Bij ziekten als kanker en diabetes type 2 krijgen patiënten nog steeds vaak een ‘one size fits all behandeling’ volgens dr. Jeanine Prompers van UMC Utrecht. Het is echter beter om al in een vroeg stadium te weten of een bepaalde behandeling wel of juist niet aanslaat. Prompers onderzoekt met haar team daarom of het mogelijk is om het effect van een behandeling heel snel zichtbaar te maken met een state of the art vorm van ‘imaging’.
Dr. Jeanine Prompers van het UMC Utrecht en haar collega’s hebben een beurs van 3,6 miljoen van NWO ontvangen voor het Perspectief-programma van MAESTRO. Met het bedrag kunnen zij een nieuwe imaging technologie ontwikkelen, die in een vroeg stadium voorspelt of een behandeling tegen kanker of diabetes type 2 aanslaat.
Jeanine Prompers: “We willen graag de kwaliteit van leven van deze mensen verbeteren. Door vroegtijdig te ontdekken dat een behandeling niet werkt, kun je ook de bijwerkingen daarvan voorkomen en eventueel een andere behandeling starten. Op die manier wordt de zorg effectiever en de prognose voor patiënten beter. Hiernaast zoeken we met dit project naar manieren om zorgkosten te verlagen. We richten ons op verschillende patiëntengroepen: vrouwen met borstkanker, patiënten met uitzaaiingen van kanker in de lever en mensen met een voorstadium van suikerziekte.”
Behandelingen niet altijd effectief
Behandelingen tegen bijvoorbeeld kanker zijn niet altijd effectief. Bij een deel van de patiënten werkt een bepaalde behandeling wél en bij een ander deel weer niet. Of de behandeling aanslaat blijkt meestal pas als deze voor langere tijd is ingezet. Hetzelfde geldt voor leefstijlinterventies om ziektes die gelinkt zijn aan overgewicht, zoals diabetes type 2, te voorkomen. Niet iedereen met overgewicht heeft bijvoorbeeld baat bij hetzelfde dieet.
Stofwisseling in kaart met images
Er was echter nog geen techniek beschikbaar om het effect van behandelingen bij kanker of diabetes 2 al in een vroeg stadium te kunnen beoordelen. Met images van een gevoelige 7-Tesla-MRI kan dat waarschijnlijk wel lukken. Met die beelden kan namelijk de stofwisseling grotendeels in kaart worden gebracht. De technologie die Jeanine en collega’s ontwikkelen, brengt namelijk metabole processen in het lichaam in kaart. Het gaat er onder meer om hoe actief bepaalde cellen zijn, hoeveel energie ze gebruiken en hoe snel ze delen.
Prompers: “Dat kun je meten met bepaalde metabole markers, een soort merkstoffen. Veranderingen in het metabolisme tijdens een behandeling of leefstijlinterventie kunnen al heel vroeg de respons voorspellen ofwel laten zien of de behandeling aanslaat. In dit project gaan we dat voor verschillende toepassingen onderzoeken."
Samenwerking voor metabole imaging
De beurs stelt Jeanine Prompers in staat om samen te werken met MRI-experts, artsen en deskundigen om metabole imaging te ontwikkelen en direct te kunnen toepassen. “Ook werken we samen met bedrijven die onze metabole imaging technologie mee helpen ontwikkelen en op de markt kunnen brengen én natuurlijk met de patiënten zelf. Het doel is dat metabole imaging een standaard imaging modaliteit wordt in de kliniek.”
