Sinds kort wordt bij het UMC Utrecht bloed afgenomen onder echogeleiding. Hiermee heeft het ziekenhuis een primeur te pakken. Artsen en verpleegkundigen maken bij deze techniek met een echo de aders in de elleboogplooi op een beeldscherm zichtbaar. Hierdoor gaat de bloedafname makkelijker, efficiënter en vaak in één keer. Een uitkomst voor mensen die lijden onder prikangst maar ook een ideale methode om eventuele angst te voorkomen.
Flink wat kinderen maar ook volwassenen hebben prikangst. Slechte ervaringen, zoals veel pijn bij het prikken of het feit dat er meerdere keren moet worden geprikt, kunnen die angst veroorzaken of verergeren. Een bloedafname onder echogeleiding kan de angst aanzienlijk verminderen.
Prik!-app
Esther van der Roest, unitmanager bij het Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ) vertelt op de website van het ziekenhuis: “Als patiënten komen voor bloedafname, zien we vaak een zekere onrust. Ze zeggen vaak: ‘Ik heb er een hekel aan’ of: ‘Het lukt bij mij nooit in 1 keer’. We nemen de angsten van patiënten serieus en proberen de rust te bewaren. Onze medische pedagogische zorgmedewerkers en medisch psychologen helpen ons hierbij.”
Om er voor te zorgen dat mensen zo min mogelijk angst ervaren bij de bloedafname, zet UMC Utrecht meerdere materialen en methodes in. Zo is er onder meer de Prik!-app die ouders helpt om kinderen voor te bereiden op een bloedafname, injectie of infuus. Ook wordt regelmatig een speciale zalf ingezet waarmee de huid plaatselijk kan worden verdoofd.
Virtual reality en sociale robots
Op meerdere plekken in Nederland wordt gewerkt aan het wegnemen van prikangst. Een andere innovatieve manier om prikangst te lijf te gaan is de inzet van virtual reality. Bij het servicepunt bloedafname in het Deventer Ziekenhuis wordt sinds kort bijvoorbeeld bij patiënten een VR-bril ingezet. Zo kunnen bijvoorbeeld kinderen of mensen met angst voor naalden tijdens de bloedafname beter ontspannen. In de praktijk blijkt de afleiding door middel van het creëren van een virtuele wereld goed te werken.
UMC-Utrecht doet trouwens in samenwerking met studenten van de Hogeschool Utrecht en onderzoekers ook onderzoek naar ‘afleiding’. Concreet wordt gekeken wat sociale robots voor mensen met prikangst zouden kunnen beteken. De robots worden nu nog niet ingezet, maar het zou zeker een mogelijkheid in de toekomst zijn om deze te gebruiken.
Echogeleide bloedafname effectief
De echogeleide bloedafname op de poliklinieken van UMC-Utrecht en het WKZ blijkt in ieder geval een ook een bijzonder effectieve manier om angst voor naalden aan te pakken. Deze technologie, waarbij de aders zichtbaar worden gemaakt, biedt grote voordelen voor patiënten van jong tot oud bij wie de aders in de elleboogplooi niet goed zichtbaar zijn. Maar ook voor patiënten van wie de aders kwetsbaar of beschadigd zijn door behandelingen met bepaalde medicatie is deze echogeleide aanpak een uitkomst.
Bij de echogeleide bloedafname kan de arts of verpleegkundige niet alleen de liggingsdiepte en de naaldlocatie, maar ook de kwaliteit van de aders bekijken en beoordelen. Hiermee is de kans op een succesvolle bloedafname nagenoeg gegarandeerd, met name bij patiënten die moeilijk zijn te prikken. En zo kan dus worden voorkomen dat patiënten prikangst ontwikkelen. Esther van der Roest: “De eerste patiënten, en ook hun ouders, reageren enthousiast. Doordat de echo een goed beeld geeft over de plaats van waar geprikt wordt, krijgt de patiënt ook vertrouwen dat het goed gaat komen. Het geeft de patiënt een klein beetje regie terug.”
