Doel van het artikel in het European Journal of General Practice is het kritisch beoordelen van vijf veelgebruikte e-health-toepassingen in relatie tot veilige, evidence-based en hoogwaardige e-health. Met de toepassingen als voorbeeld willen de onderzoekers het begrip van e-health onder huisartsen vergroten en de kansen en uitdagingen ervan onder de aandacht brengen.
Kernboodschappen
In het vijfde deel van de reeks:’ eHealth in de eerste lijn’ benoemen de onderzoekers in dit internationale onderzoeksproject de volgende kernboodschappen:
- e-health-toepassingen vertonen verschillende gradaties van complexiteit; hoewel alle applicaties over het algemeen informatie bieden, kunnen extra functies interactie ondersteunen en in geavanceerde applicaties kan data-analyse processen automatiseren.
- High-risk en high-gain: hoe hoger de complexiteit, hoe groter de potentiële impact.
- Wetenschappelijk bewijs over effectiviteit ontbreekt vaak of is van onvoldoende kwaliteit.
Driedeling kenmerkt e-health
E-health-toepassingen kunnen patiënten ondersteunen en tegelijkertijd de efficiëntie voor huisartsen verhogen. Een driedeling (informeren, monitoren, volgen; interactie; datagebruik) kenmerkt veel e-health-toepassingen, met een toenemende mate van complexiteit afhankelijk van het domein.
Alle applicaties bieden informatie en sommige hebben extra functionaliteiten die interactie bevorderen, terwijl data-analyse en kunstmatige intelligentie kunnen worden toegepast om zorgprocessen te ondersteunen of (volledig) te automatiseren.
- Toepassingen in het informatiedomein zijn relatief eenvoudig te gebruiken en te implementeren, maar hun impact op klinische resultaten kan beperkt zijn.
- Meer veeleisende toepassingen, in termen van privacy en ethische aspecten, zijn te vinden in het domein van gegevensgebruik en kunnen mogelijk een grotere impact hebben op zorgprocessen en patiëntresultaten.
- Bij het selecteren en implementeren van eHealth-toepassingen adviseren de onderzoekers huisartsen kritisch te blijven op de randvoorwaarden van veilige, evidence-based en hoogwaardige e-health, zeker bij complexere toepassingen in het datagebruiksdomein.
Belangrijkste voordelen e-health
De belangrijkste voordelen van de beschreven toepassingen, overwegingen die vaak gelden voor eHealth in het algemeen, zijn het relatieve gebruiksgemak voor veel patiënten, de hoge mate van tevredenheid en de hogere mate van zelfstandigheid en 24/7 toepasbaarheid. Tegelijkertijd kunnen huisartsen efficiënter werken omdat e-health het zelfmanagement van de patiënt ondersteunt, waardoor de vraag naar fysieke consulten afneemt. Desalniettemin ervaren belemmeringen voor grootschalige implementatie het omgaan met complexe toepassingen of een gevoel van afnemende controle over het klinische proces.
In deel 1 van de onderzoeksreeks concludeerden de onderzoekers dat wetenschappelijk onderzoek naar e-health-toepassingen essentieel is, bij voorkeur continu uitgevoerd met verschillende gezichtspunten. Bewijs voor de effectiviteit is echter vaak beperk, zelfs in al veelgebruikte toepassingen. Hoewel er enig onderzoek beschikbaar is, richt het zich voornamelijk op één specifiek aspect en ontbrak het aan een continue beoordeling van de effectiviteit.
Betrouwbaarheid in gevaar
Bovendien zijn sommige onderzoeken uitgevoerd door de ontwikkelaars in plaats van door onafhankelijke wetenschappers, wat de betrouwbaarheid in gevaar kan brengen. Daarom bevelen de auteurs van het artikel een kritische houding aan ten aanzien van e-health-toepassingen, inclusief het beoordelen van eventueel uitgevoerde externe wetenschappelijke evaluaties.
Onafhankelijke instituten kunnen een leidende rol kunnen spelen bij het verzamelen en publiceren van dit bewijsmateriaal. Als e-health-toepassingen niet worden gevalideerd door peer-reviewed wetenschappelijk onderzoek, mogen ze slechts met grote terughoudendheid worden geïmplementeerd. Als het waarschijnlijk is dat een applicatie de routinematige werkprocessen van een huisarts verstoort, zoals het geval is met Babylon, zijn wij van mening dat de effectiviteit moet worden bewezen voordat deze wordt geïmplementeerd.
Conclusie
E-health-applicaties in de eerste lijn lijken een driedeling te vertonen, met toenemende complexiteit variërend van relatief eenvoudige applicaties die informatie verstrekken tot complexere applicaties die data gebruiken en/of de organisatie van de zorg veranderen. Om levensvatbare e-health-toepassingen te selecteren voor implementatie in de eerste lijn, moet worden voldaan aan zes randvoorwaarden die zorgen voor veilige, evidence-based en hoogwaardige e-health, zeker bij complexere toepassingen.
