In de topsport worden bewegingen van sporters tot in detail bestudeerd om beter te worden zodat de lat steeds hoger gelegd kan worden. Die methode wordt nu ook toegepast in de chirurgie. Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) maken gebruik van bewegingsanalyses voor chirurgen. Doel van deze analyses is er achter te komen welke operatietechnieken, zoals beeldgeleide chirurgie, van meerwaarde zijn voor de patiëntenzorg.
Op de operatiekamer vertrouwen chirurgen, met name ook voor complexe ingrepen, steeds meer op geavanceerde instrumenten zoals de operatierobot en (3D) systemen die de chirurgen ondersteunen bij het vinden van ziek weefsel, zoals moeilijk te detecteren tumoren. Technisch gezien is er binnen de chirurgie nog veel meer mogelijk. De vraag is echter welke technologie de patiënt het meeste baat.
“We kunnen vaak aantonen dat een nieuwe chirurgische techniek potentie heeft, maar aantonen dat de techniek de zorg daadwerkelijk verbetert blijkt een uitdaging en duurt vaak jaren”, vertelt hoogleraar Moleculaire beeldvorming Fijs van Leeuwen. “Daarnaast werkt elke chirurg net iets anders en ook het ruimtelijk inzicht verschilt per chirurg. Dit kan invloed hebben op het succes van een techniek”, aldus Jos van der Hage, hoogleraar Chirurgische opleiding.
Topsport onderzoek voor chirurgen
Dit is de reden dat de onderzoekers voor het eerst bewegingsanalyse in combinatie met beeldgeleide chirurgie ingezet hebben. “In de topsport is het tegenwoordig standaard dat de bewegingen van atleten tot in detail geanalyseerd worden. Ze doen dit om te kijken welke technologieën voor de meest efficiënte techniek zorgen, denk aan de klapschaats. Maar ze kijken ook hoe atleten zo efficiënt mogelijk kunnen bewegen om bijvoorbeeld net een paar seconden sneller te zijn”, vertelt van Leeuwen.
“Deze concepten kunnen we gebruiken om de impact van de door het LUMC geproduceerde prototypes te evalueren”, legt Jerry van der Ploeg, hoofd Ontwikkeling - Instrumentele Zaken, uit.
Meerwaarde beeldgeleide chirurgie
De onderzoekers hebben chirurgen tijdens experimenten geanalyseerd met als doel te zien welke meerwaarde beeldgeleide chirurgie heeft bij een operatie waar gebruik gemaakt wordt van een operatierobot. “Uit onze experimenten blijkt dat beeldgeleide chirurgietechnieken een positief effect hebben op de besluitvorming van de chirurg. Dat betekent dat we nu meten dat de technieken daadwerkelijk de chirurg naar een voor het oog onzichtbaar doel kunnen sturen. De integratie van detectoren met chirurgische instrumenten maakt vervolgens de handelingen van de chirurg efficiënter. Hiermee bedoelen we dat de chirurg met minder handelingen zijn of haar taak kan volbrengen”, aldus de onderzoekers.
Deze concepten worden, behalve in de huidige studie, ook ingezet bij de analyse van verschillende beeldgeleide interventietechnieken en voor het opzetten van chirurgische trainingsprogramma’s. Zo draagt ons onderzoek niet alleen bij aan het verbeteren van de chirurgische zorg, maar speelt het ook een belangrijke rol in het opleiden van nieuwe generaties chirurgen”, zegt van der Hage.
