Medisch wetenschappelijk onderzoek is onontbeerlijk voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen en behandelingen. Dat geldt uiteraard ook voor kindergeneeskunde. Toch staan veel kinderen en ouders vaak niet te springen als het gaat om deelname aan medisch wetenschappelijk onderzoeken. Matthijs Kruizinga, arts-onderzoeker van het JKZ, heeft een methode ontdekt om dergelijk onderzoek makkelijker en leuker te maken.
Bij kinderen die meedoen aan een medisch wetenschappelijk onderzoek naar nieuwe medicatie moet regelmatig bloed afgenomen worden om te onderzoeken of zij wel voldoende medicatie binnen krijgen. Ook moeten de kinderen bij dergelijke onderzoeken regelmatig naar het ziekenhuis komen voor het doen van allerlei metingen. Met een smartwatch en speekseltest kan dergelijk onderzoek eenvoudiger en prettiger uitgevoerd worden.
"Kinderen vinden dat niet fijn en het gebeurt soms dat ze halverwege een onderzoek afhaken omdat het te veel tijd en moeite kost. Dat is begrijpelijk, maar wel jammer”, aldus Matthijs Kruizinga. De arts-onderzoeker heeft samen met het Centre for Human Drug Research (CHDR) gezocht naar alternatieven voor deze vaak als onprettig of vervelend ervaren onderdelen van medisch wetenschappelijk onderzoek.
Onderzoek met smartwatch en speeksel
Tijdens zijn onderzoek ontdekte hij dat speekseltesten en een smartwatch de medisch wetenschappelijke onderzoeken niet alleen eenvoudiger maken, maar ook de drempel voor deelname kunnen verlagen. Speekselonderzoek kan in bepaalde gevallen namelijk het afnemen van bloed vervangen, zo blijkt.
En door het gebruik van een smartwatch hoeven kinderen tijdens de onderzoeksperiode minder vaak naar het ziekenhuis te komen. “Normaal gesproken komen kinderen regelmatig naar het ziekenhuis om waarden te laten meten. Ik heb gekeken of we die data ook op andere manieren kunnen verzamelen", aldus de arts-onderzoeker.
Voor dit deel van het onderzoek kregen in drie jaar tijd ongeveer 450 kinderen in de leeftijd van 2 tot 16 jaar een smartwatch. Daarbij ging het om kinderen die bijvoorbeeld lijden aan astma, taaislijmziekte en obesitas. Via de smartwatch werden onder andere de hartslag, het slaappatroon en de activiteiten. De metingen die door de slimme horloges uitgevoerd werden, bleken betrouwbare informatie te bevatten.
Kinderen met astma testten ook elke dag hun longfunctie. “Ze moesten dan op een apparaatje blazen dat is verbonden met de smartphone. We meten dan de longinhoud van het kind en daarmee hoeveel last het heeft van de astma. We zagen dit meteen terug in de data. Als een kind last heeft, gaat de hartslag omhoog, verandert het slaappatroon en is het minder actief. Precies wat we verwachten te zien en dat werd nu bevestigd. Daarvoor hoeft een kind dus niet meer naar het ziekenhuis te komen.”
Waardevolle praktijkervaringen
Tijdens de studie kwamen ook enkele waardevolle ervaring uit de praktijk boven drijven. Zo bleek bijvoorbeeld dat de smartwatch voor hele jonge kinderen minder geschikt is. “Voor de aller jongste kinderen van 2 tot 3 jaar is de methode niet zo geschikt. Zij willen het horloge nog weleens afdoen omdat het niet lekker zit. Dat is ook niet gek; de horloges zijn eigenlijk bedoeld voor volwassenen. Het was nog een heel karwei de bandjes op maat te maken”, aldus Kruizinga.
Om de betrouwbaarheid van zijn onderzoek te vergroten werden naast zieke ook gezonde kinderen van een smartwatch voorzien. Beide groepen vulden ook de vragenlijsten van het onderzoek in. “We vroegen ze aan te geven hoe zij zich voelden. Wij konden dan zien of dit overeen kwam met de gegevens van de horloges. En dat was vaak het geval”, vertelt de arts-onderzoeker
Kruizinga promoveerde uiteindelijk cum laude op zijn onderzoek. Voor de toekomst verwacht, en hoopt, hij dat zijn ontdekking er toe leidt dat medisch wetenschappelijk onderzoek meer thuis gedaan kan worden.
Voorbeelden van de meerwaarde van slimme horloges voor de gezondheidszorg zijn legio. Die concentreren zich nu vooral nog op continue monitoring en metingen op afstand, al zijn in het verleden ook al de mogelijkheden van het gebruik van smartwatches voor medisch onderzoek verkend.