De afgelopen weken is al een aantal keer geconstateerd dat er beduidend minder beroep gedaan wordt op reguliere zorg dan normaal het geval zou zijn. Dat heeft deels te maken met de beperkende maatregelen ten behoeve van de uitbraak van het coronavirus. Zorgpersoneel en middelen zijn dringend nodig op andere plekken. Hetzelfde geldt voor (IC-)bedden die ingezet worden voor de behandeling van coronapatiënten.
Daarbij komt dat ook mensen zelf ook afspraken afzeggen omdat ze het ziekenhuis of de zorginstelling uit angst voor besmetting mijden. De afgelopen weken hebben ziekenhuizen en zorginstellingen al meerdere keren duidelijk proberen te maken dat die angst, ook voor kwetsbare patiëntgroepen, door een strikte scheiding tussen corona zorg en reguliere zorg ongegrond is.
Honderduizenden uitgestelde behandelingen
Hoe dan ook, al deze factoren bij elkaar optellend zijn er alleen al in de maand maart naar schatting meer dan 450.000 behandelingen en poliklinische controles uitgesteld. Het stuwmeer van deze uitgestelde medische behandelingen kan ertoe leiden dat niet direct urgente zorg straks alsnog urgent wordt.
De achterstand die nu ontstaan is, en nog steeds groeit, zal hoe dan ook ingelopen moeten worden. Met alle gevaren voor zorgpersoneel en patiënten van dien. Veel zorgpersoneel is nu al overbelast en dat wordt alleen maar erger wanneer straks van hen gevraagd wordt deze achterstand op instellingsniveau in te halen.
Er moet dus straks slim gehandeld worden als het gaat om het inhalen van de uitgestelde behandelingen. "Extra handen voor de zorg heeft momenteel al 20.000 vrijwilligers opgeleverd. Maak hier ook gebruik van om deze tweede piek weg te werken. De samenwerking tussen de ziekenhuizen en andere zorginstellingen gaat hard nodig blijven. En maak gebruik van een nieuwe manier van digitale zorg, ook na de crisis", aldus Fenna Heyning, directeur van STZ (Samenwerkende Topklinische opleidingsziekenhuizen) tegenover Radio 1.
Intelligente opschaling van non-coronazorg
Inhalen is goed, maar om ervoor te zorgen dat de situatie de komende weken en maanden, zolang de coronacrisis nog voortduurt, niet volledig uit de handen loopt is het uiterst belangrijk dat de reguliere zorg ook weer opgestart wordt.
Daarom doen vier gezondheidszorg experts middels een notitie nu de dringende oproep om de reguliere zorg zo spoedig mogelijk weer op te starten. Ze spreken over een “intelligente opschaling van non-coronazorg”. Najla van Veen-Mirzakhyl, Michèle van der Kemp, Lonneke van Reeuwijk en Fenna Heyning zetten deze opdracht kracht bij met de notitie 'Constructieve Continuïteit van Zorg'.
De notitie bevat een aantal punten en kan gezien worden als een draaiboek waarmee, met nationale coördinatie, instellingen en regio’s direct aan de slag kunnen.
- Omvang en risicostratificatie (uitgestelde) zorgvraag non-corona patiënten naar urgentie in kaart brengen met behulp van bestaande ICT-systemen;
- Extra personeel uit extrahandenvoordezorg.nl en materiaal optimaal verdelen en inzetten voor corona zorg en non-corona zorg, teneinde uitputting huidig actieve personeel en systeem te voorkomen;
- Huidige situatie aangrijpen om reeds ingezette projecten over gepast gebruik en zinnige zorg op te schalen;
- Opbouw ordening van intelligente opschaling non-corona zorg:
- Eerste ordeningsprincipe: (uitgestelde) zorgvraag stratificeren in zinnige zorg versus “beter laten zorg” conform vigerende veldafspraken.
- Tweede ordeningsprincipe: transformatie van zorg volgens het principe “digitaal tenzij” met behulp van reeds bestaande technische voorzieningen.
- Derde ordeningsprincipe: zorg, die fysiek moet plaatsvinden, patiëntgericht stratificeren op urgentie en risico op behoefte aan acute capaciteit.
- Vierde ordeningsprincipe: fysieke zorg onder capaciteitsdruk verdelen in de regio, op basis van beschikbaarheid en gepastheid met route naar “schone” infrastructuur, specifieke inzet van mensen en middelen.
- Globale verdeling van capaciteit (dit kan per regio verschillen):
- 1/3 van de zorg herstarten in eigen instelling & praktijk
- 1/3 middels regionale centralisatie bij aantoonbare capaciteitsproblematiek
- 1/3 van de zorg alloceren voor corona en (roulerende) uitval
- Centrale landelijke regie met regionale implementatie in (deels reeds bestaande)
netwerken van zorg- en ketenpartners door middel van centrale voorbereiding voor het
wegnemen van barrières en borgen van randvoorwaarden op het terrein van juridische,
technologische en financiële zaken.
"Verbinden en versterken van netwerken en initiatieven in tijden van crisis is een must om de zorg duurzaam in te richten. Samen met vertegenwoordiging van “het hele systeem” hebben wij in kort tijdsbestek een draaiboek samengesteld, waarbij te allen tijde het ecosysteem boven het egosysteem stond. Wij zijn graag bereid tot een mondelinge toelichting en zijn zeer gemotiveerd om ons de komende periode verder in te zetten om een bijdrage te leveren aan het oplossen van bovenstaande problematiek", zo schrijven de initiatiefnemers. De volledige notitie is hier te bekijken.
