Met een nieuwe online tool kunnen zorgaanbieders voortaan bepalen of de taal die zij in voorlichtingsmateriaal gebruiken, voor iedereen begrijpelijk is. Dit Voorlichtingsmateriaal BeoordelingsInstrument (VBI) is ontwikkeld door een team onderzoekers, onder leiding van Lilian Vloet, Lector Acute Intensieve Zorg aan de HAN. Onlangs is het VBI uitgebreid met een persoonlijk verbeteradvies.
Het VBI helpt bij het beoordelen van de begrijpelijkheid en toepasbaarheid van gezondheidsvoorlichtingsmateriaal voor de patiënt. Wie nieuw voorlichtingsmateriaal gaat maken, kan de online checklist toegankelijke informatie gebruiken om het woordgebruik te controleren.
Woorden vaak te moeilijk
“Familieparticipatie is voor velen een te moeilijk woord”, vertelt Lilian Vloet tegenover Expertisecentrum Pharos. “Dat realiseerden we ons pas na de toepassing van het VBI. Nu staat er: U kunt helpen met.”
Met een team onderzoekers ontwikkelde Vloet een papieren menukaart over familieparticipatie bij IC-patiënten. Het team gebruikte het VBI om de menukaart te evalueren en verder te ontwikkelen tot een kaart die ook geschikt is voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven of mensen met een andere taalachtergrond.
VBI is eyeopener
Vloet: “De online tool was echt een eyeopener voor ons. We zijn van veel tekst met lange zinnen en moeilijke woorden naar een praatkaart met duidelijke afbeeldingen over gegaan. Dat hadden we anders niet gedaan. Ik kan het gebruik van dit instrument aanraden. Bij de menukaart hadden we een score van 21 procent op begrijpelijkheid en na de aanpassingen 100 procent.”
Het gratis VBI is inmiddels uitgebreid met een persoonlijk verbeteradvies. Naast een score, krijgen gebruikers ervan nu ook verbetertips die moeten helpen om voorlichtingsmateriaal begrijpelijker te maken.
Effectiever communiceren
Pharos brengt regelmatig tools uit om zorgprofessionals te helpen in hun communicatie met mensen met beperkte taalvaardigheden of en andere taalachtergrond. In oktober 2020 introduceerde de organisatie bijvoorbeeld De e-learning ‘Effectieve communicatie in de zorg’.
Deze e-learning is bedoeld om zorgverleners te leren communiceren en omgaan met mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Het geeft antwoorden op diverse vragen, zoals: Wat zijn beperkte gezondheidsvaardigheden? Wat kun je doen als zorgverlener? En welke hulpmiddelen kun je inzetten?
Nederland telt zo’n 2,5 miljoen mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Ruim een kwart (29%) van alle volwassen Nederlanders heeft beperkte gezondheidsvaardigheden. Hierdoor hebben zij moeite met het vinden van informatie over hun gezondheid. En als ze die informatie al kunnen vinden, dan is voor hen ook het begrijpen en toepassen een probleem.
De gevolgen kunnen verstrekkend zijn. In Nederland leven mensen die alleen de basisschool gedaan hebben gemiddeld 6 jaar korter, en 15 jaar in minder goed ervaren gezondheid, dan mensen met een hbo- of universitaire opleiding.
