Technologische innovatie wordt vaak gezien als één van de sleutelstrategieën om de uitdagingen in de zorg het hoofd te bieden. Tegelijk is volgens de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR, 2021) technologie ook een drijvende kracht achter stijgende uitgaven. Is technologie dan de oplossing, of juist een deel van het probleem? Het Lectoraat Technologie voor Gezondheid van de HAN gaat ook de komende zes jaar samen met studenten, professionals, zorgorganisaties en technologische partners aan de slag met dit vraagstuk.
"Het lectoraat doet praktijkgericht onderzoek naar de rol van technologie als procesinnovator in een veranderend zorglandschap”, vertelt Lector Maurice Magnée in ICT&health 3: “Niet de technologie zelf staat centraal, maar wat ze teweegbrengt in de praktijk: hoe beïnvloedt ze het functioneren van mensen, de samenwerking binnen teams en het ontwerp van zorgprocessen?”
Daarbij richt het lectoraat zich op verschillende doelgroepen, vervolgt Magnée: “Deze vraag raakt zowel de individuele burger, die langer thuis wil blijven wonen, als de zorgorganisatie die met minder mensen meer moet doen. Maar ook het onderwijs is aan zet: toekomstig zorgpersoneel moet vaardig en kritisch leren omgaan met technologie, en leren innoveren binnen de grenzen van wat ethisch, praktisch en wenselijk is.”
Herijking
Binnen de HAN is Magnée’s lectoraat nauw verbonden met de zorgopleidingen. In samenwerking met interne labs, externe partners en werkplaatsen draagt dit bij aan het ontwikkelen van nieuwe curricula voor onder andere verpleegkunde en vaktherapie. Het lectoraat Technologie voor Gezondheid ontwikkelt daarnaast bij- en nascholingstrajecten op digitale vaardigheden, onder andere in samenwerking met ROC’s, werkgeversverenigingen en andere lectoraten binnen de HAN.
Deze onderwijsvernieuwing is volgens Magnée essentieel, omdat de toekomstige zorgmedewerker niet alleen moet kunnen werken met digitale toepassingen, maar ook moet leren reflecteren op de maatschappelijke gevolgen ervan. Technologie in de zorg is nooit neutraal — het verandert hoe we zorgen, wie er meedoet en wie er mogelijk buitenspel komt te staan.
Implementatie én ontmanteling
Implementatieonderzoek vormt één van de drie onderzoekslijnen binnen het lectoraat. Daarbij wordt onder meer gewerkt met het 'Implementation of Change'-model van Grol & Wensing, vertelt Paul Rood, senior onderzoeker.
“Hierbij wordt niet alleen gekeken naar wat werkt, maar ook wat weg kan: technologie wordt immers pas echt waardevol als het leidt tot slimmere zorg, en dus ook tot het durven afbouwen van verouderde of niet-effectieve werkwijzen. Als lectoraat kijken we ook naar hoe technologie kan bijdragen aan arbeidsbesparing, door administratieve lasten te verlagen en processen anders in te richten. Dit vraagt méér dan digitaliseren; het vraagt om herontwerp. Vanuit deze lijn wordt ook onderzoek gedaan naar dé-implementatie van niet-passende zorg.”
Maatschappelijke verankering en samenwerking
Het Lectoraat Technologie voor Gezondheid vervult een spilfunctie in het regionale innovatienetwerk rond gezondheid en welzijn. Het is onder meer verbonden aan de Economic Board Arnhem-Nijmegen, Briskr, Health Valley en het landelijke SIA-lectorenplatform Inzet van Technologie voor Gezondheid en Zorg (PIT). Daarnaast is er structurele samenwerking met vele zorgorganisaties in Oost-Nederland. Ook met landelijke kennispartners zoals Vilans worden thema’s als waardebepaling, co-creatie en datagedreven werken gezamenlijk opgepakt.
Magnee: “Om écht grip te krijgen op transformatie is lef nodig. Vanuit het lectoraat wordt daarom gewerkt met het principe van moonshot thinking: het loslaten van beperkingen uit het heden, en het visualiseren van gewenste toekomstscenario's. Van daaruit worden stappen teruggezet naar wat vandaag nodig is.”
Lees het hele artikel in ICT&health 3, die op 13 juni verschenen is. Of lees het artikel in ons online magazine.
