Als psychische klachten als gevolg van kanker zo erg worden dat ze het dagelijks leven gaan beheersen, wordt mensen aangeraden om professionele psychologische zorg te zoeken. Het HDI is één van de psycho-oncologische centra in Nederland die deze zorg aanbieden. Tientallen therapeuten van het instituut behandelen sinds 12 maart cliënten op afstand via beeldbellen of een telefonisch consult.
Beeldbellen blijft van belang
Na zeven weken lockdown vroegen de therapeuten van het HDI hun cliënten een vragenlijst in te vullen over hun ervaringen met online therapie en hun emotionele welzijn sinds de uitbraak van het coronavirus. Hieruit blijkt dat 71 procent ook na de coronacrisis en het einde van de 1,5 meter maatregelen wil blijven beeldbellen. Bijvoorbeeld als men moe is door chemotherapie of (tijdelijk) lichamelijk beperkt is door bijvoorbeeld een operatie.
De gemiddelde kwaliteit van beeldbellen wordt beoordeeld met 74 punten, waarbij 100 punten topkwaliteit is. Ook in deze vaak eenzame tijd waarin mensen het sociale netwerk en activiteiten buitenshuis zien, wegvallen waarderen mensen het contactmoment met hun vaste therapeut van het HDI, aldus het instituut.
Wegvallen reistijd, minder stress
Aan online therapie kleven volgens de ondervraagden zowel voor- als nadelen. Voordelen zijn onder meer: het wegvallen van reistijd en reiskosten. Ook is er minder voorbereiding nodig, cliënten hoeven niets mee te nemen. Verder ervaart men geen stress voorafgaand aan het gesprek. Dat was soms bij een live gesprek wel het geval.
Daarnaast wordt het als rustgevend ervaren om in de vertrouwde omgeving te zijn tijdens het gesprek. Ook zouden respondenten aangenaam verrast zijn om te constateren dat EMDR (een behandelmethode gericht op oogbewegingen die bijdraagt aan het verwerkingsproces van trauma’s en stress) werkt via het online gezondheidsplatform Karify.
Via dit platform biedt het HDI zelf ontwikkelde online therapieën aan: de begeleide behandeling Minder Moe bij Kanker en de zelfhulptraining Minder Angst na Kanker. Deze behandelingen zijn gericht op twee veelvoorkomende klachten onder (ex-)kankerpatiënten: ernstige vermoeidheidsklachten en angst voor terugkeer van kanker.
Ervaring met invoeren online zorg
In ICT&health editie 2 vertellen Anette Pet - klinisch psycholoog en directeur zorg bij het HDI - en algemeen directeur Hanneke Haanraadts over hun ervaringen met het versneld invoeren van beeldbellen. “Extra hygiënemaatregelen zijn snel en eenvoudig te realiseren, maar hoe verander je op korte termijn de vorm van je core business, je psychologische zorg?” stelt Pet. “Het was de ultieme test om te zien hoe het zou zijn als onze gehele zorg online zou plaatsvinden.”
De omslag was niet voor iedereen even makkelijk. De techniek werkte niet altijd mee en online werken vroeg ook van medewerkers enig aanpassingsvermogen, vervolgt Pet. “Maar ook collega’s die eerst wat huiverig waren, ervaren nu noodgedwongen dat er online veel meer mogelijk is dan ze dachten. Ook op afstand kan contact persoonlijk zijn.”
Pet verwacht dat de deur is opengezet voor meer blended behandelingen in de toekomst. “Als therapeut ben je online flexibeler in je tijdverdeling en kun je eenvoudig online terugkoppeling geven tussen afspraken door. Anderzijds kunnen cliënten deels zelf aan de slag met oefeningen en educatief materiaal van onze online therapieën. Ze kunnen ook na afronding van hun behandeltraject teruggrijpen op dit online materiaal. Maar persoonlijke begeleiding van onze therapeuten zal altijd nodig blijven.”
'Liever niet beeldbellen'
Volgens een studie van UMC Utrecht willen GGZ-behandelaars liever niet beeldbellen. Dat schreef NRC eerder deze week. Eén op de honderd behandelaren geeft volgens het onderzoek de voorkeur aan beeldbellen boven echt contact. Een groot nadeel van beeld- of videobellen is dat bepaalde behandelmethoden niet toegepast kunnen worden.
Verzekeraars stimuleren juist het toepassen van online of blended behandelingen. Zij hopen zo wachttijden terug te dringen. Zo sloten Menzis en VGZ hiervoor onlangs een contract met iPractice. deze organisatie zou met zijn online aanbod 40 procent meer capaciteit bieden dan met puur fysieke behandelingen kan.
