Zo'n 50 tot 75 procent van de geweldsdelict patiënten in de forensische zorg hebben tevens een verslavingsachtergrond. Bestaande behandelingen voor het verlagen van de agressie en het verminderen van gewelddadig recidive zijn voor deze patiënten niet doeltreffend genoeg. Het promotieonderzoek van Carmen Sergiou, 'Understanding the Aggressive Brain', moet onderzoekers leren begrijpen welke hersenprocessen agressief gedrag veroorzaken en zo een eerste stap op weg naar de ontwikkeling van een goede behandelmethode vormen.
Voor de ontwikkeling van een effectieve, werkende, behandelmethode voor geweldsdelict patiënten met een verslavingsachtergrond is het cruciaal om te begrijpen welke hersenprocessen agressief gedrag veroorzaken. Deze maand verdedigde Carmen Sergiou haar proefschrift ‘Understanding the Aggressive Brain. High-Definition transcranial Direct Current Stimulation (HD-tDCS) in reducing aggression and as a treatment intervention in forensic patients’. Met dit promotieonderzoek wordt aangetoond dat met behulp van neurostimulatie, High-Definition transcranial Direct Current Stimulation (HD-tDCS), agressieve responses worden verminderd en hersenactiviteit word beïnvloed.
Carmen baseerde haar onderzoek op een literatuurstudie naar hersenprocessen die onderliggend zijn aan agressief gedrag. Voor de remming van agressief gedrag is een relatie tussen empathie en agressie cruciaal. Bij de betreffende forensisch patiënten is de ventromediale Prefrontale Cortex (vmpFC) minder actief, zo blijkt uit onderzoek.
Behandelmethode met neurostimulatie
Vervolgens is binnen het onderzoek van Segriou gekeken naar technieken om die activiteit te beïnvloeden. Een van die technieken is High-Definition transcranial Direct Current Stimulation (HD-tDCS). Die kan gebruikt worden om hersenactiviteit te beïnvloeden en zo mogelijk het empathisch vermogen te vergroten en agressie te verlagen.
In totaal zijn 50 forensische patiënten onderzocht. Die waren allemaal patiënten die een gewelddadig delict gepleegd hadden én een verslavingsachtergrond hebben. Gedurende vijf achtereenvolgende dagen kregen zij twee keer per dag 20 minuten HD-tDCS op de vmPFC. Elke week was een een EEG-meetmoment om de verschillen voor en na de behandeling te kunnen vaststellen. Tijdens die meetmomenten werd de hersenactiviteit gemonitord in rust en terwijl patiënten naar plaatjes keken met agressieve dan wel neutrale sociale interacties. Daarnaast vulden de patiënten ook vragenlijsten in.
Daarna moesten ze een agressietaak op de computer uitvoeren en werd gekeken of ze al dan niet een agressieve response gaven. Uit het onderzoek kwam naar voren dat de groep die de HD-tDCs behandeling kreeg een afname liet zien in het aantal agressieve responsen en een afname in de zelf-gerapporteerde agressie. Bovendien laat het onderzoek zien dat de hersenactiviteit door middel van HD-tDCS op de vmPFC kan worden beïnvloed.
Hoopgevende resultaten
“De onderzoeksresultaten geven hoop voor een nieuwe aanvullende behandelmethode voor het verlagen van agressie in de forensische zorg. De groep forensische patiënten die ook een verslavingsachtergrond hebben zijn vaak slecht gemotiveerd voor behandeling. Ze ervaren bijwerkingen van de medicatie en mede door het jarenlange middelengebruik zijn er veranderingen opgetreden in de hersenenactiviteit. Deze behandeling met HD-tDCS heeft geen bijwerkingen waardoor de patiënten er hopelijk weer meer voor open staan. Er is nog meer onderzoek nodig maar deze studie is een goede ‘proof of concept’ voor de eerste stappen naar de forensische zorg ” aldus Carmen Sergiou.
De forensische psychiatrie is een specifieke tak binnen de psychiatrie die zich richt op de behandeling van patiënten die vanuit psychiatrische problematiek delictgedrag vertonen en bevindt zich op het kruispunt tussen psychiatrie en justitie. Enkele jaren geleden werd al onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor het inzetten van e-health toepassingen en Virtual Reality in de forensische zorg.
