Onderzoekers van het Radboudumc stellen da een draagbare elektronische neus, e-Nose, op termijn mogelijk in de huisartspraktijk gebruikt kan gaan worden voor het opsporen van slokdarmkanker. En dan met name de voorloper daarvan, Barret slokdarm. Dat is de conclusie van een eerste onderzoek, waaraan ruim 400 patiënten deelnamen, dat gepubliceerd is in het medisch wetenschappelijk tijdschrift GUT.
De afgelopen decennia is het aantal gevallen van slokdarmkanker en Barret slokdarm fors gegroeid. Barret slokdarm is de voorloper van slokdarmkanker. Daarbij worden gezonde witte cellen onderaan de slokdarm vervangen door afwijkende, roze cellen.
Omdat voor de diagnose een invasief, duur en voor de patiënt vervelend onderzoek nodig is, wordt de ziekte vaak pas is vergevorderd stadium gediagnostiseerd. Door middel van een endoscoop met camera wordt de slokdarm van de patiënt onderzocht. Een procedure die niet geschikt is voor breedschalig bevolkingsonderzoek.
e-Nose 'ruikt' organische verbindingen
De e-Nose is in staat om vluchtige organische verbindingen (VOC) in uitademingslucht te meten. Dat zijn gasachtige verbindingen die ontstaan tijdens allerlei stofwisselingsprocessen in het lichaam. Veranderingen in de stofwisseling van een lichaam, bijvoorbeeld door het ontstaan van de afwijkende roze cellen bij de ontwikkeling van Barret slokdarm, leiden ook tot een andere samenstelling van de eerder genoemde organische verbindingen die met het uitademen uitgestoten worden.
De wetenschappers van Radboudumc, Bernhoven en CWZ, onderzochten of de e-Nose in staat is de veranderingen in die ademlucht, en de kenmerkende profielen die daarbij horen, te meten. Met als uiteindelijke doel natuurlijk om er achter te komen of de e-Nose de aanwezigheid van Barret slokdarm zou kunnen 'ruiken'.
Veelbelovende testresultaten
Het onderzoek werd uitgevoerd met 129 Barret slokdarm patiënten, 141 met reflux (maagzuur dat terugvloeit de slokdarm in) patiënten en 132 controle patiënten. "Na analyse zagen we voor deze drie groepen duidelijk verschillende uitademprofielen", zegt Yonne Peters, Maag-Darm-Leveronderzoeker bij het Radboudumc.
De e-Nose resultaten waren veelbelovend. De elektronische neus wist het uitademprofiel van patiënten met Barret slokdarm in 91 procent van de gevallen te herkennen. Met andere woorden, bij 91 procent werd door de e-Nose de juiste diagnose gesteld. Van de patiënten die geen Barret slokdarm hadden werd door de e-Nose 74 procent als zodanig (geen Barret slokdarm) herkend.
“Dat zijn cijfers die vergelijkbaar zijn voor borstkanker- en darmkankerscreening. Na deze bemoedigende cijfers ligt verder onderzoek naar de vroegtijdige diagnose van slokdarmkanker, bij grotere groepen mensen, voor de hand. Blijven deze resultaten overeind dan kan deze blaastest, mede vanwege de gebruiksvriendelijkheid en lage kosten, interessant worden voor een niet-invasieve screening van Barrett slokdarm in de huisartspraktijk," aldus MDL-arts en coördinator van het onderzoek Peter Siersema.
Meer e-Nose ontwikkelingen
Het is zeker niet de eerste keer dat het mogelijke medische nut van elektronische speurneuzen onderzocht wordt. iets meer dan twee jaar geleden startte het Medisch Spectrum Twente al een tweede onderzoek naar het opsporen van ziektes via de adem. In de herfst van 2019 bleek uit onderzoek dat een e-Nose ademanalyse kan voorspellen of een longkankerpatiënt baat heeft bij een dure en ingrijpende immuuntherapie.
En onlangs schreven we nog over het Amsterdamse IoT bedrijf dat aan de ontwikkeling werkt van de SpiroNose. Dit is een elektronische neus die door het analyseren van uitgeademde lucht longziekten zoals astma, COPD, longkanker en andere aandoeningen eerder kan diagnostiseren.
