Dankzij een nieuwe methode, ontwikkeld door onderzoekers van het Radboudumc, kunnen pathologen lymfeklierkanker beter opsporen. De nieuwe methode maat een duidelijker onderscheid tussen een ontsteking en een tumor. De analyse berust op de DNA code van receptormoleculen op witte bloedcellen. Het is de bedoeling dat de nieuwe methode in de loop van 2022 beschikbaar voor de standaard diagnostiek in het Radboudumc.
De diagnostiek voor lymfeklierkanker berust voor een belangrijk deel op het symptoom van vergrote lymfeklieren. Die kunnen echter ook vergroot zijn door een ontsteking. Voor een juiste diagnose is het van groot belang dat een patholoog in een biopt uit een lymfeklier onderscheid kan maken tussen een ontsteking en kanker. Met de conventionele methode kan dat ook, maar de nieuwe methode levert meer informatie op voor een nauwkeurigere diagnose.
Diagnostiek verbeterd
De door het Radboudumc ontwikkelde methode is gebaseerd op sequentiebepaling van DNA uit een biopt van een gezwollen lymfeklier met next-generation sequencing. Met deze methode wordt het onderscheid tussen een vergroting die door een tumor of een ontsteking veroorzaakt wordt, een stuk duidelijker. Voor deze nieuwe benadering wordt gewerkt op basis van klonen van bepaalde receptormoleculen op witte bloedcellen.
Bij de conventionele methode wordt het verschil tussen een ontsteking en tumor bepaald op basis van de lengtes van DNA fragmenten, die de informatie bevatten voor receptormoleculen. De nieuwe test met behulp van next-generation sequencing analyseert het genetisch materiaal in meer detail.
“Wij tonen aan dat deze nieuwe techniek zowel specifieker als gevoeliger is dan de huidige methode. Vooral bij Hodgkin lymfoom zien we een drie tot vier keer betere identificatie van unieke DNA-codes. Zo kunnen we in meer gevallen de tumorcellen opsporen. Daarnaast is minder bioptmateriaal nodig”, vertelt wetenschappelijk onderzoeker Blanca Scheijen.
Voordeel bij terugkeer tumor
Dat is niet het enige voordeel van de nieuw ontwikkelde methode. Volgens de wetenschappers helpt het ook bij de diagnostiek in geval van een terugkeer van de kanker. "Als een patiënt naar het ziekenhuis komt met klachten die wijzen op terugkeer van ziekte, kunnen we ook duidelijker een onderscheid maken of de oude tumor is teruggekomen, of dat een nieuwe vorm van lymfeklierkanker is ontstaan. Dat maakt veel uit, omdat bij een nieuwe tumor over het algemeen minder intensief behandeld hoeft te worden. Dat heeft dus grote gevolgen voor het behandeltraject en de bijwerkingen voor een patiënt”, aldus Scheijen.
In de toekomst willen de onderzoekers de nieuwe methode ook gaan gebruiken om te achterhalen waarom sommige patiënten goed reageren op een bepaalde behandeling en anderen niet. “Tussen verschillende soorten lymfeklierkanker bestaan grote verschillen. Daardoor is het toepassen van voorspellende diagnostiek bij deze vorm van kanker lastig. Daarbij kijk je naar specifieke eigenschappen van de tumor op basis waarvan persoonsgericht therapeutisch beleid wordt aangeboden. Deze bredere DNA-analyse is ook voor lymfeklierkanker in ontwikkeling”, besluit Scheijen.
Het belang van data bij de diagnostiek van lymfeklierkanker is de afgelopen jaren al meerdere keren aangetoond. Bijvoorbeeld in een onderzoek van VUmc, Antoni van Leeuwenhoek, Maastricht UMC+ en Medisch Spectrum Twente, drie jaar geleden. Daar werd met behulp van big data bewezen dat een zeldzame vorm van non-Hodgkin lymfoom in de borst (lymfeklierkanker) meer voorkomt bij vrouwen met borstimplantaten.
