Een toolkit moet docenten en studenten van zorgopleidingen de weg wijzen in het oerwoud aan zorgtechnologie en digitale (ehealth-)toepassingen. Technologie is in de zorg niet meer weg te denken. Het helpt patiënten actief mee te werken aan hun herstel, zorgt voor betere informatie-uitwisseling, is kostenbesparend en maakt de zorg toegankelijker. Maar het vinden van de juiste technologie of toepassing voor een patiënt kan lastig zijn.
“Zorgprofessionals zien de voordelen van de inzet van technologieën, maar weten soms niet hoe”, vertelt Martijn van der Ent, onderzoeker bij het lectoraat Revalidatie en Technologie (Haagse Hogeschool) en een van de initiatiefnemers van de toolkit. “Welke tools moeten ze kiezen? Wat past het beste bij de patiënt, de fase van de behandeling, de aard van de ziekte? Zorgverleners willen wel, maar weten niet altijd hoe.”
Voorbereiden op toekomst technologie
Reden genoeg om een toolkit te ontwikkelen waarmee docenten de zorgprofessionals van de toekomst kunnen voorbereiden op de inzet van technologie en ehealth-toepassingen. Ook Petra Siemonsma, onderzoeker van het lectoraat Eigen Regie bij Fysiotherapie en Beweegzorg van de Hogeschool Leiden was hierbij betrokken. Zij ziet veel mogelijkheden voor de inzet van zorgtechnologie in de praktijk van verpleging en revalidatie.
“Stel dat een patiënt zegt: ‘Ik heb zó’n last van mijn rug, dat ik ’s morgens moeilijk uit bed kan komen.’ Dan hoor je als zorgstudent of -professional daarin ochtendstijfheid. Een klacht die hoort bij artrose. Op grond van die eerste gedachte ga je in een aantal fases vragen stellen en testjes doen. Zo probeer je al doende erachter te komen of deze patiënt daadwerkelijk artrose heeft of iets anders mankeert, om vervolgens daar acties aan te verbinden of de patiënt adviezen te geven."
Ter ondersteuning van dat proces van klinisch redeneren kun een behandelaar in elke fase zorgtechnologie gebruiken, stelt Siemonsma. “En dan hebben we het bijvoorbeeld over een slimme rollator, een app met informatie over artrose, een wearable die activiteiten registreert of het gebruik van big data.”
Drie lesopzetten toolkit
De toolkit bestaat uit drie lesopzetten:
- De eerste lesopzet geeft een overzicht ter oriëntatie in de wereld van de zorgtechnologie. Welke technologie kun je gebruiken bij het diagnosticeren, bij het monitoren of bij een interventie?
- De tweede lesopzet gaat in op de criteria voor de verschillende technologieën. Hoe belangrijk is bijvoorbeeld het criterium privacy als je big data wilt inzetten? Bij welke technologie is het criterium veiligheid essentieel? Maakt het je effectmeting onzuiver wanneer een hypermoderne stappenteller drie stappen te veel telt?
- De derde lesopzet helpt studenten en zorgprofessionals om wat ze geleerd hebben te integreren in hun eigen klinische redeneren.
Volgens Van der Ent is de toolkit op elke opleiding toepasbaar, van MBO tot academisch. “We hebben de toolkit zo ontwikkeld, dat elke zorgdocent of trainer daarmee mooie lessen kan ontwikkelen. Ook als nieuwe zorgtechnologieën op de markt komen, kan de toolkit prima worden gebruikt. We sluiten met deze lesopzetten aan bij de behoeften van docenten en studenten. De toolkit maakt onbewuste kennis bewust en biedt eyeopeners. We hebben ook alternatieve lesvormen ontwikkeld en de mogelijkheid gecreëerd om te differentiëren in tempo en (competentie) niveau. Je kunt de toolkit flexibel toepassen.”
Ontwikkeling in co-creatie
De toolkit is gemaakt op initiatief van Martijn van der Ent, Petra Siemonsma en Anne Kruijsen, ook onderzoeker van het lectoraat Eigen Regie bij Fysiotherapie en Beweegzorg van de Hogeschool Leiden. De onderzoekers werkten bij de ontwikkeling van de toolkit nauw samen met docenten, onderzoekers en professionals van zorgopleidingen en paramedici van onder meer Basalt (Den Haag). Basalt is een medisch-specialistisch revalidatiecentrum, dat innovatieve zorgtechnologie inzet bij de behandeling van patiënten.
In ICT&health verschijnen met grote regelmaat artikelen over de aandacht voor digitale en ICT-toepassingen en -vaardigheden in zorgopleidingen. In editie twee kunt u een special op dit gebied terugvinden. Lees hiervoor ook ons online magazine.
