNMG
opnieuw zijn zorgen uit over de sleepwet. Als de AIVD via de sleepnetmethode bulkinformatie verzamelt, kunnen daar als ‘bijvangst’ persoonlijke gezondheidsgegevens van patiënten tussen zitten, bijvoorbeeld spraakopnames, e-mails, faxen van consulten tussen dokters en patiënten en tussen hulpverleners onderling. Hierin schuilt het grote risico: niet alleen kan de AIVD deze gegevens zelf analyseren, ook kan de dienst deze gegevens als bulkinformatie delen met het OM en buitenlandse veiligheidsdiensten.
Er was volgens de KNMG en LHV bewust voor gekozen om voor de vertrouwelijke communicatie tussen artsen en patiënten geen uitzondering te maken, zo blijkt uit de Memorie van Toelichting op de Wiv. Er staat expliciet vermeld dat er voor artsen, in tegenstelling tot advocaten, geen verschoningsrecht geldt. Dit heeft impact op de vrije toegang tot de zorg. Desondanks is in het rondetafelgesprek in de Tweede Kamer, voorafgaand aan de stemming over de wet, niemand vanuit de gezondheidszorg geconsulteerd.
Nooit willekeurig gegevens verzamelen
De AIVD stelt nu dat het nooit willekeurig medische dossiers en gegevens mag en zal verzamelen. De AIVD moet medische gegevens bij tegenkomst in principe direct verwijderen. Verder mag de AIVD alleen ongeëvalueerde data delen met buitenlandse diensten als deze aan strenge criteria voldoen. Het zijn drie belangrijke punten waarop de KNMG nu duidelijkheid heeft gekregen van de AIVD.
De AIVD heeft de brancheorganisatie verzekerd dat wanneer zij op medische gegevens stuiten, zij deze niet mogen inzien en in principe direct zullen verwijderen. Dit is in de Wiv vastgelegd. De AIVD mag ook geen databestanden met medische gegevens of patiëntendossiers van willekeurige personen hacken.
Vrees 'zonder meer gebruiken, delen' weggenomen
De KNMG stelt dat hiermee dat de vrees is weggenomen dat de AIVD ‘in bulk’ verzamelde privacygevoelige gezondheidsgegevens zonder meer kan gebruiken en delen. De AIVD heeft op verzoek van de KNMG voor artsen en publiek een nadere toelichting op haar website gepubliceerd.
