De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) hebben een gezamenlijke reactie op de discussienota 'Zorg voor de Toekomst' gepubliceerd. Daarin stellen beide beroepsverenigingen dat investeren in de huisartsenzorg noodzakelijk is om de zorg betaalbaar te houden en patiënten tijdig op de juiste plek te krijgen. In de reactie worden ook diverse beleidsopties genoemd die oplossingen bieden voor de aanpak van knelpunten.
De huisartsenorganisaties stellen ook dat het takenpakket van de huisarts veel te uitgebreid is waardoor per te weinig tijd beschikbaar is. Om het vak van huisarts goed te kunnen uitvoeren, en ervoor te zorgen dat de kernwaarden van de huisartsenzorg het uitgangspunt blijven, moeten huisartsen over meer tijd per patiënt kunnen beschikken.
Het ministerie van VWS schetst in de discussienota 'Zorg voor de Toekomst' een beeld van de toekomstige zorg en stelt daarbij vragen aan alle betrokken partijen. Medio december startte VWS hiervoor onder andere een internetconsultatie. De uitkomsten van de consultatie worden uitgewerkt in een contourennota die aan de Tweede Kamer wordt aangeboden.
Beleidsopties voor huisartsenzorg
De LHV en NHG reageren uitgebreid op genoemde thema's en knelpunten. Als mogelijke oplossing hebben ze daarvoor een aantal beleidsopties geformuleerd. Beleidsopties die volgens de twee huisartsenorganisaties de beste oplossingen bieden voor de aanpak van de knelpunten en hoe de huisartsenzorg daar vanuit haar kracht, rol en taak het beste aan kan bijdragen. Enkele voorbeelden van de aanbevolen beleidsopties hebben betrekking op het gezond en wel houden van Nederland, preventie, organisatie en regie en vernieuwing en werkplezier.
De huiartsenzorg moet weer de ruimte krijgen om haar kwaliteiten optimaal te kunnen benutten. De uitdagingen die in de discussienota geschetst worden, zoals het personeelstekorten in de zorg en de vergrijzing, nopen tot het maken van radicale keuzes en de ontwikkeling van een lange termijn visie. De Nederlandse huisartsenzorg kan door haar bewezen kwaliteit en kosteneffectiviteit bijdragen aan het overeind houden van goede zorg in de toekomst, met de kernwaarden als uitgangspunt. De krachtige sleutelpositie kan alleen gehandhaafd worden wanneer er voldoende tijd en ruimte is om kwaliteiten optimaal te benutten én organisatiekracht om de uitdagingen die op ons afkomen verder te versterken.
Per domein moeten de verantwoordelijkheden, taken en het budget binnen de huisartsenzorg duidelijk afgebakend worden. Iedere partij heeft zijn eigen verantwoordelijkheid en taak op het gebied van preventie. De huisarts ziet geïndiceerde en zorggerelateerde individuele preventie als kerntaak. De uitvoering van collectieve en selectieve preventie-activiteiten voor groepen is nadrukkelijk een taak voor andere partijen, zoals de GGD-en. Het bevorderen van een goede leefstijl vraagt van de overheid om heldere stappen te nemen door wetgeving om het nuttigen van ongezonde producten terug te dringen. En omdat preventie verder gaat dan leefstijl alleen, zien we voor gemeenten een rol in de uitwerking van een brede preventiestrategie gericht op wonen, armoedebestrijding en aanpak van schulden voor kwetsbare groepen.
Meer regie en geclusterde ouderenzorg
Meer tijd voor de patiënt is cruciaal voor de juiste zorg op de juiste plek. Het is belangrijk dat de benodigde vervolgzorg en ondersteuning vindbaar, beschikbaar en passend is, zodat de huisarts adequaat kan doorverwijzen. Hoe meer de huisarts tijd heeft voor de mens achter de patiënt, hoe sneller en beter de patiënt op de juiste plek terecht komt. In de ondersteuning van de huisartsen en de coördinatie tussen de verschillende domeinen zien de LHV en NHG een rol voor de regionale huisartsorganisaties. De huisartsenorganisaties vinden het inzetten op nog langer thuis wonen van nu al zeer kwetsbare ouderen onwenselijk. Geclusterd wonen kan beantwoorden aan de behoeften van de kwetsbare patiënt, omdat dan alle zorg integraal vanuit één aanbieder komt. Dat komt de continuïteit, kwaliteit en efficiëntie van de zorg ten goede. We attenderen het ministerie van VWS op onder andere deze randvoorwaarden:
Als het gaat om de uitdagingen in de zorg voor ouderen, vinden we inzetten op nog langer thuis wonen van nu al zeer kwetsbare ouderen onwenselijk. Geclusterd wonen kan beantwoorden aan de behoeften van de kwetsbare patiënt, omdat dan alle zorg integraal vanuit één aanbieder komt. Dat komt de continuïteit, kwaliteit en efficiëntie van de zorg ten goede. LHV en NHG attenderen het ministerie van VWS op onder andere deze randvoorwaarden:
- Voldoende en adequate thuiszorg door een begrensd aantal aanbieders per werkgebied
- Structureel meer tijd voor kwetsbare patiënten in de praktijk
- Goede organisatie van eerstelijnszorg voor kwetsbare ouderen.
Vernieuwing en Werkplezier
Voor huisartsen is het belangrijk om zeggenschap te hebben over hun werk en praktijkvoering. Daarvoor vragen zij om vertrouwen in de wijze waarop zet dat doen, zonder overdreven verantwoordingseisen die leiden tot lastenverzwaring. De huisartsen willen hun taken graag uitvoeren met een aantal collega’s en een beperkt ondersteunend team, zonder verregaande taakdifferentiatie. Het vinden en behouden van goed ondersteunend personeel wordt bemoeilijkt door eisen die gesteld worden door de zorgverzekeraars. Daarnaast worstelen huisartsenpraktijken met ruimtegebrek om personeel te huisvesten en te hoge werkdruk om stagiairs op te leiden. Gemeenten zouden kunnen helpen door ruimte voor maatschappelijke bestemmingen te reserveren, zodat zorgverleners betaalbare huisvesting kunnen vinden.
Er moet eerst meer geïnvesteerd worden voordat meer tijd besteed kan worden. De succesvolle pilots 'Meer tijd voor de patiënt' geven aangetoond dat meer tijd investeren in het goede gesprek kan leiden tot minder verwijzingen en recepten. Zoals ook in de discussienota wordt geconstateerd, zien we dat projecten lang niet overal door de zorgverzekeraars worden aangemoedigd, goedgekeurd, verlengd of uitgerold. Sta deze zorgvernieuwing niet langer in de weg, investeer juist nu financieel in meer tijd, aldus de reactie van de LHV en NHG.
De LHV en NHG sluiten hun reactie af met het benoemen van vier specifieke punten:
- Het denken in productie, uitkomst en toetsen helpt niet om de uitdagingen in de zorg van de toekomst aan te gaan. Zekerheid in financiering is veel belangrijker dan ingewikkelde betaalconstructies.
- Heb vertrouwen dat professionals zorgen voor goede oplossingen als de randvoorwaarden goed zijn geregeld.
- De kosten van de zorg worden als probleem gezien, maar goede zorg draagt ook juist heel veel bij aan de economie. Zet de zorg neer als economische investering in plaats van een kostenpost.
- Wij onderschrijven de reactie van InEen die extra aandacht vraagt voor het perspectief van de georganiseerde eerstelijnsorganisaties.
De volledige reactie van de twee huisartsenorganisaties is hier (pdf link) te lezen.
