Onder werknemers die fysiek belastend werk uitvoeren, waaronder ook zorgmedewerkers, komen aandoeningen aan het bewegingsapparaat na hun vijftigste vaker voor. Maar liefst 57% van hen ervaart klachten aan bijvoorbeeld arm, nek of rug. Hogeschool Saxion gaat samen met het Universitair Medisch Centrum Groningen, de Universiteit Twente en diverse praktijkpartners onderzoeken hoe het exoskelet in de praktijk kan worden ingezet om werknemers in de beroepspraktijk te ondersteunen.
Een exoskelet, ook wel uitwendig skelet, is een externe structuur die het lichaam ondersteunt. Met verende materialen kunnen krachten worden overgebracht van de ene naar de andere plek. Zo ondersteunt het exoskelet de armen of de rug bij het tillen. Uit eerder onderzoek blijkt dat een exoskelet daadwerkelijk de spieren ontlast. In het project EXOWOMDIS wordt nu onderzoek gedaan naar de toepasbaarheid in de praktijk en de barrières en effecten daarvan.
De focus in het onderzoek ligt specifiek op mensen met fysiek belastend werk. Het gaat hierbij niet alleen om zorgmedewerkers, maar ook om bijvoorbeeld stukadoors en monteurs. Het doel is dat ze met behulp van een exoskelet langer kunnen blijven werken. Een duurzaam arbeidsperspectief komt de gezondheid en het inkomen van deze werknemers ten goede. Daarnaast bespaart het kosten en draagt het bij aan een gelijkwaardige arbeidsmarkt.
Langer inzetbaar
André Bieleman, associate lector Gezondheidsbevordering bij Saxion en tevens penvoerder: “Werknemers met fysiek belastend werk kunnen gemiddeld bijna twee jaar minder lang werken. Ons doel is om mensen met fysiek zwaar werk en reeds bestaande klachten langer inzetbaar te houden door de inzet van exoskeletten én te achterhalen met welke factoren we hierbij rekening moeten houden.”
Ziekteverzuim, chronische klachten en arbeidsongeschiktheid zijn een groot maatschappelijk probleem. In 2018 bleek 28% van al het ziekteverzuim in Nederland gerelateerd aan fysieke klachten, wat leidde tot 7 miljoen verzuimdagen en een kostenpost van 1,5 miljard euro voor werkgevers.
Om het exoskelet in de praktijk te kunnen inzetten, worden er onderzoekssessies gepland bij diverse beroepen en werksituaties. Bij deze sessies worden ook werkgevers en interne arboadviseurs betrokken om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen. Het project ‘Exoskeletons as technological support for physical workers with musculoskeletal disorders; towards a sustainable system approach, beyond biomechanics and marketing’ gaat in april 2024 van start en heeft een looptijd van zes jaar. Het wordt mede mogelijk gemaakt de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
Exoskelet tests van Vilans
Vilans deed vorig jaar al tests met exoskeletten om zorgmedewerkers te ontlasten bij zwaar lichamelijk werk. De organisatie deed dit voor het programma ‘Anders Werken in de Zorg’ in de regio West-Brabant. Het idee ontstond door de positieve ervaringen met het exoskelet in de bouw. Momenteel wordt het exoskelet binnen drie zorgorganisaties getest en Vilans begeleidt dat proces. Als het goed blijkt te werken, wordt het exoskelet ook binnen andere zorgorganisaties getest.
