Microscopie op zoek naar levensbouwstenen

1 maart 2023
microscopie
AI
Nieuws

Vijftien miljoen subsidie heeft het bioImaging consortium ontvangen om microscopie in Nederland nog scherper op de kaart te zetten. NL-BioImaging AM is een netwerkorganisatie waarvan de partners onderling kennis uitwisselen, de allernieuwste microscopen installeren en nieuwe technologie ontwikkelen zoals bijvoorbeeld AI die microscopen straks automatisch bestuurt.

De infrastructuur NL-BioImaging AM ontving de 15 miljoen financiering vanuit de Nationale Roadmap voor Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur. Het gaat hier om een samenwerkingsverband, waarbij onder meer prof. dr. Adriaan Houtsmuller van Erasmus MC met Core Facility Optical Imaging is aangesloten.

Houtsmuller vertelt op de website van Erasmus MC: “Met de financiering gaan we zorgen voor een nationale, volledig geïntegreerde, geavanceerde microscopie-infrastructuur met het uiteindelijke doel het functioneren én disfunctioneren van onze lichaamscellen beter te begrijpen en zo ziektes beter te kunnen bestrijden.”

Microscopie: kijken in levende cellen

De afgelopen jaren zijn er grote doorbraken geweest in beeldvorming. MRI-scanners maken steeds betere beelden. Een hoogtepunt is de krachtigste MRI-scanner ter wereld, met een magnetische veldsterkte van 15 Tesla, die de komende tijd bij Radboudumc wordt geïnstalleerd. Beelden van deze en andere soorten scanners worden steeds scherper, beter en gedetailleerder waardoor specialisten ziekten zoals kanker steeds sneller kunnen diagnosticeren en gerichter kunnen behandelen.

Kanker beter begrijpen

Ook bij microscopie gaan de ontwikkelingen snel en het samenwerkingsverband NL-BioImaging AM helpt om Nederland op dit terrein in de internationale kopgroep te houden. Op meerdere plekken wordt er gewerkt aan state of the art microscopie. Een nieuwe, door wetenschappers van de Universiteit Maastricht, ontwikkelde microscopische techniek, maakt het bijvoorbeeld mogelijk verschillende celtypen en de locatie in weefsels beter en preciezer in kaart te brengen. Met deze technologie kunnen ziekteprocessen van bijvoorbeeld aderverkalking en kanker beter begrepen worden. De methode is in staat om tot vijftien verschillende celtypen tegelijkertijd in beeld te brengen.

Processen in levende cellen

Het is al sinds 1979 mogelijk om processen in levende cellen te bekijken en met nieuwe supermicroscopen gaat dit steeds gedetailleerder en kunnen er zelfs 3D-video’s worden gemaakt waar die processen haarscherp op te zien zijn. En dankzij de ontdekking van fluorescente markers, waarmee je onderdelen van cellen een fluorescent label kunt geven, kunnen tegenwoordig ‘live’ de processen in cellen worden bestudeerd. Tevens kunnen met de nieuwste microscopie organoïdes en kleinere diermodellen worden begrepen en bijgestuurd worden.

Zicht op bouwstenen leven

NL-BioImaging gaat samen met professor Houtsmuller nóg meer geavanceerde technieken en toepassingen voor de microscopie ontwikkelen en integreren. Zo wordt het onder meer mogelijk om revolutionaire inzichten in de bouwstenen van het leven te verkrijgen, wetenschappelijke doorbraken te behalen en geavanceerde toepassingen in de maatschappij te realiseren om levensbedreigende ziektes te voorkomen of te genezen.