Het Radboudumc krijgt van NWO en bedrijven 16 miljoen euro voor het realiseren van vier nieuwe AI-labs. Hiermee krijgt het AI-onderzoek binnen Radboudumc een grote impuls. De labs gaan AI ontwikkelen voor nauwkeurige inschatting van de risico’s bij een vernauwde kransslagader, automatisering bij de analyse van scans bij longkanker, het thuis meten van symptomen van de ziekte van Parkinson en een betere opsporing en behandeling van prostaatkanker.
Radboudumc krijgt vier nieuwe AI-labs die onderdeel zijn van ROBUST-project dat geleid wordt door de UvA. In totaal omvat het project zeventien nieuwe labs met een budget van 87 miljoen euro. De nieuwe labs krijgen allemaal geld voor een onderzoeker, tien promovendi en ondersteuning. De financiering is afkomstig uit het nieuwe lang Lange Termijn Programma (LPT) van NWO en van diverse bedrijven.
Vier complete AI-labs
Bram van Ginneken, hoogleraar AI, gaat het onderzoek in het Radboudumc leiden. Hij verwacht nu te kunnen werken aan een nog sterker AI-ecosysteem. In de vier complete AI-labs worden vier verschillende toepassingen van kunstmatige intelligentie onderzocht. Het gaat achtereenvolgens om AI-gedreven onderzoek naar het wel of niet plaatsen van een stent, MRI-scans bij prostaatkanker, thuismonitoring van parkinson en het analyseren van scans bij longkanker.
AI in de cardiologie
In de cardiologie wordt al op verschillende plekken volop gebruik gemaakt van AI. Het HagaZiekenhuis zet, samen met Fitbit en de Google Cloud bijvoorbeeld een nieuwe stap op weg naar het laagdrempelig verzamelen en analyseren van grote hoeveelheden gezondheidsdata om hartfalen te identificeren voordat de eerste symptomen zich uiten.
In één van de AI-labs in Radboudumc wordt kunstmatige intelligentie ingezet voor cardiologie, maar op een heel andere manier. Technisch geneeskundige Jos Thannhauser van de afdeling Cardiologie leidt het lab CARA, het Cardiology lab with Abbott, Radboudumc and Amsterdam UMC. Hij wil graag samen met zijn team gaan voorspellen of een vernauwing in een kransslagader een hartinfarct zal veroorzaken.
‘Of we een stent plaatsen bij zo’n vernauwing is een groot dilemma voor cardiologen’, vertelt Thannhauser. ‘Ze willen een toekomstig hartinfarct voorkomen, maar patiënten niet onnodig behandelen.’ Voor dit onderzoek beweegt een kleine camera door de kransslagader die honderden beelden maken. ‘Een mens kan onmogelijk patronen herkennen in zo’n grote hoeveelheid aan informatie, laat staan de koppeling maken met de kans op een hartinfarct. Een computer kan dit wel aanleren met behulp van AI-algoritmes. Het is de bedoeling dat deze algoritmes meteen na het maken van de vele beelden een behandeladvies geven.’
MRI-scans bij prostaatkanker
Henkjan Huisman, hoogleraar Medical Imaging AI bij de afdeling Beeldvorming, gaat het Healthy AI lab aansturen, een samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Twente en Siemens Healthineers. Dit AI-lab gaat nieuwe toepassingen van AI ontwikkelen en implementeren voor betere opsporing en behandeling van prostaatkanker.
Huisman: ‘We gaan bijvoorbeeld AI inbouwen in MRI-scanners om ze efficiënter te maken. De algoritmes helpen om te voorkomen dat er onnodige biopten worden genomen. Tevens gaat de AI helpen bij het gerichter behandelen van prostaatkanker. Uniek aan dit project is dat AI efficiënt bewaakt wordt door experts in een nieuw systeem dat voortdurend data krijgt, zodat AI leert van elke patiënt.'
AI-smartwatch bij parkinson
Onderzoeker Luc Evers van de afdeling Neurologie gaat leiding geven aan het ‘lab AI for parkinson’, een project samen met Verily Life Sciences. Verily ontwikkelde een smartwatch die op een betrouwbare manier symptomen van de ziekte van Parkinson kan meten, zoals trillen, moeite met lopen en variatie in de hartslag. Objectief thuis meten met een smartwatch is dus een belangrijke ontwikkeling om beter zicht te krijgen op parkinson. Radboudumc streeft al sinds jaar en dag naar een zo persoonlijk mogelijke zorg voor parkinsonpatiënten en dit slimme horloge kan daar bij helpen.
Nu is het nog zo dat de neuroloog na een bezoek in het ziekenhuis bepaalt hoe het met een patiënt gaat, maar thuis is het beeld regelmatig heel anders. Luc Evers legt uit: ‘parkinsonklachten kunnen sterk variëren, bijvoorbeeld door stress of medicijnen.’ De smartwatch meet plusminus 21 uur per dag bewegingen en hartslag. Nieuwe AI helpt bij de analyse van alle metingen en zo krijgen artsen beter inzicht op de symptomen. In de toekomst wil het onderzoeksteam graag met inzet van de smartwatch onderzoeken of nieuwe therapieën voor parkinson wel of niet goed werken.
Automatisering bij longkankerscans
Senior onderzoeker Colin Jacobs van de afdeling Beeldvorming MERAI, MeVis and Radboudumc AI lab, een samenwerking met MeVis Medical Solutions. Dit lab ontwikkelt AI voor betere analyse van CT-scans bij verdenking op longkanker. De AI-gestuurde oplossing moet zowel voor screening van longkanker als voor vroege opsporing worden ingezet. Colin Jacobs: ‘We hebben eerder software op de markt gebracht die radiologen ondersteunt bij de analyse van CT-scans. Landen als Canada, de VS en Australië gebruiken die software in hun screeningsprogramma voor longkanker.’
De onderzoeker en zijn team willen in hun nieuwe AI-lab nu een nieuwe stap zetten. Bekeken wordt of AI longkanker op de scan kan uitsluiten en zo een voorselectie kan maken. Als dat goed lukt, hoeft de radioloog alleen nog naar de verdachte scans te kijken. Volgens Jacobs is dergelijke automatisering van het selectieproces meer dan welkom en hard nodig. ‘De verwachting is dat door vergrijzing het aantal kankerdiagnoses de komende tien jaar met een derde zal toenemen. Daarnaast wil ook Nederland mogelijk in de toekomst starten met bevolkingsonderzoek voor longkanker!’
