Als het gaat over digitale zorg, hebben we het met elkaar vaak over werkprocessen, richtlijnen en efficiëntie. Maar dit zijn slechts ‘middelen’ die ons helpen om een (veel belangrijker) doel te bereiken. Dat is natuurlijk dat we de zorg makkelijker kunnen maken. Zodat we de focus niet hoeven te leggen op ziek zijn, maar op een zo fijn en gewoon mogelijk leven waarin ziek zijn een zo klein mogelijke rol speelt. Dat kan alleen succesvol als je echt vanuit je patiënten naar de processen kijkt.
De laatste tijd is er veel aandacht voor acute en vaak ook complexe zorg. Enorm belangrijk natuurlijk, maar veruit de meeste patiënten bezoeken het ziekenhuis gelukkig niet voor een acute zorgvraag. Want die patiënten komen alleen voor hun jaarlijkse controles vanwege hun chronische aandoening, zoals reuma, diabetes of de ziekte van Crohn.
De impact van deze ziekenhuiszorg op hun dagelijks leven is groot. Denk aan het vrij nemen van werk voor een afspraak, de reis, eventueel vervoer regelen, de spanning die het toch ook vaak met zich meebrengt. Hoe kan dit eenvoudiger? Want mensen willen natuurlijk niet ziek zijn, en als ze dat wel zijn, daar zo min mogelijk aan herinnerd worden in hun dagelijkse leven. Je kunt je namelijk gezond voelen, ondanks een aandoening. Hoe mooi als je juist voor hen de zorg makkelijker kan maken.
Innoveren vanuit patiëntperspectief
Digitale zorg kan daarin een sleutelrol innemen. Door sommige processen te digitaliseren en bijvoorbeeld contact ook digitaal aan te bieden, kun je al direct zorg makkelijker maken voor patiënten. Voorwaarde is wel dat je patiënten daarin centraal stelt. Ziekenhuizen maken al grote stappen door vanuit patiëntperspectief naar het zorgaanbod te kijken, en patiënten te betrekken in de zorgprocessen. Een prachtige ontwikkeling, omdat je hierdoor door de ogen van de patiënt gaat kijken naar de zorg en naar kwaliteit van leven.
Als projectmanager bij BeterDichtbij hoor ik vaak de ervaringen van patiënten. En dan zie ik dat de kracht zit in de relatie, niet in de middelen om die relatie te onderhouden. Want hoe prettig het is om als patiënt je vraag te kunnen stellen wanneer het je uitkomt, ook al is het 23.00 uur ’s avonds. De vraag is uit je hoofd, wetende dat je binnen twee werkdagen een antwoord krijgt van je zorgverlener. Of hoe fijn is het dat je het controlegesprek met je zorgverlener thuis kunt doen middels beeldbellen. Dat scheelt in ieder geval al de stress van het reizen naar het ziekenhuis, en voor mensen geldt ook dat een gesprek thuis voeren makkelijker gaat dan in de spreekkamer.
Een voorbeeld: Mitchel (45) heeft al jaren diabetes en weet inmiddels hoe hij hiermee om kan gaan. Zijn controle-afspraak is volgende week met de internist. Hij voelt zich goed, de waardes zijn stabiel en als het aan hem lag is de afspraak niet nodig. Maar ja, je weet maar nooit, dan kan hij eventueel nog wat vragen stellen aan zijn arts. Mitchel heeft de middag vrij genomen van zijn werk om naar het ziekenhuis te gaan en met zijn vrouw afgesproken dat zij de kinderen van school ophaalt. Hij redt dit niet in combinatie met het ziekenhuisbezoek. Eenmaal aan de beurt bij de internist, staat hij na 10 minuten praten alweer buiten. En gelukkig: de internist gaf aan dat alles er prima uitzag.
Makkelijk contact op juiste moment
Mitchel is genoodzaakt om zijn middag anders in te delen door het ziekenhuisbezoek, wat hem tijd en moeite kost. Is een fysieke afspraak wel echt nodig, of kan het ook middels een bericht, telefonisch of beeldbellend? In gesprek gaan met de patiënt over het al dan niet elkaar treffen in het ziekenhuis is altijd goed.
Maar zorgverleners dan, krijgen die niet veel meer vragen als zij ook digitaal contact beschikbaar stellen? Dat is een vraag die ik veel hoor in de dagelijkse praktijk. En mijn antwoord is altijd simpel: ja in het begin kost het je meer tijd, want dan besteed je tijd aan het leren kennen van de mogelijkheden en het inpassen in je werkprocessen. Daarna bespaar je tijd én ga je zien hoe blij je patiënten kan maken door zorg voor hen zo makkelijker te maken.
Digitaal zorg-contact voor iedereen
Wij zeggen daarom altijd: ga gewoon doen (!) en ervaar zelf hoe je het vindt en hoe je patiënten erop reageren. Je gaat merken: patiënten stellen meer vragen via de app dan telefonisch, je kunt je tijd beter indelen. Het geeft je de mogelijkheid proactief berichten te sturen met gerichte informatie, te vragen hoe het gaat met de patiënt na een operatie en/of de patiënt te herinneren meetwaardes door te geven.
Is een uitslag bekend en wil je die doorgeven aan de patiënt, maar krijg je of de patiënt niet aan de telefoon of de voicemail? Ook niet-impactvolle uitslagen kun je makkelijk digitaal via bijvoorbeeld BeterDichtbij doorgeven. Dat scheelt jezelf ook weer tijd. Stelt je patiënt veel vragen? Dat kan duiden op onzekerheid of onduidelijkheid en een signaal zijn om een telefonisch-, beeldbel- of fysiek consult te plannen.
Je ziet: de zorg meer vanuit patiëntperspectief zien betekent niet automatisch dat het je als zorgverlener meer werk oplevert. Het is kritisch kijken naar welke vorm nodig is om zorg te kunnen leveren. Hoe meer dat buiten het ziekenhuis kan, is mooi meegenomen. Want dan houden mensen meer tijd en energie over voor alle andere dingen in hun leven, en heeft het ziek-zijn minder impact.
