“Als we een deel van ons zorgbudget in een gezamenlijk potje stoppen, kunnen we grote stappen zetten in innovatie", meent Diederik Gommers, anesthesioloog-intensivist en voorzitter van de NVIC. De coronacrisis maakte van hem een bekende verschijning op de tv en in geschreven media. "Waar we van af moeten, is het conservatief investeren in stenen. Van bricks naar bytes levert meer preventieve zorg op."
Gommers zette het afgelopen halfjaar verpleegkundigen centraal in de publieke opinie. De capaciteit van de IC-zorg in Nederland hangt namelijk af van de beschikbaarheid van verpleegkundigen, minder van dokters. De verpleegkundigen zijn ongelooflijk belangrijk voor hoe het met de patiënt gaat, benadrukt de internist-intensivist in gesprek met ICT&health. "Teamwork is heel belangrijk en daarvoor heb je vertrouwen in elkaar nodig.”
Rol verpleegkundigen
Dokters zitten aan de belangrijke overlegtafels. Daar heeft Gommers extra aandacht gevraagd voor de rol van verpleegkundigen. "Dit is het moment om het vakgebied Intensive Care en de inbreng van verpleegkundigen naar een volgende fase te brengen, met behulp van technologie. Als je daarin investeert, leidt dat tot betere patiëntenzorg. We meten ongelooflijk veel aan een IC-patiënt. Iedere seconde verzamelen we gegevens. De IC is een vergaarbak van data. Praat je met IT-mensen, dan is de IC een prachtig speelveld om innovatie toe te passen.”
Tijdens de coronapiek ontstond de gedachte dat de schaarste aan mensen en middelen noopte tot de inzet van meer technologische innovatie. Alleen, stelt Gommers: "Het oude frame was een te makkelijke denkwijze: ‘meer innoveren, dan heb je minder personeel nodig en wordt de zorg goedkoper.’ Het gaat er juist om: hoe maakt technologie het werk leuker, aantrekkelijker én beter? Zodat IC-verpleegkundigen de zorg kunnen leveren op een manier die voldoening geeft. Want waarom vinden ze hun werk leuk? Niet vanwege de administratieve lasten door het EPD, maar vanwege de empathische zorg die ze kunnen bieden aan patiënten, het contact met de naasten en de saamhorigheid als team.”
De meerwaarde van data-analyse is volgens Gommers dat zorgverleners continu informatie krijgen over hun patiënt. Op basis van modellen kun je dan voorspellen of er binnen tien minuten een bloeddrukdaling of ademhalingsstilstand zal optreden.
"Hoe gaaf is het als ze dit op een display, mobiel toestel of AR-bril kunnen zien. Dat idee creëert rust in hun hoofd. Dan kun je op ontspannen wijze een collega helpen of aandacht geven aan de familie. Dan zet je IT niet in als vervanging van zorg, maar als hulpmiddel om rust te brengen. Daar kan de IT nog een slag in slaan.”
Belemmeringen voor innovatie
Gommers ziet wel dat er veel regels zijn voor apparaten en software, die belemmerend kunnen werken voor innovatie. "We houden elkaar soms in een houdgreep. Neem het afschaffen van de piepjes op de IC, daar zouden we veel meer vaart mee moeten maken. Er is al zoveel méér mogelijk met innovatie dan we nu toepassen. We kunnen techniek inzetten voor metingen thuis zoals hartslag, ademfrequentie maar ook glucosespiegels."
Zo is ontdekt dat bij 50 procent van de mensen met COVID-19 naast een longprobleem ook trombose voorkomt. "Met de kennis die we nu hebben, kunnen we thuis metingen doen naar ademfrequentie en mensen op afstand in de gaten houden wanneer ze naar het ziekenhuis moeten komen. Het heeft zin om te investeren in het vroeg opsporen van de ziekte, samen met huisartsen. Er wordt nu een investering van één miljard euro voor meer IC-bedden voorgesteld. Als je een deel daarvan stopt in preventie, dan is dat een intelligentere oplossing.”
AI tegen corona
Gommers raakte eerder dit jaar ook betrokken bij een project om kunstmatige intelligentie in te zetten in de strijd tegen het coronavirus. De deelnemers aan het onderzoek willen er met machine learning achter komen welke behandeling bij welke patiënt het beste werkt. En ze willen voorspellen hoe het ziekteverloop is bij een geïnfecteerde patiënt. Alle Nederlandse ziekenhuizen en de Stichting Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE) werken hier aan mee, aldus Gommers destijds.
Lees meer in editie 4: vanaf 27 augustus bij de zorg op de mat en online
