Steeds meer Nederlandse zorginstellingen benutten de mogelijkheden AI. In één jaar tijd steeg het gebruik van AI in de zorg van 43 procent (2024) naar 70 procent (2025). Die snelle opmars toont een groeiend vertrouwen in technologische ondersteuning van zorgprocessen. Tegelijkertijd blijkt uit nieuw onderzoek van SOTI dat de digitale infrastructuur in veel organisaties achterblijft. Verouderde IT-systemen, beperkte interoperabiliteit en kwetsbare netwerken vormen daarbij serieuze obstakels.
Dat blijkt uit het rapport 'Zorgorganisaties onder de loep: gecontroleerde risico’s en onverwachte uitdagingen', waarvoor 1.750 IT-beslissers in 11 landen – waaronder 150 in Nederland – werden ondervraagd.
AI wordt vooral ingezet voor administratie
De toepassing van AI in de Nederlandse zorg richt zich momenteel vooral op het verwerken van medische gegevens (50%), administratieve ondersteuning (50%) en het bijwerken van patiëntendossiers (42%). Het gebruik van AI voor diagnoses is opvallend gedaald van 48% in 2024 naar 32% in 2025. Ook het aandeel zorginstellingen dat AI inzet voor gepersonaliseerde behandelingen nam af, van 52 naar 31 procent.
Volgens Peter Schuchmann, Sales Director Benelux bij SOTI, toont dit aan dat AI in potentie een transformerende rol speelt in de zorg, maar dat de integratie met klinische besluitvorming nog achterblijft: "AI biedt ongekende mogelijkheden voor het verbeteren van patiëntenzorg, van dataverwerking tot gepersonaliseerde zorgpaden. Maar zonder een solide IT-fundament blijft de impact beperkt."
Verouderde IT-omgevingen remmen vooruitgang
De belangrijkste rem op verdere digitalisering blijkt de staat van de huidige IT-infrastructuur. 93 procent van de Nederlandse IT-beslissers in de zorg geeft aan dat verouderde systemen – van netwerken tot IoT-oplossingen – de implementatie van nieuwe technologieën belemmeren. Ruim de helft (58%) werkt met systemen die niet goed geïntegreerd zijn, wat onder meer leidt tot beperkte toegang tot actuele patiëntgegevens en verhoogde cyberrisico’s.
Andere zorgwekkende cijfers:
- 48% ervaart regelmatig downtime of technische storingen;
- 40% acht het eigen netwerk kwetsbaar voor cyberaanvallen;
- 53% van de IT-teams besteedt te veel tijd aan probleemoplossing;
- 49% vindt het moeilijk nieuwe apparaten te detecteren en beveiligen;
- 33% ziet hardware-uitrol belemmerd door infrastructuurbeperkingen.
"Het is zorgwekkend dat bijna de helft van de zorgorganisaties regelmatig te maken heeft met technische storingen," stelt Schuchmann. "Zonder robuuste en geïntegreerde infrastructuur komt de beloofde meerwaarde van AI en andere technologieën niet tot zijn recht."
Beveiliging blijft topprioriteit
Databeveiliging wordt door een kwart (25%) van de zorginstellingen genoemd als de grootste zorg binnen hun IT-omgeving. Nog eens 6% noemt het beheer van gedeelde apparaten als belangrijkste uitdaging. Daarmee beschouwt in totaal 31% van de respondenten security als hoogste prioriteit.
Stephanie Lopinski, VP Global Marketing bij SOTI, pleit daarom voor de overstap naar geavanceerde Enterprise Mobility Management (EMM)-oplossingen: "Basisoplossingen voor apparaatbeheer voldoen niet meer in de complexe, mobiele zorgomgeving van vandaag. Alleen met schaalbare en veilige EMM-oplossingen kunnen zorgorganisaties voldoen aan wet- en regelgeving, hun infrastructuur beschermen én technologie effectief inzetten."
Van innovatie naar implementatie
Het rapport van SOTI benadrukt dat technologische adoptie hand in hand moet gaan met structurele modernisering van onderliggende systemen. Van real-time gegevensuitwisseling tot veilig beheer van mobiele apparatuur: de digitale zorg van morgen vraagt om investeringen in infrastructuur, integratie en governance.
Met het oog op Europese wetgeving, zoals de European Health Data Space (EHDS), wordt die urgentie alleen maar groter. Het volledige onderzoek ‘Zorgorganisaties onder de loep: gecontroleerde risico’s en onverwachte uitdagingen’ is beschikbaar via de website van SOTI.
Rapport ZonMw
In maart presenteerde ZonMw een rapport waarin zes belangrijke kennishiaten worden geïdentificeerd die de toepassing van kunstmatige intelligentie (AI) in de zorg belemmeren. Deze hiaten betreffen onder andere de lange-termijneffecten van AI op zorguitkomsten, de validatie van AI-modellen, ethische en sociale vraagstukken, de aantoonbare waarde en impact, de AI-readiness van zorgorganisaties en de opschaling van bewezen innovaties.
Minister Agema ontving het rapport en benadrukte de noodzaak van scholing en een zorgvuldige, ethische uitrol van AI-toepassingen. ZonMw adviseert VWS om een nationale aanpak te coördineren in samenwerking met het zorgveld.
