Het Trimbos Instituut heeft het proces van gameontwerp in kaart gebracht om gedragsbeïnvloeding van de gamer in games zichtbaar en bespreekbaar te maken. Daarbij hebben de betrokken onderzoekers gekeken of games ons soms langer bezighouden dan gezond is. Maar ook of gaming ons kan helpen juist gezonder te worden. Er is nu een rapport beschikbaar over het nut van zogeheten behavioral design van digitale en online spellen.
Het ontwerp van games kan het gedrag van de gamer sturen, stelt het Trimbos. Dit ‘behavioral design’ is soms heel zichtbaar. Denk aan een tijdelijk evenement in de game die je eigenlijk niet kan missen. Soms is de sturing onzichtbaar. Bijvoorbeeld via algoritmes de beleving van de game onzichtbaar aanpassen.
Grenzen beïnvloeding games
Sommige spellen frustreren de gamer bewust om een aankoop te stimuleren, terwijl andere games positief gedrag juist aanmoedigen. Een voorbeeld van positieve gedragsbeïnvloeding is terug te vinden in het groeiend aantal serious games, specifiek ontworpen voor gezondheidsdoeleinden. Maar wie bepaalt eigenlijk wat de grenzen zijn van deze beïnvloeding? En hoe kan een game zo worden ontworpen dat de (financiële) gezondheid van gamers - en kwetsbare gamers in het bijzonder - goed wordt beschermd?
Omdat veel games tegenwoordig pas geld binnenhalen na het moment van installatie (via in-game aankopen) spelen er veel belangen bij het ontwerp mee: de game moet leuk zijn, er moet geld verdiend worden en de rechten van de gamer moeten beschermd zijn.
Beschermen gezondheid gamer
Hier zou volgens het Trimbos echter een belang aan moeten worden toegevoegd: de game zou verantwoord ontworpen moeten zijn, waarbij de lange termijn gezondheid van de gamer en de rechten van de gamer goed beschermd worden.
In ons onderzoek wordt duidelijk dat verdienmodellen een centrale rol spelen in het gameontwerp. De bescherming van kinderrechten en de bescherming van de mentale, sociale of lichamelijke gezondheid van de gamer komen hier soms onder druk bij te staan. Er zijn veel mogelijkheden voor meer positief ontwerp dat de gezondheid van de gamer juist ondersteunt of bevordert, maar die worden nog beperkt benut.
Meer duidelijkheid
De Trimbos-rapportage belooft aanknopingspunten voor beleidsmakers en onderzoekers. Er worden concrete suggesties voor beleid gedaan. De rode draad is dat er meer duidelijkheid moet komen over gedragsbeïnvloeding in games en wat de grenzen hierbij zijn. Ten tweede kan positief, verantwoord ontwerp van games verder worden aangemoedigd.
Voor wat betreft vervolgonderzoek zijn er drie aandachtsgebieden:
- Een beter begrip van de game industrie en het ontwerpproces.
- De impact van zichtbare en verborgen ontwerpkeuzes op de (kwetsbare/jonge) gamer.
- Een beter begrip van het gebruik van games in de praktijk.
Het huidige project is in 2020 gestart door het Trimbos-instituut en de Alliantie ‘Digitaal Samenleven’ (ADS) en gefinancierd door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BKZ). Het projectteam is een interdisciplinair team met academici met expertise op het gebied van gamedesign en gameonderzoek (Universiteit Eindhoven en Trimbos-instituut), gedragsverandering (Trimbos-instituut en Universiteit Eindhoven) en juridische expertise (Universiteit Leiden).
Lees het hele rapport voor meer informatie.
