In het Isala ziekenhuis is deze maand de tweede Da Vinci operatierobot in gebruik genomen. Daarmee zijn de afgelopen week ook al de eerste dikke darm en gynaecologische operaties uitgevoerd. De nieuwe operatierobot zal daarnaast ook gebruikt gaan worden voor andere precisie operaties, zoals aan de alvleesklier en lever. 'Het zijn een soort kleine polsjes, die je binnen in de buik alle kanten op kunt bewegen’, vertelt chirurg Gijs Patijn.
De eerste operatierobot deed al in 2011 zijn intrede in het Isala. In de tien daarop volgende jaren hebben chirurgen al duizenden robot geassisteerde operaties uitgevoerd. Het afgelopen jaar alleen al waren dat er meerdere honderden, onder andere oor de behandeling van longkanker, prostaatkanker, hartklepvervanging en kransslagaderoperaties. Dankzij de operatierobot kunnen die ingrepen met meer precisie en controle voor de chirurg, en minder complicaties en een snellere genezing voor de patiënt, uitgevoerd worden.
Meer ingrepen met tweede operatierobot
Met de komst van de tweede Da Vinci operatierobot kan het aantal robot geassisteerde ingrepen in het Isala verder uitgebreid worden. Vanaf nu kunnen ook operaties voor darmkanker, alvleesklierkanker, blaaskanker, leveroperaties en gynaecologische ingrepen met assistentie van een robot uitgevoerd worden.
"Dat we deze hoog complexe operaties nu met operatierobot kunnen doen, is een belangrijke stap. Een nieuwe stap ook, want de manier van werken is echt anders dan bij een kijkoperatie. Vandaar dat we hier een uitgebreide scholing voor hebben doorlopen. Voor de alvleesklier- en darmoperaties zijn twee aparte teams van chirurgen en OK-assistenten gevormd, die zeer goed op elkaar zijn ingespeeld", vertelt chirurg Gijs Patijn.
De ontwikkelingen op het gebied van robotchirurgie hebben een enorme vlucht genomen. Dat geldt zeker niet alleen voor het Isala. Steeds meer OK's breiden het aantal robot geassisteerde ingrepen uit. Zo nam het Maasstad ziekenhuis onlangs al haar derde robot in gebruik.
Zitten in plaats van urenlang staan
Een ander groot voordeel voor chirurgen die met een operatierobot werken is dat zij niet meer urenlang aan de operatietafel staan. Tijdens de operatie zitten zij nu achter een computer console naast de patiënt. Voor de chirurgen is dit een veel natuurlijkere en minder vermoeiende houding. De robot wordt bestuurd met behulp van wat je 'joysticks' kunt noemen.
"De instrumenten aan de robotarmen hebben veel meer bewegingsvrijheid dan de langwerpige instrumenten die we bij een kijkoperatie gebruiken. Het zijn eigenlijk een soort polsjes die alle kanten op kunnen bewegen. Daardoor kunnen we met meer precisie en controle te werk gaan. Dankzij de geavanceerde 3D-camera hebben we bovendien een veel beter beeld van het operatiegebied", aldus Patijn.
Verandering voor OK-assistenten
De komst van robotchirurgie heeft ook een grote impact op het werk van OK-assistenten. Zij geven nu de instrumenten niet meer rechtstreeks aan de chirurg, maar moeten ze in een van de vier 'handen' van de robot installeren. Daarvoor krijgen de OK-assistenten een speciale training.
"Voor mij als operatieassistent is het werken met de operatierobot een heel andere techniek. In plaats van het aangeven van een instrument in de hand van de chirurg, verwissel ik een instrument uit één van de vier robotarmen. De chirurg staat niet naast mij, maar in de robotconsole. Goede communicatie met elkaar is hierin natuurlijk cruciaal", vertelt OK-assistent Daniëlle Blom.
