Sinds de uitbraak van de COVID-19-pandemie groeit het gebruik van digitale toepassingen in de zorg – videoconsulten, monitoring op afstand, mobiele gezondheidsapps - in een ongekend tempo. 2021 wordt een recordjaar op het gebied van digitale gezondheidsfinanciering. Dit is echter niet voldoende om het tempo van de digitale transformatie in de gezondheidszorg op de lange termijn vast te houden.
Digitale gezondheid heeft de laatste tijd een ongekende versnelling meegemaakt. Een artikel van McKinsey: ‘Telehealth: een post-COVID-19-realiteit van een kwart biljoen dollar?’ suggereert dat het gebruik van telezorg 38 maal is toegenomen in vergelijking met januari 2020. Hetzelfde rapporteert Deloitte in ‘The future unmasked’. In deze voorspelling van de toekomst van gezondheidszorg en life sciences in 2025 vermeldt Deloitte een stijging van 34 procent in de downloads van smartphone-gezondheidsapps in 2020 in vergelijking met 2019. Een studie van IQVIA, Digital Health Trends 2021, stelt dat 90.000 nieuwe gezondheidsapps werden gelanceerd in 2020. Er zijn nu ongeveer 350.000 mobiele gezondheidsapps beschikbaar.
Medtech-financiering verdubbeld
Verder meldt RockHealth dat de wereldwijde medtech-financiering in de eerste helft van 2021 is verdubbeld ten opzichte van juni 2020, een maand die al eerdere records heeft gebroken. In juni van dit jaar hadden durfkapitaalfondsen (VC's) in Europa 2,6 keer meer geïnvesteerd in jonge bedrijven die werken aan digitale oplossingen voor de gezondheidszorg dan in de overeenkomstige periode van vorig jaar.
Bovendien tonen talrijke onderzoeken de enorme impact aan van de COVID-19-pandemie op de digitalisering in de gezondheidszorg: telegeneeskunde, teleconsultaties, mobiele gezondheidsapps en telemonitoring. Maar geven al deze statistieken en rapporten ons een volledig beeld van de markt? Betekent plotselinge groei een duurzame adoptie op lange termijn? Niet echt. Positieve trends zijn als de trekpaarden van transformatie. Het zal in de loop van de tijd een stuk moeilijker voor hen worden.
Microtransformaties
Sommige apps blijven langer op smartphones staan, waardoor de houding van patiënten ten opzichte van mobiele gezondheid verandert. Artsen en verpleegkundigen die zijn overgestapt op consulten op afstand zijn gewend geraakt aan deze nieuwe vorm van communicatie. Veel mensen maken voor het eerst gebruik van virtuele zorg. Investeringen in technische infrastructuur zullen geleidelijk de toegang tot de online-diensten van overheden en gezondheidsinstellingen verbeteren.
Deze 'microtransformaties' stapelen zich op tot een uitgebreider veranderingsproces. Binnen de komende vijf jaar kunnen ze krachtiger worden dan vaak besproken megatrends zoals financiering of het aantal mobiele apps.
Desalniettemin is de boost die digitale gezondheid heeft gekregen, onvoldoende om de grote belemmeringen voor digitale adoptie aan te pakken. Als gevolg hiervan zal de ongekende drang naar digitalisering vertragen. Denk aan lage digitale vaardigheden, gebrek aan gegevensinteroperabiliteit, conservatieve wetgeving die technologische veranderingen niet bijhoudt, verouderd en zorgvuldig bijgewerkt vergoedingsbeleid, groeiende cyberdreigingen. Dat zorgt ervoor dat strategieën en technologieën zo de prullenmand in verdwijnen
Belemmeringen
Hier zijn enkele cijfers om tegenwicht te bieden aan alle positieve rapporten. Volgens de laatste gegevens van Eurostat heeft slechts 11 procent van de mensen in Europa toegang tot online gezondheidsdossiers. Volgens de jaarlijkse Europese e-gezondheidsenquête besteedt een gemiddelde zorginstelling in Europa slechts 2,9-3,9 procent van het totale jaarlijkse budget aan investeringen in digitale infrastructuur.
Bevestigde datalekken in de gezondheidszorg zijn in 2020 met 58 procent gestegen en ziekenhuizen zijn verantwoordelijk voor 30 procent van alle grote datalekken. Beveiligingsinbreuken kosten bedrijven uit de zorgsector eind 2020 al 6 miljard dollar. Het zal moeilijk zijn om spectaculaire successen te boeken op het gebied van data-interoperabiliteit, terwijl de implementatie van SNOMED of vergelijkbare standaarden voor het delen van medische gegevens in een slakkengang vooruitgaat. Terwijl sommige ziekenhuizen het hoogste niveau van digitale volwassenheid hebben bereikt en toegang hebben tot geavanceerde technologieën, kunnen andere ziekenhuizen zich zelfs geen nieuwe computers voor hun artsen veroorloven.
Digitale volwassenheid
Uit BCG's Provider Digital Benchmark-enquête, waarin de digitale volwassenheid van 24 Europese aanbieders in tien landen werd beoordeeld, bleek dat alle zorgorganisaties wereldwijd 52 van de 100 scoorden, Amerikaanse zorgaanbieders 48 en Europese aanbieders 44. Het rapport concludeert dat Europese aanbieders ‘niet genoeg aandacht besteden aan menselijk gedrag, capaciteiten en manieren van werken’.
Of lees de studie Objective User Engagement With Mental Health Apps: Systematic Search and Panel-Based Usage Analysis, gepubliceerd in het Journal of Medical Internet Research. Voor de 93 onderzochte apps voor geestelijke gezondheidszorg was de mediaan van de app-retentie gedurende 30 dagen 3,3 procent. De conclusie: ‘Hoewel het aantal app-installaties en dagelijks actieve gebruiksminuten hoog lijkt, heeft slechts een klein deel van de gebruikers de apps daadwerkelijk voor een lange periode gebruikt.”
IJsberg
Zo ziet een ijsberg er onder het wateroppervlakte uit. Deze barrières kunnen de meest innovatieve technologieën in nutteloze apparaten veranderen en de miljarden dollars die in medtech zijn geïnvesteerd in miljardenverliezen doen veranderen.
Het weer is niet gelijk aan klimaat. Een toename van het aantal downloads van mobiele gezondheidsapps en digitale gezondheidsfinanciering vertegenwoordigt nog geen digitale transformatie in de gezondheidszorg.
Dit artikel verschijnt deze week ook op ICT&health International.
