De Federatie Medisch Specialisten vindt dat de vaak gebrekkige databeschikbaarheid een spelbreker kan worden bij het realiseren van het IZA. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft de koepelorganisatie: “Ondanks alle inspanningen van de afgelopen jaren en gerealiseerde wetgeving is de nijpende situatie die wij eerder onder uw aandacht brachten niet veranderd. Nog steeds is regelmatig is de juiste informatie, niet op de juiste plek op het juiste moment.”
In hun brief laten de medisch specialisten weten dat ze graag, samen met alle partners, de ambitie van het Integraal Zorg Akkoord willen waarmaken. Het gaat dan met name om de transformatie naar passende zorg die voor iedereen kwalitatief goed, toegankelijk en betaalbaar moet blijven. In het IZA zijn duidelijke afspraken gemaakt over de transformatie naar passende zorg die waardegedreven is. Het gaat om de juiste zorg op de juiste plek op het juiste moment en daarnaast moet het concreet vaker gaan over gezondheid dan ziekte. Dat lukt echter alleen maar als aan randvoorwaarden wordt voldaan zoals goede databeschikbaarheid en een lagere werkdruk.
Haperende EPD-systemen zijn risico
Het IZA staat vol ambities waar de medische specialisten achter staan. Alleen zien ze dat de randvoorwaarden om dit te bereiken nog niet op orde zijn. Een belangrijke randvoorwaarde die bijvoorbeeld nog niet is gerealiseerd is optimale data-uitwisseling. De medisch specialisten spreken zelfs expliciet over gebrekkige mogelijkheden tot het uitwisselen van data. Minister Kuipers en andere experts zien die problemen ook en pleiten regelmatig voor het vlot trekken van de ICT-zorg-markt en het open kunnen delen van data.
In de praktijk lukt dit echter nog lang niet altijd en de medisch specialisten vinden gebrekkige
EPD-systemen, die slecht met elkaar communiceren, zelfs een grote bron van ergernis. “Deze systemen blijven een risico vormen voor de patiëntveiligheid en verhogen de kans op fouten. Tevens maken deze haperingen dubbele diagnostiek noodzakelijk en veroorzaakt slechte datatoegankelijkheid onnodige werklast voor zorgprofessionals.”
Gebrekkige databeschikbaarheid
Administratielast die het gevolg is van deze situatie wordt door de medisch specialisten ervaren als een van de oorzaken van de hoge werkdruk en is mede veroorzaker van uitval onder collega’s. Het voortduren van de huidige gebrekkige databeschikbaarheid is voor de beweging naar passende zorg volgens de specialisten zelfs een showstopper. “Voor het waarmaken van de ambities richting de toekomst van de zorg vragen wij aandacht voor de randvoorwaarden van beschikbaarheid van de juiste data op de juiste plek en op het juiste moment.”
Ook uit de koepelorganisatie in brief aan de Tweede Kamer haar zorgen over de grote tekorten aan medisch professionals die ook de broodnodige zorgtransformatie in de weg staat. “De beweging naar passende zorg gaat alleen slagen wanneer deze wordt gedragen en vormgegeven door de zorgprofessionals op de werkvloer van ziekenhuizen, instellingen en praktijken. Op alle fronten neemt de druk toe: veranderende en toenemende verwachtingen van patiënten en externe partijen, onvoldoende tijd en bergen administratie. Zorgprofessionals in de zorg vertonen steeds vaker symptomen van stress en burn-out. Het gevolg is steeds meer uitval en een toenemende uitstroom van ooit zeer bevlogen en gemotiveerde collega’s: verpleegkundigen, arts-assistenten, huisartsen, medisch specialisten én andere zorgprofessionals.”
Negatieve spiraal voorkomen
De vraag hoe zorgprofessionals te behouden voor de zorgsector, is daarom volgens de Federatie van Medisch Specialisten heel belangrijk. “In het kader van het waarmaken van de ambities richting de toekomst van de zorg, vragen wij uw aandacht voor de randvoorwaarde dat we de medisch specialisten, verpleegkundigen, huisartsen en andere zorgprofessionals voor het vak behouden en hun het werkplezier teruggeven. Optimale databeschikbaarheid en gebruiksvriendelijke EPD-systemen die het zorgproces ondersteunen waarbij naadloze interactie tussen systemen en toepassingen plaatsvindt, zijn daarbij essentieel.”
De specialisten geven tot slot aan dat ze wel degelijk begrip hebben voor de noodzaak van een effectieve en betaalbare zorg. “Echter, een primaire focus op potentiële besparingen ondermijnt de waarde van het concept passende zorg voor patiënten en professionals.” In de brief wordt duidelijk gemaakt dat een daadwerkelijke zorgtransformatie alleen mogelijk is als een aantal problemen omtrent data-uitwisseling en personeelsproblemen kunnen worden opgelost. Een negatieve spiraal moet volgens de koepelorganisatie van medisch specialisten hoe dan ook worden voorkomen.
