Uit het vierde jaar van ‘De Transparantiemonitor’ van het Nivel is naar voren gekomen dat 'samen beslissen' en 'leren en verbeteren' centraal staan als het gaat om tot de best passende zorg te komen. De Transparantiemonitor 2021-2022 laat zien dat zorgverleners transparantie belangrijk vinden voor het proces van leren en verbeteren.
Zorgverleners ervaren registraties echter als een last en hechten er aan te zoeken naar manieren om doelmatiger te registreren. Uitwisseling van ervaringen tussen verschillende zorgsectoren kan daarbij helpen, zo blijkt eveneens uit het vierde jaar van De Transparantiemonitor. Bij het vinden van de best passende zorg, helpen veel initiatieven om de zorg transparant te maken. Die transparantie wordt verschillend ingevuld in verschillende zorgsectoren. Daardoor is transparantie een flexibel begrip geworden dat in de loop der tijd meerdere betekenissen heeft gekregen.
Uit het onderzoek binnen de De Transparantiemonitor 2021-2022 komt naar voren dat er vier manieren zijn die voor die transparantie kunnen zorgen en bijdragen aan de best passende zorg:
• Zelfzorg (door zorggebruikers)
• Kiezen voor zorgaanbieders (door zorggebruikers)
• Samen beslissen (door zorggebruikers en zorgaanbieders)
• Leren en verbeteren (door zorgaanbieders)
Vraagbaak voor zorggebruikers
Voor verpleegkundigen is een belangrijke rol weggelegd. Zij zijn immers de vraagbaak voor zorggebruikers wanneer een arts informatie heeft gegeven over een aandoening of behandeling. Het is immers dan aan hen om de onmisbare en aanvullende rol te vervullen door medische informatie nog eens rustig uit te leggen in begrijpelijke taal voor de zorggebruiker. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat verpleegkundigen aangeven dat samen beslissen zich niet beperkt tot één moment voorafgaand aan een behandeling, maar dat het een doorlopend proces is.
De ervaringen van patiënten zijn voor zorgaanbieders belangrijk om van te leren. Het zijn juist die ervaringen die richting kunnen geven aan concrete verbeterplannen om de weg naar de best passende zorg voor toekomstige zorggebruikers te optimaliseren. Jammer genoeg blijkt in de praktijk vaak dat zij er niet altijd in slagen om de verzamelde ervaringen van patiënten om te zetten in concrete verbeterpunten.
Passende zorg huisartsen
Omdat huisartsen vaak een langdurige zorgrelatie met de zorggebruiker hebben, en deze dus vaak ook goed kennen, zijn zij als geen ander in staat om de zorggebruiker te ondersteunen door informatie met hen te delen die hen helpt om een keuze te maken voor een behandeling en deze te personaliseren. Zodoende krijgt het proces van leren en verbeteren in de huisartsenpraktijk anders vorm dan in de medisch specialistische zorg, omdat huisartsen een heel diverse groep zorggebruikers hebben met veel uiteenlopende zorgvragen.
Langdurige zorg
Binnen de langdurige zorg vormen kwaliteitskaders het raamwerk voor transparantie van zorg. Om de kwaliteit van leven van de zorggebruiker te verbeteren, staat leren en verbeteren voorop. Samen beslissen is binnen de langdurige zorg een continu proces, waarbij de zorggebruiker en naaste in overleg met de zorgverlener bekijken hoe de best mogelijke kwaliteit van leven kan worden gerealiseerd voor de zorggebruiker.
Inspiratie voor het denken over kwaliteit van zorg, wordt verkregen door uitwisseling van ervaringen tussen langdurige zorg en medisch specialistische zorg. Wat deze bevindingen betekenen is te vinden in het vierde overkoepelende rapport van de Transparantiemonitor Passende Transparantie voor Passende en Uitkomstgerichte Zorg.
De Transparantiemonitor 2018-2023 van het Nivel is een meerjarige project dat zich richt zich op de vraag hoe transparantie van zorg zich ontwikkelt en wat dat oplevert. Deze publicaties zijn onderdeel van het vierde jaar van de Transparantiemonitor (2021-2022). Daar staan ook de andere onderzoeken die binnen de Transparantiemonitor 2021-2022 verschenen zijn. De resultaten van dit onderzoek zijn gebaseerd op literatuurstudie en interviews met diverse betrokkenen. Meer daarover in het Dossier Transparantiemonitor van het Nivel.
