Therapietrouw is belangrijk bij chronische aandoeningen zoals COPD en astma. Het niet, of niet tijdig en regelmatig blijven innemen van medicatie kan tot meer hoestklachten en -aanvallen leiden, zogenoemde exacerbaties of longaanvallen. Een Nederlandse studie heeft aangetoond dat een e-health toepassing, SARA, de therapietrouw bij deze patiënten bevordert en daarmee ook de kans op exacerbaties verkleind.
SARA, dat staat voor ‘Service Apotheek Raad en Advies’, is feitelijk een online apothekersassistent die COPD en astma patiënten voorziet van informatie en uitleg, zowel in woord als beeld, over hun longziekte. De online e-health assistent werd in 2017 geïntroduceerd in een pilot van de Service Apotheek, tevens de ontwikkelaar van SARA. De e-health interventie heeft tot doel de therapietrouw en het juiste gebruik van inhalatiemedicatie te verbeteren door voorlichting en zo nodig op maat gemaakte vervolgondersteuning van een apotheker.
Therapietrouw en longaanvallen
De afgelopen periode is de effectiviteit van SARA voor astma en COPD-patiënten onderzocht door het NeLL. Daarvoor zijn de gegevens van ruim 380 Service Apotheken verzameld. Van de totale onderzoekspopulatie, ruim 9400, maakten 2400 personen gebruik van SARA. Het onderzoek bestond uit twee elementen: exacerbaties (longaanvallen) en therapietrouw.
Het onderzoek toonde aan dat de online hulp van SARA ertoe bijdraagt dat het aantal longaanvallen bij COPD en astma patiënten minder snel groeit doordat de therapietrouw toeneemt. In de praktijk groeide het aantal longaanvallen over tijd nog wel, maar door een hogere therapietrouw was die groei een stuk kleiner dan bij vergelijkbare patiënten die geen gebruik maakte van de online e-health assistent.
Deze studie levert voorlopig bewijs dat de SARA e-health interventie het potentieel heeft om het aantal exacerbaties te verminderen en de therapietrouw bij patiënten met astma en COPD te verbeteren. Meer onderzoek is echter nog wel nodig.
Over het onderzoek
Het aantal longaanvallen (exacerbaties) werd voor het onderzoek berekend op basis van de uitgifte van de medicatie voor de behandeling van acute aanvallen bij astma patiënten, orale corticosteroïden. Voor het beoordelen van de therapietrouw werd de Proportion of Days Covered methode toegepast. Daarbij wordt gemeten welk deel van de dagen de patiënt 'gedekt' was met medicatie. Bij dit onderzoek was dit het aantal dagen per jaar dat iemand inhalatiemedicatie in huis had.
Resultaten werden 1 jaar voor en 1 jaar na implementatie van SARA beoordeeld en vergeleken tussen SARA-deelnemers en controledeelnemers. Zoals gezegd is meer onderzoek nodig om de daadwerkelijke effectiviteit van deze e-health interventie tool aan te kunnen tonen.
Therapietrouw en het juiste gebruik van medicatie zijn met name ook bij astma en COPD erg belangrijk. Er wordt dan ook veel onderzoek naar gedaan. Vorig jaar bleek uit een onderzoek van het Therapietrouw Centrum van het UMCG en het Martini Ziekenhuis dat COPD-patiënten baat hebben bij de digitale voorzetkamer. Het verhoogt de therapietrouw en zorgt daarnaast voor veel minder inhalatie-fouten bij het gebruik van een inhalator. Op dit moment loopt een vergelijkbaar onderzoek voor astma patiënten.
