Om de progressie van de ziekte van Parkinson zo goed mogelijk te kunnen remmen, is een vroegtijdige diagnose van groot belang. De bestaande diagnostische middelen waarmee dat mogelijk is, kunnen erg kostbaar zijn en onderheving aan subjectieve beoordelingen. Chinese wetenschappers deden onderzoek naar een betaalbaar alternatief en lijken daarin geslaagd te zijn. Al bevindt de technologie achter de ‘oorsmeer diagnostiek’ zich nog in een zeer vroeg stadium.
Onderzoekers in Analytical Chemistry hebben een innovatieve en betaalbare methode ontwikkeld om Parkinson in een vroeg stadium te kunnen detecteren met behulp van cerumen, ofwel oorsmeer, dat bestaat uit een mengsel van afgestoten huidschilfers, talg en haartjes, geproduceerd door klieren in de gehoorgang.
Analyse van vluchtige organische stoffen
De methode behelst de analyse van vluchtige organische stoffen (VOS) in oorsmeer. In een cohort van 209 deelnemers, waarvan 108 Parkinson patiënten, werden cerumimonsters verzameld en geanalyseerd met gaschromatografie–massaspectrometrie. Vier van deze vluchtige organische stoffen, te weten ethylbenzeen, 4-ethyltolueen, pentanal en 2-pentadecyl-1,3-dioxolaan, toonden significante verschillen tussen patiënten en controles en zijn daarmee volgende de onderzoekers potentiële PD-biomarkers.
Op basis van deze chemische profielen ontwikkelden de onderzoekers een Artificially Intelligent Olfactory (AIO) systeem. Dit model bootst de menselijke reuk na en is getraind op de VOS-data uit oorsmeer. In validatietests onderscheidde de AIO-screening met 94 procent nauwkeurigheid tussen monsters van mensen met en zonder Parkinson. In tegenstelling tot sebum (talg) van de huid, dat kan worden beïnvloed door luchtvervuiling en vocht, biedt oorsmeer een beschermd milieu waarin ziektegerelateerde metabole veranderingen (zoals neurodegeneratie, systemische ontsteking en oxidatieve stress) beter bewaard blijven.
Vervolgonderzoek
Hoewel deze eenmalige, kleinschalige studie in China een baanbrekend proof-of-concept is, benadrukken de auteurs de noodzaak van uitgebreid vervolgonderzoek.“We gaan nu testen in meerdere centra, verschillende stadia van de ziekte van Parkinson en diverse etnische groepen om de praktische waarde te bevestigen,” aldus hoofdonderzoeker Hao Dong. Bij positieve resultaten kan de combinatie van oorsmeerprofilering en AI-screening uitgroeien tot een methode voor vroege Parkinson-detectie die zelfs bij de huisarts kan worden uitgevoerd.
Een vroegtijdige diagnose kan uiteindelijk leiden tot gerichte interventies, lagere zorgkosten en betere patiëntuitkomsten. Door een alledaags biologisch monster te koppelen aan geavanceerde AI-analyse, sluit deze methode naadloos aan bij de trend naar betaalbare, niet-invasieve diagnostiek in de neurologie. Nu de wereldwijde prevalentie van Parkinson stijgt, zou oorsmeer-gebaseerde screening een schaalbare oplossing kunnen bieden om de ziekte eerder en nauwkeuriger op te sporen dan ooit tevoren.
Vroegtijdige Parkinson diagnose
Er wordt wereldwijd veel onderzoek gedaan naar methoden om Parkinson in een zo vroeg mogelijk stadium te kunnen vaststellen. Zo presenteerden onderzoekers van het Cleveland Clinic Genome Center begin dit jaar een vernieuwende toepassing van AI‑gestuurde systeembiologie om risicogenen voor de ziekte van Parkinson te identificeren. Door genetische varianten te koppelen aan hersenspecifieke DNA‑ en eiwitinteractiedata kwamen ze te weten welke genen door wijzigingen in niet‑coderende DNA‑gebieden beïnvloed worden. Bekende genen zoals SNCA en LRRK2 werden bevestigd als sleutelfiguren bij neuro‑inflammatie.
Een andere ontwikkeling in dit kader was de ontdekking dat het netvlies van mensen met de ziekte van Parkinson anders reageert op lichtprikkels dan dat van gezonde proefpersonen. In een onderzoek werd met elektroretinografie (via een elektrode op het onderste ooglid) de netvliesreactie bij 20 recent gediagnosticeerde patiënten en een leeftijdsgematchte gezonde controlegroep gemeten. Er werden duidelijke verschillen gevonden, wat suggereert dat netvliesonderzoek kan dienen als niet-invasieve biomarker voor vroege Parkinson-detectie.
