Al tijdens haar promotieonderzoek voor de studie Gezondheidswetenschappen in Maastricht kwam Janneke Grutters in aanraking met health technology assessment (HTA), destijds nog erg gericht op kosteneffectiviteit: biedt het waar voor zijn geld? Diverse malen botsten Grutters en mede-onderzoekers op de harde werkelijkheid dat uitkomsten van hun studies niet meegenomen werden - om bijvoorbeeld een behandeling of zorgproces te verbeteren - omdat er nou eenmaal al een keuze was gemaakt voor iets anders.
“Dan kunnen wij nog wel zeggen dat het niet of minder kosteneffectief is, maar dat telt dan niet meer”, vertelde Grutters, sinds 2024 hoogleraar Vroege Health Technology Assessment bij het Radboudumc, in ICT&health 1. “Erg frustrerend, want ik wil graag een positieve impact hebben op de zorg. Zodat goede organisaties sneller in de zorg terecht komen, terwijl iets nieuws dat de zorg duurder maakt of meer personeel vergt, zo vroeg mogelijk ondervangen wordt.”
Verschuiving
Grutters is sinds 2012 op HTA-gebied actief binnen het Radboudumc, waarbij er een verschuiving plaatsvond van kosteneffectiviteit naar een vroege evaluatie van nieuwe technologie, omdat je dan makkelijker kunt bij sturen. “Bijvoorbeeld door aan te geven dat een technologie elders in het zorgpad meer oplevert, of voor een andere groep patiënten dan oorspronkelijk beoogd.”
Het gaat dan niet zozeer om de vraag beantwoorden of een innovatie waar voor zijn geld biedt, maar hoe er de meeste waarde uit gehaald wordt. In de meeste innovaties zit potentie, schetst Grutters. “Maar hoe vroeger je erbij betrokken wordt om te evalueren, des te eerder kun je bepalen of men de juiste richting in gaat om die maximale waarde te bieden, wat alternatieve richtingen of ontwikkeltrajecten zijn, et cetera.”
Structureel inbedden
Dit leidde bij het Radboudumc tot de wens om vroege evaluatie van innovaties door de hele organisatie heen structureel in te bedden. Reden ook om Grutters als hoogleraar Vroege Health Technology Assessment aan te stellen.
“Met dit hoogleraarschap wil het Radboudumc benadrukken dat het een innovatieve instelling is die niet alleen zoveel mogelijk wil innoveren, maar daarmee ook zoveel mogelijk aan de zorg wil toevoegen. Zo kan het ziekenhuis zich nadrukkelijk op de kaart zetten. En ook al staat er ‘technology’ in het hoogleraarschap, het kan bij zo’n vroege evaluatie ook gaan om een nieuwe organisatievorm, nieuwe processen en zelfs nieuwe medicatie.”
Diverse taken
De kersverse hoogleraar heeft een team van mensen om zich heen om de diverse taken van het hoogleraarschap in te vullen. Deels gaat het om het onderwijsstuk: capaciteit opbouwen van mensen die een vroege evaluatie van innovaties kunnen uitvoeren. Daarnaast onderzoekt Grutters a) het zo goed mogelijk uitvoeren van evaluaties en b) overkoepelende methodologie om evaluaties te verbeteren en om vroegtijdige evaluaties structureel in te bedden.
Hoewel Grutters alle drie de opgaven als een uitdaging ziet om mee aan de slag te gaan, verwacht zij dat het in het DNA krijgen van vroegtijdige innovaties waar dat meerwaarde levert, de grootste uitdaging zal zijn. “Het is mens eigen om te denken: het kan, dus we gaan het doen. We vergeten om na te denken of en zo ja, wat een innovatie toevoegt. Dit veranderen, lijkt me vrij complex.”
Het interview met Janneke Grutters gemist? Lees het terug in ons online magazine.
