Om slokdarmkanker in een vroeg stadium op te sporen, ontwikkelde TU Eindhoven in samenwerking met het Catharina Ziekenhuis een techniek om foto’s te doorzoeken op tekenen van de ziekte. De software blijkt slokdarmkanker vrijwel even goed te herkennen als de specialist. De resultaten zijn te lezen in het wetenschappelijke tijdschrift Endoscopy.
Door irritatie van het maagzuur ontwikkelen mensen met langdurige reflux vaak afwijkend weefsel in de slokdarm. Deze zogenaamde Barrett-slokdarm vormt één van de belangrijkste risicofactoren voor het krijgen van slokdarmkanker in de Westerse wereld. Een endoscopische controle is een van de methoden om te zien of mensen de ziekte hebben. Maar de vroegste vormen van de kanker zijn heel erg lastig te herkennen en wordt regelmatig gemist. De overlevingskans voor mensen met een gevorderde kanker, zijn slechts 50 procent. Het aantal mensen met reflux stijgt, omdat dit vaker voorkomt met mensen met overgewicht.Beeldanalyse
Maag-, darm- en leverarts Dr. Erik Schoon van het Catharina Ziekenhuis zocht de samenwerking op met de Video Coding and Architectures Research Group van de TU/e. Deze groep, onder leiding van hoogleraar Peter de With, heeft veel ervaring met met beeldanalysetechnieken, waarbij herkenning van objecten en mensen vaak centraal staat, bijvoorbeeld in slimme camera's.TU/e-promovendus Fons van der Sommen en Sveta Zinger, beiden van de VCA, ontwikkelden samen met dr. Erik Schoon nieuwe technieken die de endoscopiefoto’s nauwgezet bestuderen op de eerste tekenen van kanker. Die technieken zijn inmiddels zo goed dat de herkenningsscore die van de beste Europese specialisten evenaart. “Spectaculair”, zegt Schoon over de resultaten. “Het herkennen van vroege vormen van kanker in een Barrett-slokdarm is een van de moeilijkste dingen in ons vak.”
Veel minder ingrijpend
De computeranalyse zou uiteindelijk in alle ziekenhuizen beschikbaar moeten komen, om MDL-artsen te helpen bij het herkennen van de vroegste kankerstadia. Daarmee zou het percentage op tijd herkende en behandelde kanker richting 100 procent kunnen. Dat bespaart veel patiënten een operatieve ingreep waarbij een deel van slokdarm verwijderd wordt, wat bij late ontdekking vaak onontkoombaar is. Behandeling van vroege kanker is veel minder ingrijpend voor patiënten, en bestaat meestal uit een microchirurgische ingreep van binnenuit. Dat is bovendien vele malen goedkoper. Daarnaast kunnen artsen die niet in Barrett gespecialiseerd zijn, met behulp van deze techniek afwijkingen sneller leren herkennen.Realtime
Voordat de nieuwe techniek wordt toegepast, moet de software nog worden verbeterd, en geschikt worden gemaakt om realtime videobeeld te analyseren, en daarna volgen nog uitgebreide testen in ziekenhuizen. Het duurt waarschijnlijk nog vijf tot tien jaar voordat het breed ingevoerd kan worden. Vorige week werd bekend dat een half miljoen euro beschikbaar komt voor vervolgonderzoek, onder meer van KWF en STW.Het onderzoek wordt uitgevoerd door de TU Eindhoven in samenwerking met het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven, Universitair Ziekenhuis Leuven, het Krankenhaus Barmherzige Brüder Regensburg, het St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein en het Academisch Medisch Ziekenhuis Amsterdam. De publicatie in het vooraanstaande wetenschappelijke tijdschrift Endoscopy, getiteld Computer-aided detection of early neoplastic lesions in Barret’s esophagus’ is te vinden via DOI-nummer 10.1055/s-0042-105284.
