In een Nederlandse primeur heeft Maastro de eerste patiënt met borstkanker aan de linkerborst behandeld met een combinatie van protonentherapie en ademcontrole (breath-hold-techniek). Deze geavanceerde benadering markeert een belangrijke doorbraak in gepersonaliseerde radiotherapie, waarbij patiëntveiligheid en technologische innovatie centraal staan.
De breath-hold-techniek maakt gebruik van gecontroleerde ademstilstand tijdens de bestraling. Hierdoor verschuift het hart tijdelijk naar een positie verder van het bestralingsveld, wat de blootstelling aan straling vermindert. Dit draagt bij aan een significant lagere kans op cardiotoxiciteit, waaronder hartfalen of een infarct op de lange termijn.
Innovatieve behandelcombinatie
Protonentherapie staat al bekend om haar hoge precisie: het stelt clinici in staat om tumorweefsel doelgericht te bestralen met minimale schade aan omliggend gezond weefsel. Door deze aanpak nu te combineren met ademsturing wordt de hartbescherming bij linkszijdige borstkankerbehandeling verder geoptimaliseerd. De techniek is voortgekomen uit eerdere succesvolle toepassingen bij lymfeklierkanker en onderstreept Maastro’s rol als pionier in de ontwikkeling van hoogwaardige radiotherapie.
"We zijn trots dat we als eerste in Nederland deze techniek kunnen aanbieden aan borstkankerpatiënten. Het is een prachtig voorbeeld van patiëntgerichte innovatie en zorg op maat. Door slim gebruik van technologie én een zorgvuldige selectie zorgen we ervoor dat we de best mogelijke behandeling geven aan wie daar echt baat bij heeft", aldus Prof. dr. Maria Jacobs, CEO van Maastro.
Technologie als bondgenoot
Wat deze behandelvorm extra bijzonder maakt, is de inzet van ondersteunende technologie. Via een zuurstofslang ontvangen patiënten verrijkte lucht, wat helpt bij het langer comfortabel aanhouden van de adem. Daarnaast wordt gebruikgemaakt van surface tracking: een continue monitoring van het huidoppervlak die de adempositie realtime bewaakt.
Een innovatief extra hulpmiddel is een speciale bril met visuele feedback — een ‘virtuele ademcoach’ — waarmee patiënten zelf kunnen controleren of zij zich binnen het gewenste ademhalingsvenster bevinden. Zodra de ademhaling afwijkt, wordt de bestraling automatisch onderbroken en hervat zodra het niveau weer klopt.
Selectie op basis van data en risicoprofiel
Niet iedere patiënt komt in aanmerking voor deze intensieve behandeling. Maastro ontwikkelde, op basis van vijf jaar klinisch onderzoek, een datagedreven selectie-instrument waarmee nauwkeurig wordt bepaald wie baat heeft bij de techniek. De behandeling is vooral bedoeld voor vrouwen onder de 50 jaar met linkszijdige borstkanker, cardiovasculaire risicofactoren (zoals een hoge BMI of diabetes), en een bestralingsindicatie richting het borstbeen. De verwachting is dat jaarlijks vijf tot tien patiënten optimaal kunnen profiteren van deze maatgerichte aanpak.
"Dankzij onze uitgebreide ervaring en data kunnen we nu precies voorspellen bij welke vrouwen deze behandeling daadwerkelijk gezondheidswinst oplevert. De eerste patiënt heeft de behandeling uitstekend doorstaan. Dit geeft ons alle vertrouwen om deze techniek verder in te zetten", zegt Prof. dr. Liesbeth Boersma, radiotherapeut-oncoloog.
Met deze innovatieve toepassing verstevigt Maastro zijn positie als nationaal expertisecentrum op het gebied van protonentherapie en oncologische precisiezorg. Het project illustreert hoe digitale technologie en klinische expertise hand in hand kunnen gaan in het verbeteren van patiëntuitkomsten en het beperken van bijwerkingen.
Maastro innovaties
Maastro timmert al jaren aan de weg met innovaties voor het verbeteren van de behandeling van verschillende soorten kanker. Zo werd eind vorig jaar een in eigen beheer, samen met Varian Medical Systems ontwikkelde innovatieve applicator voor de inwendige bestraling van endeldarmkanker (rectaalcarcinoom) ontwikkeld. De Maastro Rectal Applicator maakt het mogelijk om tumoren tot 2,5 centimeter nauwkeurig te behandelen met een hoge stralingsdosis, waardoor omliggend gezond weefsel gespaard blijft en de kans op bijwerkingen afneemt.
Vorig jaar startte Maastro het PRECISION-onderzoek. Daarin wordt de effectiviteit van precisiebestraling bij epilepsie onderzocht, gericht op patiënten met medicatieresistente focale epilepsie die geen hersenoperatie kunnen ondergaan. Hoopvolle internationale resultaten tonen aan dat precisiebestraling leidt tot een significante afname van aanvallen, met sommige patiënten die zelfs aanvalsvrij worden. Maastro voert dit onderzoek uit in samenwerking met Maastricht UMC+, Amsterdam UMC, UMC Utrecht en de epilepsiecentra Kempenhaeghe en SEIN.
