Joris Rotmans, hoogleraar Technische innovaties voor nierpatiënten, spreekt op vrijdag 24 maart aanstaande zijn oratie uit met als titel ‘Technologie voor een gezonde toekomst’. In deze oratie spreekt hij over de werking van de nieren, de rol die deze organen spelen in een groot aantal regulatiemechanismen van het menselijk lichaam, en over de impact van nierfalen en de behandelmogelijkheden die er zijn.
De complexe en centrale rol van de nier maakt het volgens Rotmans een uitermate boeiend orgaan om te bestuderen. Maar ook om nieuwe kennis te vergaren over de functie van de nier en de consequenties van problemen met dit orgaan voor een patiënt met een nierziekte.
“Als onderzoekers in het domein van de nierziekten zal onze wetenschappelijke fascinatie dan ook niet snel verzadigd raken en zullen er altijd nieuwe vraagstellingen naar boven komen die we met steeds complexere technieken zullen pogen te beantwoorden”, aldus Rotmans.
Hemodialyse
Rotmans ziet in de Nederlandse internist Willem Kolff een grote bron van inspiratie. De in Leiden geboren Kolff geniet internationale erkenning als dé pionier van de hemodialyse. In 1943 heeft hij op 32-jarige leeftijd en onder indrukkende omstandigheden, de kunstnier uitgevonden en daarmee de basis gelegd voor de behandeling van miljoenen patiënten met nierfalen.
Sinds Kolff voor het eerst een patiënt succesvol behandelde met hemodialyse, is deze behandeling op een aantal onderdelen sterk verbeterd. “Belangrijke speerpunten die momenteel centraal staan in de verdere verbetering van de hemodialyse, zijn de optimalisatie van het verwijderen van afvalstoffen, het toegankelijker maken van hemodialyse als thuisbehandeling en de reductie van complicaties van de vaattoegang”, zegt Rotmans.
Verbeteren vaattoegang
Hemodialyse, en dan in het bijzonder de vaattoegang, is waar het onderzoek van Rotmans zich voor een belangrijk deel op richt. Tijdens zijn werk als internist, en in de jaren daarna, zag hij vele patienten die ernstig in de problemen kwamen of zelfs overleden door complicaties met hun vaattoegang. “Deze patiënten blijven mijn drijfveer om te werken aan een betere vaattoegang voor hemodialyse. Een goede vaattoegang is cruciaal omdat zo’n 300 milliliter bloed per minuut door het dialyse-apparaat gezuiverd moet worden en daarna weer moet worden teruggegeven aan de patiënt.”
In zijn oratie zal Rotmans vanuit zijn onderzoek een aantal innovaties belichten die er toe dienen om vaattoegang te verbeteren. Wordt er enerzijds gewerkt aan biologische interventies om de bloedvaten van de vaattoegang goed te laten functioneren, anderzijds worden zogenaamde ‘medical devices’ ontwikkeld, apparaten om de vaattoegang beter te laten werken. “Mijn droom is om een patiëntvriendelijke en duurzame vaattoegang voor hemodialyse te ontwikkelen en die uiteindelijk via een moderne publiek-private samenwerking voor patiënten beschikbaar te krijgen”, gaat Rotmans verder.
Zorgen over toekomst gezondheidszorg
Rotmans zal in zijn oratie een aantal uitdagingen bespreken waar de gezondheidszorg momenteel mee te maken heeft. Zoals het tekort aan personeel dat nodig is om de zorg te leveren, maar ook de uitdaging om te zorgen voor voldoende financiële middelen om de zorg te bekostigen “Juist doordat we steeds meer kunnen, de techniek steeds verder gaat en er steeds nieuwe behandelingen bijkomen, zijn de beschikbare middelen voor de zorg niet meer voldoende.”
In zijn oratie zal hij een aantal suggesties aandragen over hoe er in de gezondheidszorg omgegaan kan worden met het gebrek aan personeel, de financiering en de verduurzaming. Onderzoek toont overigens aan dat zorgtechnologie kan helpen om de problemen rondom het personeelstekort in de zorg te verkleinen. De oratie van Joris Rotmans is vrijdag 24 maart vanaf 17.00 uur live te volgen via de website van de Universiteit Leiden.
