Voor het eerst in Nederland is een standaard knieprothese (Persona) geplaatst met behulp van onder meer speciale 3D-prints. Dankzij een PSI-procedure ofwel patiënt specifiek instrumentarium kon de prothese heel precies in de knie worden geplaatst bij de betrokken patiënt.
Orthopedisch chirurg Roel de Haan heeft voor de eerste keer in Nederland met speciaal gemaakte 3D-prints een Persona knieprothese geplaatst. In het Tergooi MC werd hiervoor zogeheten PSI-procedure toegepast, wat staat voor patiënt specifiek instrumentarium.
Roel de Haan: ‘Het principe om een knieprothese te plaatsen door middel van deze PSI-methode bestaat al langer. Het is wel de eerste keer in Nederland dat een Persona knieprothese op deze manier is geplaatst. Eventuele problemen bij het plaatsen van de prothese kunnen nu vooraf in beeld worden gebracht en de planning kan hierop worden aangepast. Of het heel bijzonder is? Uiteindelijk is het een reguliere operatie, alleen het voortraject is heel anders.”
Knieprothese
De knie van de patiënt was helemaal op, dus er was een kunstknie (prothese) nodig. De Haan spreekt graag over kunstknie omdat het geen nieuwe knie is en zo’n prothese in de praktijk anders voelt dan een echte knie. Bij de plaatsing van een knieprothese gebruiken orthopedisch chirurgen uitlijninstrumenten om de zaagvlakken, positie en maten van de prothese te bepalen. Door de standsverandering en de verregaande slijtage aan de knie van betreffende patiënt was het standaard instrumentarium onvoldoende toereikend om de juiste positie van de prothese te bepalen.
Patiënt specifiek instrumentarium
Een oplossing werd gevonden door op maat gemaakte mallen te produceren. Dit wordt ook wel patiënt specifiek instrumentarium (PSI) genoemd. De knieprothese, merk Persona, was wel standaard maar de operatiemallen werden dus op maat gemaakt om de knieprothese precies te laten plaatsen! Met de MRI- en de CT-scan als basis bepaalde De Haan met speciale software de juiste positie van de knieprothese. Het computerprogramma berekende vervolgende de vormen van de mallen. Fabrikant ZimmerBiomet maakte hiervan 3D-prints in de Verenigde Staten en stuurde deze aan Roel de Haan. In het pakket bevonden zich ook driedimensionale afdrukken van de knie van de patiënt. De mallen dienen als hulpmiddel om tijdens de operatie de knieprothese op de vooraf geplande wijze te plaatsen.
3D-printing rukt op
Voor diverse chirurgische ingrepen, met name voor implantaten, wordt al op meerdere plekken in Nederland gebruik gemaakt van 3D-technologie. Steeds vaker worden implantaten, protheses en delen van botweefsel, zelfs letterlijk met een 3D-printer gemaakt. Australische wetenschappers van de Universiteit van New South Wales in Sydney werken nu aan de ontwikkeling van een technologie die nog een stap verder gaat. Het rechtstreeks in het lichaam 3D-printen van botten: 3D-bioprinting.
