Onderzoekers van het Nederlands Kanker Instituut, het onderzoeksinstituut van het Antoni van Leeuwenhoek, hebben met succes een nieuwe methode ontwikkeld om op grote schaal de juiste T-cellen op te sporen. T-cellen zijn immuuncellen die kankercellen kunnen doden. Mensen met kanker hebben weinig T-cellen en het is ook moeilijk om die te kunnen vinden. De nieuwe methode, T-celreceptor gentherapie, brengt hierin verandering.
T-cellen herkennen vreemde cellen, zoals kankercellen, met hun ‘voelsprieten’, de T-celreceptoren. Deze receptoren controleren of cellen er normaal uitzien. Als de receptor een kankercel herkent, maakt de T-cel stoffen aan om de kankercel te doden. Vanaf nu kan de T-celreceptor gentherapie worden ingezet. Promovendus Ziva Moravec legt uit: "Nu kunnen we zelfs zeldzame, tumor-specifieke receptoren vinden, niet alleen bij melanomen, waar deze vaak voorkomen, maar ook bij andere soorten kanker waar ze moeilijker te vinden zijn". Dit onderzoek werd gefinancierd door KWF Kankerbestrijding, ZonMw, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en de AVL Foundation.
T-celreceptor gentherapie
T-celreceptor gentherapie is een krachtige methode waarbij de eigen T-cellen van een patiënt in het laboratorium worden aangepast zodat ze beter in staat zijn om kankercellen te herkennen en aan te vallen. Een behandeling wordt op deze manier gerichter omdat de aangepaste T-cellen specifieke moleculen van een kankercel kunnen vinden en aanvallen. Maar het is moeilijk om de juiste T-celreceptoren te vinden die hiervoor nodig zijn.
Bij T-cel receptor gentherapie en CAR T celtherapie worden eigen afweercellen van de patiënt bewerkt. Om ervoor te zorgen dat er geen vervuiling bij de cellen kan komen, gebeurt het bewerken van de cellen in het laboratorium van de apotheek, de zogeheten ‘clean rooms’. In samenwerking met Rootpath, een bedrijf dat gespecialiseerd is in synthetische biologie, hebben de onderzoekers van het NKI duizenden T-celreceptoren gemaakt en getest om te zien welke werken tegen de tumor.
Gepersonaliseerde behandeling
Deze nieuwe methode opent de deur naar gepersonaliseerde behandeling van kanker door het vinden van specifieke T-celreceptoren die alleen de tumor aanvallen. Senior wetenschapper Wouter Scheper: "Naast de klinische toepassingen geeft dit onderzoek ons ook inzicht in hoe T-cellen zich gedragen in tumoren, wat kan helpen bij het verbeteren van behandelingen". Momenteel wordt er verder onderzoek gedaan naar T-cellen in verschillende soorten tumoren om meer te leren over hun gedrag en reactie op behandelingen, waaronder immuuntherapie.
