Het is noodzakelijk dat de GGZ transformeert en daarbij speelt technologie een belangrijke rol. Echter, de ontwikkelingen op dit vlak blijven achter. Dat stelt KPMG in een nieuw onderzoek naar de financiële stand van zaken in de GGZ.
Volgens de onderzoekers van KPMG staat de houdbaarheid van de geestelijke gezondheidszorg in Nederland onder druk. Het lijkt erop dat vooral de grotere (integrale) GGZ-instellingen zorg moeten leveren onder grote financiële druk.
Daarbij zitten zij volgens het onderzoek gevangen in het huidige systeem van omzetplafonds en prijsplafonds, waarbij een afspraak gemaakt wordt over de maximale gemiddelde prijs per patiënt. De marges waren de afgelopen jaren beperkt en de financierbaarheid van een aantal ieders is uitdagend.
Spanning op operationele processen
Verder ziet KPMG dat aanbieders moeite hebben om noodzakelijke innovaties te bekostigen of hun primaire proces te herontwerpen. Noodzakelijke (IT)-investeringen om de transitie richting de toekomst te kunnen maken zijn niet altijd mogelijk. Naast de financiële druk ziet KPMG ook spanning op de operationele processen door het toenemende personeelstekort bij aanbieders.
“We worden steeds vaker geconfronteerd met wachttijden, te hoge werkdruk op de crisisdienst en het sluiten van klinieken. Dit baart zorgen voor de toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg. Ondanks de wachttijden is de toegankelijkheid van de GGZ door de komst van de POH-GGZ en Basis GGZ verbeterd: meer bereik en minder stigma”, aldus de onderzoekers.
De rol van technologie
KPMG stelt dat de GGZ een toekomstgerichte transformatie moet doormaken. Daarvoor is volgens de onderzoekers een ander perspectief nodig, zowel in de benadering van de patiënt (focus op gezondheid in plaats van ziekte), als in de wijze van het organiseren van de zorg, waarbij technologie een cruciale rol speelt.
“We zien dat er al mooie stappen worden gezet op het gebied van zorg in de wijk en technologische innovaties, zoals e-health en behandeling met behulp van gamification. Het gaat echter veel te traag”, zo luidt de conclusie.
De oplossingen voor de toekomst moeten gezocht worden in andere en slimmere manieren van werken, zeggen de onderzoekers. Die nieuwe oplossingen moeten helpen om de beschikbare capaciteit optimaal te benutten en de nieuwe mogelijkheden meer ruimte te geven. “Het anders organiseren van de zorg is daarom niet alleen onontkoombaar, maar ook gewenst. Daarvoor zijn regie op de transitie, decentrale initiatieven en ruimte voor investeringen in onder andere digitale oplossingen nodig om de noodzakelijke veranderingen te realiseren.”
Meer ruimte voor technologische vernieuwing
In april publiceerde KPMG Health ook al een rapport waarin het schreef dat de zorg meer ruimte moet creëren om technologische vernieuwing mogelijk te maken. Zonder een verregaande inzet van de technologie is Nederland niet in staat om te voldoen aan de toekomstige gezondheidsbehoeften van een bevolking die steeds ouder wordt en steeds hogere verwachtingen heeft van de zorg.
In het rapport Healthcare Reimagined schetst KPMG de invloed die de huidige technologische ontwikkelingen op de korte, middellange en lange termijn zullen hebben op de zorgverlening in Nederland. Volgens de onderzoekers is de uitdaging in Nederland hoe op een duurzame manier via zorginnovatie toegankelijke zorg van hoge kwaliteit kan worden geleverd aan de mensen die deze zorg nodig hebben, op de juiste plaats en de juiste tijd met de juiste mate van interventie.
