Mogelijk de eerste stap op weg naar een pijnvrije behandeling voor patiënten met boezemfibrilleren: dat claimen onderzoekers van het LUMC. In samenwerking met de TU Delft zeggen zij een manier gevonden te hebben om een op hol geslagen hart automatisch en direct te resetten. Hoe? Met met een geïmplanteerd LED-lampje.
In het wetenschappelijke tijdschrift Science Translational Medicine beschrijven de onderzoekers de werking van hun bio-elektronische defibrillator tegen boezemfibrilleren in een laboratoriumopstelling. Het systeem herkent ritmestoornissen in de boezem van een rattenhart en stuurt vervolgens een signaal naar een LED-lampje, aangebracht in de buurt van het hart.
Gentherapie
“De lichtflits van dit lampje zorgt vervolgens dat het hart zélf een elektrisch stroompje opwekt om de ritmestoornis te stoppen”, licht onderzoeksleider Daniël Pijnappels van de afdeling Hartziekten van het LUMC toe. “Dit is mogelijk gemaakt door bepaalde lichtgevoelige eiwitten met gentherapie in het hart aan te brengen. Het hart komt hierdoor direct en automatisch weer in het goede ritme.”
De betrokken onderzoekers noemen de aanpak een ‘mogelijk grote verbetering’ ten opzichte van de huidige manier om boezemfibrilleren direct te stoppen. Boezemfibrilleren is de meest voorkomende hartritmestoornis. De huidige behandeling, cardioversie, is gebaseerd op het toedienen van een elektrische schok. Die moet vanwege de pijn die wordt veroorzaakt onder narcose in het ziekenhuis plaatsvinden. Voor veel patiënten is dit de enige behandeling om boezemfibrilleren direct te stoppen, omdat medicijnen of een operatie bij hen niet werken.
Betere kwaliteit leven
Volgens Pijnappels kan de bio-elektronische defibrillator boezemfibrilleren stoppen zonder een elektrische schok. “Zo kan het hart op elk moment en volledig automatisch worden gereset. We verwachten dat deze behandeling van boezemfibrilleren zowel de kwaliteit van leven als de prognose van de patiënt zou kunnen verbeteren.”
De onderzoekers benadrukken dat er nog veel onderzoek moet volgen voordat er een behandeling beschikbaar komt die in de klinische praktijk kan worden toegepast. Het is volgens hen echter een belangrijke eerste stap dat is aangetoond dat de mogelijkheid van een alternatieve behandeling voor boezemfibrilleren bestaat.
Het onderzoek naar biologische defibrillatie wordt gesteund door persoonsgebonden Vidi-subsidies van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek en een Starting Grant van de European Research Council.
Leerstoel hartritmestoornissen
Onlangs was in het nieuws dat er een nieuwe leerstoel is opgericht om onderzoek te faciliteren naar betere behandeling van hartritmestoornissen zoals boezemfibrileren. Het gaat om de deeltijd leerstoel ‘Technology for outcome-driven cardiac care’, die wordt ingenomen door cardioloog-elektrofysioloog dr. Lukas Dekker van het Catharina Ziekenhuis.
Dekker houdt zich bezig met screening en behandeling van patiënten met hartritmestoornissen. Behalve aan onderzoek in een internationaal netwerk zal hij in Brainport Eindhoven zijn bijdrage leveren aan de ontwikkeling van nieuwe technieken om in een zo vroeg mogelijk stadium boezemfibrilleren vast te stellen. Zo wordt gewerkt aan nieuwe technologie om de invasieve katheter-behandeling van boezemfibrilleren te verbeteren. Nog een ambitie ligt op het gebied van kamerritmestoornissen die soms ook een fatale afloop kunnen hebben, stelt Dekker.
