De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) stelt dat meerdere ziekenhuizen in de afgelopen tijd hun beleid over gegevensuitwisseling met andere zorgverleners te hebben gewijzigd. Het gevolg is dat huisartsen niet of moeilijker toegang krijgen tot medische gegevens van de patiënten die bij hen ingeschreven staan. De LHV stelt dat dit kan leiden tot onnodige vertraging en dubbel werk. De vereniging roept de overheid op om de uitwisseling te vereenvoudigen.
De LHV heeft vanuit verschillende regio’s meldingen ontvangen van huisartsen dat ziekenhuizen hun gegevensbeleid hebben aangepast. In veel gevallen komt dit door een aanscherping van het privacy-beleid van de betreffende ziekenhuizen, zo stelt de beroepsvereniging. Mogelijk is het van kracht worden van privacywet AVG in mei 2018 hier aanleiding voor.
Dubbel werk, overlast
Het komt in ieder geval regelmatig voor dat het huisartsen niet langer via het zorgverlenersportaal van het regionale ziekenhuis gegevens in kunnen zien van de patiënten die zij naar dit ziekenhuis hebben verwezen. Een gevolg is dat huisartsen niet altijd de actuele stand van zaken voor zich hebben wanneer zij de betreffende patiënt weer zien. Dan kan het gebeuren dat bloedonderzoek opnieuw moet worden gedaan omdat de uitkomsten uit het ziekenhuis niet in te zien zijn en nog niet naar de huisarts zijn gestuurd. Dit leidt tot dubbel werk en overlast voor de patiënt.
Inzicht in de actuele medische gegevens is van groot belang voor goede patiëntenzorg, benadrukt de LHV. Het is nodig om goed in te kunnen spelen op de gezondheidstoestand van de patiënt. Tegelijk beseft de vereniging hoe belangrijk het is dat er veilig wordt omgegaan met medische gegevens en dat het delen van gegevens aan veel regels gebonden is.
Goede regionale afspraken
De LHV bepleit het maken van goede regionale afspraken tussen ziekenhuizen en huisartsen. Zo kunnen veel van bovengenoemde problemen voorkomen worden. Om huisartsen en/of hun regionale vertegenwoordigers hierbij te ondersteunen, heeft de LHV geïnventariseerd wat er wel en niet kan en mag in de gegevensuitwisseling tussen huisartsen en ziekenhuizen.
Op sommige punten blijkt de huidige wet- en regelgeving een snelle, betrouwbare beschikbaarheid van gegevens te bemoeilijken. Dat is niet in het belang is van patiënten en de zorgverleners. De LHV roept daarom de overheid op de bestaande wetgeving tegen het licht te houden en – daar waar onnodige drempels worden opgeworpen bij het elektronisch uitwisselen van gegevens – wijzigingen door te voeren. De LHV laat weten graag met het ministerie van VWS hierover in gesprek te gaan.
Privacy-drempels
De bestaande wetgeving – zoals de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (Wgbo) en de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) – verplicht zorgverleners zorgvuldig met medische gegevens om te gaan. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen het actief delen van gegevens tussen de betrokken zorgverleners en het beschikbaar stellen van gegevens voor latere raadpleging door andere zorgaanbieders (zoals via een zorgverlenersportaal).
Bovengenoemde wetten richten zich niet specifiek op elektronische gegevensuitwisseling. De Wet aanvullende bepalingen bij verwerking van persoonsgegevens in de zorg doet dat wel. Deze wet verplicht een zorgaanbieder om zijn patiënt te informeren over en uitdrukkelijke toestemming (opt-in) te vragen voor het beschikbaar stellen van de patiëntgegevens uit het medisch dossier van die zorgaanbieder via een elektronisch uitwisselingssysteem. Het Landelijk Schakelpunt (LSP) en het zorgverlenersportaal van het ziekenhuis zijn voorbeelden van elektronische uitwisselingssystemen.
Advies over delen gegevens
Volgens de LHV mag het actief delen van gegevens in het kader van een verwijzing zonder expliciete toestemming. Ook kan het technisch mogelijk gemaakt worden dat de huisarts terugkoppeling van gegevens in het kader van een verwijzing kan raadplegen zonder expliciete toestemming. Daarnaast kunnen onderling aanvullende afspraken gemaakt worden over het beschikbaar stellen van gegevens.
Zo kan het ziekenhuis patiënten actief benaderen om toestemming te geven aan het ziekenhuis om gegevens beschikbaar te stellen aan de huisarts. Daarnaast blijft het cruciaal om in het kader van kwaliteit van zorg actief en tijdig patiëntgegevens naar de huisarts te sturen, bijvoorbeeld via een veilige e-mail applicatie.
