De meest recente versie van de IDF Diabetes Atlas laat zien dat het aantal diabetespatiënten wereldwijd blijft toenemen en allang epidemische vormen heeft aangenomen. Alleen al in Europa waren er in 2017 58 miljoen diabetespatiënten, terwijl dat aantal in 2045 naar verwachting op 67 miljoen zal uitkomen. In Nederland lijden er ruim 1,2 miljoen aan diabetes - 1 op de 14 burgers - en er komen daar elke week 1200 bij.
De 'Western Pacific landen', waartoe onder andere China en Australië behoren, spannen volgens de Atlas de kroon: zij telden in 2017 maar liefst 159 miljoen diabetici, met een voorziene 167 miljoen in 2045. Wereldwijd lopen er nu meer dan 425 miljoen mensen met de aandoening rond. Tegen 2045 zal dit aantal bijna zijn verdubbeld.
Gevolgen en kosten diabetes
Zoals bekend verondersteld mag worden, leidt diabetes tot cardiovasculaire aandoeningen en is het de elfde oorzaak van invaliditeit wereldwijd. Niet-gediagnosticeerde of slecht verzorgde diabetes kan leiden tot amputatie van de onderste ledematen, blindheid en nierziekte.
Diabetes verergert ook de belangrijkste infectieziekten zoals tbc, HIV/AIDS en malaria. De kosten die met de behandelingen gepaard gaan lopen in de honderden miljarden euro's. Onderzoek in de VS wijst echter uit dat een reductie van vijf hypo’s per jaar kan resulteren in een kostenbesparing per patiënt van zo’n $700 bij spoedzorg en $9.000 bij ziekenhuisopnames! In de VS bevinden zich meer dan 30 miljoen mensen met diabetes, dus tel uit je winst.
Vroege ontdekking voorkomt complicaties
Diabetes kan met succes worden aangepakt en complicaties kunnen worden voorkomen, wanneer de aandoening in een vroeg stadium wordt ontdekt. Beter nog, door het veranderen van leefstijl, zoals het verbeteren voeding en lichaamsbeweging, kan het risico op het ontwikkelen van type 2-diabetes aanzienlijk worden gereduceerd. En dat is precies waar technologie een verschil kan maken.
Waarom? Omdat meer dan 95 procent van diabeteszorg van de patiënten zelf komt: zij dienen via bloedprikken of het uitlezen van een CGM (continuous glucose monitoring) apparaatje hun suikerwaarden te meten, te registreren en te controleren, waardoor de behandeling per definitie datagedreven is. Verder blijven uiteraard leefstijlverandering en medicatietrouw e.d. de verantwoordelijkheid van de patiënt.
Persoonlijke assistent Sugar.IQ
Ongeveer drie jaar geleden besloten Medtronic, leverancier van het glucosebewakingssysteem Guardian Connect en IBM Watson Health, gespecialiseerd in het distilleren van kennis en wijsheid uit zorgdata door middel van kunstmatige intelligentie, de handen ineen te slaan en de geschetste problematiek aan te pakken. Het resultaat was het in 2018 uitbrengen van een mobiele app en persoonlijke diabetes-assistent, genaamd Sugar.IQ voor mensen met diabetes type 2.
De toepassing maakt gebruik van de kracht van Watson's kunstmatige intelligentie, in combinatie met Medtronic's diepe medische kennis van diabetes en monitoring-apparaten. Sugar.IQ analyseert voortdurend hoe iemands glucoseniveau reageert op voedselinname, insulinedoseringen, beweging, dagelijkse routines en andere informatie die door de gebruiker via de app wordt verstrekt.
Anders dan de duizenden andere apps voor diabetici, incorporeert Sugar.IQ veel meer contextuele data van de patiënt, waardoor er persoonlijke patronen en inzichten ontstaan, welke glucoseniveaus beïnvloeden, en de patiënt dus continu helpen om op het juiste spoor te blijven. De app synchroniseert met de Guardian Connect monitor en waarschuwt vooraf voor hoge en lage suikerwaarden.
9 extra gezonde dagen per jaar
De eerste resultaten in een testgroep toonden meteen aan dat de Sugar.IQ app doet wat hij moet doen. Uit onderzoek, gepresenteerd op de American Diabetes Association conferentie in 2018, bleek dat mensen die de Sugar.IQ app gebruikten gemiddeld 36 minuten meer per dag binnen het streefbereik (70-180 mg/dL) bleven dan voor het gebruik van de app. De tijd komt overeen met ongeveer 9 dagen extra per jaar in een gezond glucosebereik, hetgeen op lange en korte termijn een enorme voordelen kan opleveren.
Een jaar later (juni 2019), met verbetering van de technologie, laat een nieuwe wetenschappelijke studie zien dat die 36 minuten opgerekt kunnen worden naar een uur per dag (15 dagen per jaar!). Deze studie is gebaseerd op gegevens van 3.100 mensen met diabetes, die ten minste vijf dagen lang Guardium Connect gebruikten.
Dat is een enorme tijdwinst om binnen een optimaal glycemisch bereik te blijven! Personen die de Sugar.IQ-app met Guardian Connect samen met IBM Watson Health gebruikten, hadden 4,1 procent meer tijd binnen dit bereik dan de groep met alleen de Guardian Connect. Bovendien bleek uit het onderzoek dat gebruikers van de app 91 procent van de inzichten nuttig vonden en motivatie en therapietrouw bevorderend.
Nauwkeuriger voorspellen
IBM Watson Health heeft ook het predictiemodel beschreven, dat is getraind op 120 miljoen geanonimiseerde datapunten, verzameld over vele jaren van ongeveer 10.000 patiënten. De machine learning-algoritmen hadden 90 procent nauwkeurigheid in het voorspellen van hypoglycemische gebeurtenissen in een venster van twee uur.
De Sugar.IQ Diabetes Assistant is in januari 2019 officieel geïntroduceerd op Apple's iOS en de app maakt dus gebruik van machine learning om met behulp van de data welke onder meer afkomstig zijn van de Guardian Connect persoonlijke tips te geven om binnen bereik te blijven.
Concluderend: de combinatie van datagedreven én kennisgedreven zorg heeft de potentie om bij diabetespatiënten de ziekte meer naar hun hand te zetten, anders dan dat de aandoening hun leven volledig bepaalt.
