Een betere uitwisseling van informatie over het medicijngebruik van patiënten met kanker tussen ziekenhuizen en openbare apotheken. Dat was het idee dat het Leids Academisch Netwerk Apothekers (LANA) had én op een pragmatische wijze uitwerkte. Voor deze slimme innovatie ontving LANA, dat is opgericht vanuit LUMC, onlangs de KNMP Zorginnovatieprijs 2023.
Het uitwisselen van info omtrent medicijngebruik van oncologiepatiënten tussen ziekenhuizen en openbare apotheken is niet optimaal. Een werkgroep van LANA bedacht daarom een systeem, die deze informatie-uitwisseling wél goed mogelijk maakt, en ontving daarvoor op 14 maart 2023 de KNMP Innovatieprijs.
De initiatiefnemers van de innovatie, openbaar apotheker Wietske Overmars (Roelofarendsveen), openbaar apotheker Henk-Frans Kwint (Leiden) en ziekenhuisapotheker Kim Gombert-Handoko (Leiden), werden door KNMP-bestuurder Naomi Jessurun beloond met een geldprijs van tienduizend euro. De KNMP Zorginnovatieprijs wordt sinds 2011 uitgereikt door de beroeps- en brancheorganisatie voor apothekers en is een stimulans voor innovatieve apothekers. In 2022 pakte het digitaal ‘tekortenplatform’ ApoAfspraak de innovatieprijs en nu heeft LANA deze dus in de wacht gesleept.
Geautomatiseerd systeem
De prijswinnende Leidse apothekers van LANA ontwikkelden een systeem waarbij het LUMC via een geautomatiseerd proces één keer per maand actuele medicatiegegevens van kankerpatiënten naar de deelnemende openbare apotheken stuurt. Dit gaat een stap verder dan het handmatig informeren van de openbare apotheek, zoals dat in sommige ziekenhuizen ook al gebeurt.
Ziekenhuisapotheker Kim Gombert-Handoko licht het systeem toe op de website van KNMP: “Oncologische patiënten worden in zowel de eerste als tweede lijn vaak gezien. Van collega-apothekers hoorden we dat er behoefte is aan farmaceutische overdracht, die ontbreekt dikwijls. Met ons project ontvangen openbare apotheken maandelijks een automatisch beveiligd bericht wanneer patiënten in het ziekenhuis een oncologische infuustherapie krijgen. We geven ook informatie over welke zorg apothekers kunnen bieden aan deze patiënten. Bijvoorbeeld in de vorm van scholing.”
Leidse apothekers bouwen brug
Het bouwen van de brug tussen ziekenhuisapotheek en apotheek ‘thuis’ moet het bewustzijn van gezamenlijke zorg en gedeelde verantwoordelijkheid vergroten. Ook huisartsen profiteren hiervan, zij worden via het gezamenlijke medicatiedossier van apotheker en huisarts ook beter geïnformeerd. De Leidse apothekers van LANA hopen dat het project navolging krijgt in heel Nederland en stellen de verworven kennis daarvoor graag beschikbaar.
Nog niet elke deelnemende apotheker weet nu precies wat ze met de extra binnenkomende informatie vanuit het ziekenhuis kunnen doen, maar een aantal pakt het al heel goed op. Ze organiseren bijvoorbeeld een nascholing voor apothekersassistenten of sturen bemoedigende kaartjes naar de chemokuurpatiënten waarin ze hulp aanbieden.
Gevaarlijke situaties voorkomen
Kim Gombert-Handoko stelt dat met deze nieuwe verbindingslijn tussen eerste lijn en tweede lijn gerichtere zorg kan worden geboden. “Iemand die terminaal ziek is, kunnen we helpen met afbouwen van medicatie die niet langer zinvol is. Bijvoorbeeld door te stoppen met het slikken van cholesterolverlagende middelen. Verder kunnen apothekers bijvoorbeeld aanbieden om de medicatie voortaan thuis te bezorgen, omdat iemand zich bijvoorbeeld te beroerd voelt om het op te komen halen.”
Het niet goed delen van gegevens tussen eerste en tweede lijn kan in de praktijk zelfs frustrerende of gevaarlijke situaties opleveren. De apotheker geeft dan soms bijvoorbeeld medicatie mee, voorgeschreven door de huisarts, zonder te weten dat hij of zij te maken heeft met patiënt met een heftige aandoening. Voor de patiënt zelf is het ook prettig dat de apotheker ervan weet, zodat ze hun verhaal niet aan de balie hoeven te vertellen.
