Een kwart van de Nederlandse ziekenhuizen biedt patiënten de mogelijkheid om online hun dossier in te zien. 60 van de 82 ziekenhuizen in Nederland biedt deze mogelijkheid nog niet, aldus kenniscentrum Nictiz, dat zich bezighoudt met ontwikkelingen inzake e-health.
De organisatie publiceerde 18 augustus de resultaten van een onderzoek naar het gebruik van patiëntportalen door ziekenhuizen in Nederland. "Een kwart is een goed begin, maar er valt nog een flinke slag te slaan", meent Johan Krijgsman, onderzoeker bij Nictiz. Hij stelt tegenover de NOS dat het een goede zaak is om patiënten meer inzage te geven.Ziekenhuizen zijn volgens de studie met een inhaalslag bezig. Enkele jaren geleden waren er nauwelijks portalen. Van de 22 patiëntportalen is het bij 17 mogelijk een online afspraak te maken, bij 14 om medische gegevens in te zien. Bij zes portals kunnen patiënten het zorg/behandelplan in te zien en bij drie portals kan men zelfmetingen toevoegen.
De mogelijkheden die een portaal biedt, zijn zeer verschillend. Van alleen inzage in enkele administratieve gegevens tot de mogelijkheid om online vragen te stellen aan een arts. Patiënten kunnen (medische) gegevens vaak inzien, maar aanvullen en wijzigen minder. Patiëntportalen zijn nu vooral ‘kijkdozen’.
Academisch ziekenhuizen (UMC’s) bieden de meest uitgebreide mogelijkheden aan. Zes van de acht UMC's hebben een patiëntportaal. Ook regionaal zijn er flinke verschillen. Zo heeft geen enkel ziekenhuis in Groningen, Zeeland en Limburg een portal.
Onwetendheid over bestaan portal
Vaak weten patiënten niet dat er een portaal bestaat. Daarom is de toegankelijkheid belangrijk: kun je het gemakkelijk vinden en is er een duidelijke gebruiksaanwijzing. Opvallend genoeg hebben juist de algemene ziekenhuizen dit vaak beter geregeld dan de academische ziekenhuizen. Meer ziekenhuizen hebben de laatste jaren flink geïnvesteerd in vernieuwing van hun eigen elektronische patiëntendossiers, ziet Krijgsman. "Dat moet eerst goed functioneren, voordat een patiëntportal mogelijk wordt."Leonard Witkamp vindt het aantal patiëntportalen teleurstellend laag. De bijzonder hoogleraar Telemedicine, verbonden aan de afdeling medische informatiekunde van het AMC in Amsterdam, is er groot voorstander van dat patiënten hun gegevens kunnen inzien. "Er is de eeuwige discussie van wie die medische data zijn, voor mij is dat klip en klaar: die data zijn van de patiënt. Ik vind dat de patiënt altijd online toegang moet kunnen krijgen tot zijn eigen medische gegevens."
Streven van Schippers
Ziekenhuizen zijn niet verplicht een patiëntportaal te hebben. Wel zei minister Schippers van VWS in 2014 dat 80 procent van alle chronisch zieken binnen vijf jaar de mogelijkheid moet hebben eigen medische gegevens online in te zien. Witkamp verwacht niet dat de doelstelling van Schippers gehaald wordt. "Er is geen financiële prikkel om dat te bereiken, er is geen harde eis. Innovatie is overal, maar opschaling volgt het geld."Krijgsman is optimistischer. "De verhouding tussen arts en patiënt is de laatste jaren aan het veranderen. De arts krijgt een meer coachende rol en de patiënt wordt mondiger. Er is meer sprake van samen beslissen."
