Onderzoekers van de Universiteit van Edinburgh hebben onlangs ontdekt, dat door het slim scannen van een oog, de diagnose van nierziekten eerder kan worden gesteld. Belangrijk, want deze ziekten komen in onze maatschappij, onder meer door het groeiende aantal diabetici en mensen met obesitas, steeds meer voor. Dit bijzondere kijkje in de ogen werd mogelijk gemaakt dankzij de beeldvormingstechniek genaamd Optical Coherence Tomography (OCT). Deze technologie wordt al vele jaren gebruikt door optometristen, maar is in de loop van de tijd steeds verder verfijnd en biedt daardoor steeds meer mogelijkheden.
Het onderzoek werd onlangs gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications en voldoet in een grote behoefte om nierziekten vroegtijdig op te sporen. Een van de grote uitdagingen bij nieraandoeningen is dat ze in het beginstadium vaak onopgemerkt blijven. Met de huidige diagnostische methoden wordt de ziekte vaak pas ontdekt als de helft van de nierfunctie al verloren is gegaan.
Venster op gezondheid
De recente ontdekking door de Universiteit van Edinburgh maakt het mogelijk om via OCT nierziekten in een vroeg stadium te zien zijn in de ogen. Dit past in een groeiende trend waarbij de ogen als venster op de algehele gezondheid worden gezien. Deskundigen kunnen namelijk - naast oogziekten - steeds meer ziekten in de ogen signaleren met behulp van technologisch geavanceerde oogonderzoeken. Zo zijn tekenen van aanhoudende hoge bloeddruk en hoog cholesterol, evenals sommige neurologische aandoeningen steeds beter in de ogen waarneembaar. Hoewel dergelijke waarnemingen niet als definitieve diagnoses gelden, spelen ze in toenemende mate een rol bij het initiëren van nader onderzoek.
Een ander recent en zeer innovatief voorbeeld van de vooruitgang op dit gebied werd begin 2022 geïntroduceerd door een team van de University of Leeds. Dit team ontwikkelde een zelflerend systeem om (aankomende) hart- en vaatproblemen te traceren door het scannen van de ogen. Dit AI-gestuurde systeem kan automatisch individuen identificeren die binnen een jaar een hoog risico lopen op een hartaanval.
Dunner netvlies
De methode voor het ontdekken van nierziekten, die door het Schotse team is ontwikkeld, gebruikt OCT-scans om een gedetailleerd beeld te krijgen van het netvlies achter in het oog. Deze techniek stelt onderzoekers in staat om belangrijke veranderingen in het oog te observeren, die wijzen op de aanwezigheid en progressie van nierziekten. Het team analyseerde OCT-beelden van 204 patiënten met verschillende stadia van nierziekten, waarbij sommigen zelfs op de wachtlijst stonden voor een niertransplantatie. Deze beelden werden vergeleken met die van 86 gezonde proefpersonen.
Uit de analyse bleek dat patiënten met nierziekten dunnere netvliezen hadden dan de mensen in de controlegroep. Dit verschil in netvliesdikte wordt waarschijnlijk veroorzaakt door verminderde microcirculatie, een veelvoorkomend kenmerk van nierziekten. Dit inzicht biedt een nieuwe, minder invasieve manier om het stadium van nierziekten vast te stellen en de voortgang ervan te monitoren.
Nierziekten ontdekken in vroeg stadium
Deze methode biedt niet alleen een nauwkeurige diagnose in een vroeg stadium, maar is ook beduidend comfortabeler voor patiënten. Het is dan ook een aanzienlijke verbetering ten opzichte van de huidige, vaak invasieve diagnostische procedures. Met de toenemende prevalentie van nierziekten en de vaak late diagnose met traditionele methoden, biedt deze ontdekking van de Universiteit van Edinburgh hoop op betere vroegtijdige detectie en behandeling van deze groeiende uitdaging in de gezondheidszorg.
