Patiënten met longkanker registreren bijwerkingen met smartphone-app

12 november 2018
patient-Beter-na-Borstkanker-scaled
Onderzoek
Nieuws

Het IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland) is in samenwerking met vijf ziekenhuizen gestart met een implementatieproject voor het bijhouden van bijwerkingen en therapietrouw door patiënten met longkanker. Zij gebruiken daarvoor een smartphone-app. Het doel is onder meer om door beter inzicht in bijwerkingen therapietrouw en daarmee de kans op overleven te vergroten.

Het gaat om de registratie van bijwerkingen die gerelateerd zijn aan chirurgische behandeling, chemotherapie, doelgerichte therapie, immuuntherapie en/of radiotherapie. Eerder onderzoek heeft volgens IKNL aangetoond dat een goede registratie van bijwerkingen leidt tot gezondheidswinst voor de betrokken patiënten. Het project is mede mogelijk gemaakt met een subsidie van het Zorginnovatie Fonds. De bijwerkingen worden gerapporteerd op basis van de zogeheten ‘Patient Reported Outcome - Common Terminology Criteria Adverse Events’ (PRO-CTCAE). Het in behandeling van kanker gespecialiseerde Antoni van Leeuwenhoek in Rotterdam heeft dit gevalideerd voor gebruik door Nederlandstaligen.

Inzicht bijwerkingen, medicatie

Patiënten die orale medicatie krijgen, krijgen ook de vraag of zij hun medicijngebruik willen bijhouden via de app. De app geeft het resultaat visueel weer, zodat het verloop van bijwerkingen en medicijngebruik over de tijd inzichtelijk zijn voor de patiënt. Dezelfde weergave ziet de zorgverlener in het elektronisch patiëntendossier. Eerder onderzoek, uitgevoerd door prof. Ethan Basch (USA) en dr. Fabrice Denis (Frankrijk), toont volgens het IKNL dat door vroegtijdige detectie en interventie de ernst van bijwerkingen vermindert. Daardoor kunnen zowel de kans op overleven als de kwaliteit van leven toenemen. Ook leidt rapportage door de patiënt zelf tot een ander ‘bijwerkingenprofiel’ dan wanneer dit uitsluitend door zorgverleners wordt gerapporteerd. Dit kan invloed hebben op de keuze om te starten met behandeling A of B.

Therapie-ontrouw door bijwerkingen

Het optreden van bijwerkingen vormt ook de belangrijkste aanleiding voor het ontstaan van therapieontrouw. Deze therapieontrouw heeft vaak een negatieve invloed op de overleving en kan leiden tot hogere zorgkosten. Wanneer zorgverleners beter zijn geïnformeerd over therapieontrouw kan hieraan op passende wijze aandacht worden besteed tijdens consulten. Het implementatieproject wordt momenteel uitgevoerd in vijf ziekenhuizen onder leiding van IKNL, Antoni van Leeuwenhoek en Amsterdam UMC (locatie VUmc). Het implementatieplan dat uit de pilot moet volgen, wordt ook beschikbaar gesteld voor andere ziekenzieken en is straks ook bruikbaar voor andere kankersoorten. IKNL is al gestart met het samenstellen van cohorten patiënten met niercelcarcinoom en hematologische maligniteiten.

Diverse ICT-systemen ingezet

In het nu lopende pilotproject worden verschillende ICT-systemen gebruikt voor het monitoren van bijwerkingen, waaronder het patiëntenvolgsysteem Profiel en een app gekoppeld aan MediMapp. Het uitgangspunt is het gebruik van een eenduidig dataprotocol en een centrale opslag van de resultaten. Deze registratie draagt niet alleen bij aan de kwaliteit van zorg voor patiënten met longkanker. De gegevens worden ook gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Onder meer zal beter inzicht verkregen worden in de incidentie van bijwerkingen in de dagelijkse, klinische praktijk en de impact ervan op kwaliteit van leven op korte en lange termijn.

Inzet apps tegen kanker

Apps worden steeds vaker ingezet in de strijd tegen kanker. Voor onderzoek, om aandoeningen zoals (huid)kanker te voorkomen, om artsen te helpen in het verbeteren van kankerbehandeling. Zo kunnen artsen met behulp van de dit voorjaar gelanceerde MTB-app hun patiënten makkelijker wijzen op mogelijke nieuwe behandelmethoden.   Openingsmanifestatie van de e-healthweek 2019 Meer weten over hoe, waarmee en met wie de zorg haar toekomst implementeert? Bezoek dan op 21 januari 2019 de jaarlijkse ICT&health Openingsmanifestatie van de e-healthweek. Entreekaarten zijn gratis, dus wacht niet en meld u snel aan want op is op!