Digitaal is het nieuwe normaal aan het worden. Zonder DigiD lukt er steeds minder in commerciële én zorgorganisaties. Onder andere ouders van kinderen met een verstandelijke beperking lopen hier tegenaan. Ze willen graag hun kinderen digitaal vertegenwoordigen maar dat kan niet altijd geregeld worden. Zo moeten ze weer terugvallen op het papieren proces en dat is vaak lastig. Het ministerie van VWS wil voor deze en andere doelgroepen voorzieningen creëren voor digitale inclusie.
Het ministerie van VWS hecht er veel belang aan dat digitale diensten in de zorg voor een zo groot mogelijke groep beschikbaar zijn. Patiënten vanaf 16 jaar kunnen sinds kort bijvoorbeeld anderen machtigen voor digitale toegang tot hun medisch dossier.
Met name voor ouders met kinderen onder de 16 met een verstandelijke beperking is digitale inclusie echter vaak nog niet goed georganiseerd. VWS ontwikkelt voor deze doelgroep centrale voorzieningen, zodat ook deze ouders hun kinderen digitaal optimaal kunnen vertegenwoordigen. Met deze ontwikkelingen onderschrijft het ministerie van VWS het belang van digitale inclusie.
Werk maken van mogelijkheden vertegenwoordiging
Een van de mogelijkheden om kwetsbare doelgroepen te betrekken bij het gebruik van digitale dienstverlening is de mogelijkheid van vertegenwoordiging. Iemand anders heeft dan van de patiënt een machtiging gekregen voor toegang tot de medische gegevens en kan dan ook namens de patiënt handelingen verrichten. In de zorg komen ook steeds meer mogelijkheden voor digitale vertegenwoordiging in beeld. Betreffende voorziening worden gekoppeld aan DigiD. Het gaat hier dus expliciet om vrijwillige machtigingen.
Vrijwillige machtigingen werken al
In veel zorgorganisaties kunnen mantelzorgers door die mogelijkheid kwetsbare patiënten wel al vaak effectief digitaal ondersteunen. Een recent voorbeeld vinden we bij Tjongerschans. Patiënten vanaf 16 jaar kunnen een familielid, vriend of mantelzorger vrijwillig machtigen voor toegang tot het patiëntenportaal van het ziekenhuis. Het ziekenhuis helpt ze daarbij met de speciale DigiD-dienst van de overheid. De patiënt regelt de machtiging zelf met de persoon van zijn of haar keuze. Beiden gaan naar de website www.machtigen.digid.nl en regelen het daar samen met een eenvoudig stappenplan.
Op weg naar digitale inclusie
Helaas lukt die digitale ondersteuning dus nog lang niet altijd bij kinderen onder de 16 met een verstandelijke beperking. Dit komt omdat DigiD persoonsgebonden is, waardoor de ouders van kinderen met een verstandelijke beperking een machtiging van hun kind nodig hebben voor digitale toegang suw betreffende kinderen meestal niet kunnen geven. Om dit dilemma op te lossen wordt gewerkt aan de mogelijkheden voor ouderlijk gezag over kinderen tot 16 jaar. Een pilot voor kinderen tot 12 jaar start in ieder geval naar verwachting begin 2023. Tevens wordt gewerkt aan centrale regelingen omtrent bewindvoering, curatele of mentorschap. Deze laatste zijn naar verwachting beschikbaar vanaf 2024.
