Binnen het Health-RI initiatief wordt de komende zeven jaar een uitgebreide infrastructuur gerealiseerd voor het verzamelen, delen, hergebruiken en leren van gezondheidsdata. De overheid investeert vanuit het nationale groeifonds dan ook 68,5 miljoen euro in het initiatief. Daarmee kan een infrastructuur gerealiseerd worden waarme op grote schaal data beschikbaar gesteld kan worden voor onderzoek.
Het belang van gezondheidsdata en een goede data-infrastructuur die het mogelijk maakt deze gegevens op te slaan, die delen en (her)gebruiken is iets waarvan de gezondheidszorg al geruime tijd van doordrongen is. Tijdens de coronacrisis werd dat belang echter nogmaals benadrukt.
Ziekenhuizen stroomden vol met patiënten die aan een relatief nieuwe, en aanvankelijk niet of moeilijk te behandelen ziekte; COVID-19. Dus was het zoeken naar een juiste behandeling voor het onbekende ziektebeeld. Artsen en onderzoekers wilden snel zo veel mogelijk informatie verzamelen. Praktische problemen en drempels maakten dat echter moeilijk. Denk aan het vragen van toestemming voor het delen van data aan patiënten die doodziek op de IC liggen. Daarnaast ontbrak dus ook de juiste data-infrastructuur hiervoor.
Landelijke data-infrastructuur
Regionale Health-RI nodes, of knooppunten, zullen via de in opbouw zijnde data-infrastructuur voor de gezondheidszorg uiteindelijk allemaal aan elkaar gelinkt worden. Daarbinnen gaan de Nederlandse UMC's, gezien hun regionale functie, een centrale rol spelen. Binnen een lokale Health-RI node worden klinische data, beelddata, genetische informatie, leefstijldata en andere gezondheidsdata verzameld en opgeslagen, op een manier waardoor ze herbruikbaar zijn voor onderzoek en innovatie.
"Juist met de data van andere patiënten kunnen we werken aan een gepersonaliseerde behandeling. Door te leren van data van ziektebeelden en uitkomsten kunnen we veel preciezer bepalen welke behandeling en dosering het beste resultaat zal geven. Zo kan bijvoorbeeld een combinatie van patiëntgegevens, labdata en beelddata inzicht geven in wat de kans is dat een bepaalde chemokuur zal aanslaan", vertelt Wiro Niessen, Erasmus MC hoogleraar en chief technology officer (CTO) van Health-RI.
Inzet AI verbeteren
De nieuwe data-infrastructuur is ook van belang voor de ontwikkeling en inzet van AI in de gezondheidszorg. "Voordat AI goed werkt, moet er aan twee voorwaarden worden voldaan. Je moet heel veel data hebben, en er moet voldoende variatie in de data zitten omdat elke patiënt uniek is. In de praktijk zitten daar nog behoorlijk wat haken en ogen aan. Bij het verzamelen en delen van gezondheidsdata loop je al snel tegen de privacywetgeving aan. En er zitten grote verschillen in hoe de data wordt verzameld en opgeslagen. Health-RI zoekt naar de beste manier om data veilig en efficiënt te ontsluiten", aldus Niessen.
"Met AI kun je een optimale combinatie maken tussen menselijke intelligentie en intelligentie van de computer. In meten is de mens namelijk geen ster. De computer kan juist wel heel goed kleine verschillen meten. Dat kan een arts helpen om subjectieve beslissingen te nemen, waarin veel aspecten moeten worden meegewogen. Daar zijn de huidige computertechnieken dan weer niet goed in", vervolgt de hoogleraar.
