Experts van de Universiteit van Nottingham hebben aangetoond dat multiple sclerose (MS) met succes kan worden gediagnosticeerd met behulp van een MRI-scan, waardoor patiënten niet langer een pijnlijke ruggenprik hoeven te ondergaan. Bijkomend voordeel is dat een diagnose al binnen enkele minuten gesteld kan worden.
MS is een neurologische aandoening waaraan in Nederland ongeveer 34.000 en wereldwijd 2,5 miljoen mensen lijden. Het stellen van een diagnose is een complex en moeilijk proces, omdat de ziekte veel symptomen heeft waar zeker niet alle patiënten allemaal last van hebben. Daarnaast is MS een aandoening die zich op verschillende wijzen kan ontwikkelen, van traag tot heel snel.
MRI én ruggenprik
Er is momenteel geen overeenstemming over de beste manier om de diagnose MS te stellen. Vaak ondergaan mensen bij wie MS wordt vermoed een standaard MRI-scan en een lumbaalpunctie (ruggenprik), waarbij een dunne naald tussen de botten in de onderste wervelkolom wordt ingebracht.
Behalve dat dit voor veel patiënten een pijnlijke ervaring is, kunnen er ook onbedoelde complicaties optreden die tot een ziekenhuisopname kunnen leiden. Daarbij komt ook nog dat de diagnose met een ruggenprik niet altijd met succes gesteld kan worden. Afwijkingen worden niet bij iedereen met MS gevonden. Sommige mensen met aandoeningen die MS kunnen nabootsen, maar die een heel andere behandeling nodig hebben, hebben soortgelijke afwijkingen bij de lumbaalpunctie. Beide problemen kunnen leiden tot een verkeerde diagnose.
"Meer dan de helft van alle mensen met de diagnose MS in het Verenigd Koninkrijk heeft ten minste één lumbaalpunctie gehad, na het vermoeden van de diagnose MS. De bevindingen van ons onderzoek zijn bijzonder opwindend omdat we nu hebben aangetoond dat we de diagnose MS kunnen stellen zonder deze pijnlijke procedure", vertelt professor Nikos Evangelou, klinisch hoogleraar neurologie aan de universiteit van Notttingham:
T2* MRI techniek
Voor het onderzoek, gepubliceerd in Neurology Open Access, werd een T2*-gewogen MRI gebruikt. Hiermee kunnen laesies in de witte hersenstof aangetoond worden die gecentreerd zijn rond een ader - een bekende indicator van MS. Voor een sluitende diagnose van MS ontwikkelde het team de “regel van zes”, waarbij als er zes laesies werden gevonden met een centrale ader, dit de diagnose MS bevestigde zonder alle laesies te hoeven analyseren.
Het team voerde een prospectief onderzoek uit in Nottingham, Cardiff en Londen met patiënten die een vermoedelijke, maar geen definitieve diagnose MS hadden. Elke patiënt kreeg een MRI-scan van 8 minuten en een lumbaalpunctie en na 18 maanden konden ze erachter komen wat de diagnose was en of deze overeenkwam met die van hun eerste scan. De resultaten laten zien dat het gebruik van de T2*-gewogen MRI samen met de “regel van zes” de diagnose MS ondersteunde als alternatief voor een lumbaalpunctie.
MS diagnosticeren met MRI, zonder ruggenprik
Als gevolg van dit onderzoek en eerder onderzoek in Nottingham en in de VS heeft het Internationaal Comité voor de diagnose van MS onlangs aangekondigd dat de MRI-scan, zoals voor het eerst voorgesteld door het onderzoeksteam in Nottingham, voldoende is om de diagnose MS te stellen. Een lumbaalpunctie is niet langer nodig.
"Onze bevindingen zullen niet alleen enorme voordelen opleveren voor patiënten, maar ook kosten besparen. Mensen die een lumbaalpunctie krijgen, moeten minstens het grootste deel van een dag in het ziekenhuis doorbrengen. "Met de MRI-scan duurt het 8 minuten, het is volledig veilig en daarna kun je naar huis”, aldus professor Evangelou.
In 2021 pleitte een groep wetenschappers voor het intensiever inzetten van big data en AI om de MRI-diagnostiek MS te verbeteren. Eind vorig jaar presenteerden Philips en icometrix AI-gestuurde rapportagesoftware ontwikkeld die het maken, beoordelen en rapporteren van MRI-hersenscans ondersteunt.
