Patiënten willen graag gebruik maken van patiëntenportalen met hun medische gegevens bij ziekenhuizen, maar in de praktijk valt het gebruik ervan nog flink tegen. Hoe dat komt? Gebrek aan kennis over het bestaan ervan, maar ook gebrek aan stimulans om de portalen die er zijn te gebruiken.
Dat blijkt uit onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland waarover ICT&health u eerder over berichtte. Dit gebrek aan bekendheid speelt de opkomst van online alternatieven voor hulpverlening vaker parten.Een korte terugblik op de cijfers: 60 procent van alle patiënten zou graag een ziekenhuisportaal willen gebruiken. Maar slechts één op de vijf patiënten (22%) maakt ook daadwerkelijk gebruik van dergelijke portalen. Patiënten gebruiken een portaal vooral om lab uitslagen te zien (91%), hun medicatieoverzicht te zien (86%), afspraken te maken (81%) of voor een e-consult met de specialist (78%). Maar bijna één op de vier moet langer dan twee weken wachten voor de lab uitslagen zijn ingevoerd in het medisch dossier. En één op de vijf klaagt over onbegrijpelijke taal in het dossier op het portaal.
Het zou bovendien ook wel handig zijn als patiënten meer dan tot nu toe bij de (door)ontwikkeling van de portalen worden betrokken, stelt Dianda Veldman, directeur van de Patiëntenfederatie . Die laatste conclusie trekken ook onderzoekers van IQ Healthcare die het gebruik van het patiëntenportaal van het Radboudumc bekeken. Zij zien enthousiaste patiënten, maar soms ook terughoudendheid bij zorgverleners.
E-consult huisarts: onbekend maakt onbemind
Onbekend maakt vaker onbemind. Recent bleek al uit onderzoek van kenniscentrum Nictiz en onderzoeksinstituut dat patiënten het groeiend aantal aangeboden mogelijkheden van e-consults bij huisartsen nog relatief weinig gebruiken. Zo bleek in 2016 in de eHealth-monitor van Nictiz dat slechts 3 procent van de zorggebruikers aangaf gebruik te hebben gemaakt van een e-consult Onbekendheid met het bestaan er van zou ook hier een belangrijke reden zijn voor het achterblijvend gebruik.Zorggebruikers zien vooral als voordeel van het e-consult dat je er gebruik van kan maken op het moment dat het jou uitkomt en dat je de tijd kunt nemen om na te denken over de vraag die je wilt stellen.
Hoewel zorggebruikers positief staan ten opzichte van het e-consult blijft het gebruik ervan dus achter. Een mogelijke verklaring is volgens Nictiz dat een groot deel van de zorggebruikers niet weet of een e-consult mogelijk is bij hun huisarts of medisch specialist. Vanaf 2013 ligt het percentage patiënten dat hier niet bekend mee is op respectievelijk circa 60 procent voor de huisarts en
70 procent voor de medisch specialist.
Acceptatie digitale innovatie in ggz
In de geestelijke gezondheidszorg is de situatie anders. Mensen met geestelijke gezondheidsproblemen staan bijvoorbeeld meer open voor digitaal aangeboden behandelmethoden e-mental health – dan hun therapeuten. Ook binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz) wordt steeds meer ingezet op het gebruik van e-health, waardoor persoonlijk contact sneller en efficiënter mogelijk is, aldus onderzoek van organisatieadviesbureau P5COM naar de succes-en faalfactoren van e-mental health.Uit de studie komt naar voren dat het verschil tussen falen of succes van e-mental health behandeling mede bepaald wordt door het op één lijn zitten van alle betrokken partijen. Dit is echter lang niet altijd het geval. Vaak zien therapeuten e-mental health als een goedkoop maar minder goed alternatief voor face-to-face contact met de cliënten en niet als een extra, ondersteunend element.
Waar therapeuten denken dat hun cliënten weinig op hebben met e-mental health, reageren deze cliënten overwegend juist zeer enthousiast op de beschikbaarheid van digitale alternatieven. Wanneer meer cliënten gebruik willen maken van e-mental health, zouden therapeuten overgehaald kunnen worden om ook de diensten te gaan gebruiken. De gemiddeld hogere leeftijd van therapeuten – met als mogelijk gevolg minder affiniteit met digitale behandelvormen - kwam uit het onderzoek als een drempel naar voren.
.
Kijk hier voor het volledige onderzoek en een infographic over het onderzoek van de Patiëntenfederatie.
