LUMC-onderzoeker Fijs van Leeuwen heeft een Vici-subsidie van 1,5 miljoen euro gekregen van de NWO. Hij gebruikt het geld om beeldgeleide chirurgietechnieken voor robot-geassisteerde prostaatkankerchirurgie te ontwikkelen. Maroeska Rovers, hoogleraar Evidence Based Surgery bij het Radboudumc, gebruikt haar Vici-onderzoeksbeurs om een bijdrage te leveren aan het ontwikkelen van effectieve, betaalbare en waardevolle chirurgische innovaties. In totaal heeft het NWO 35 wetenschappers een Vici-beurs toegekend.
Met zijn team, het Interventional Molecular Imaging Laboratory, op de afdeling Radiologie ontwikkelt
Fijs van Leeuwen technieken waarmee tumoren zowel vooraf als tijdens de operatie accuraat gedetecteerd kunnen worden. Ook werkt hij aan technieken om tumoren te onderscheiden van delicaat weefsel zoals het lymfesysteem en zenuwen.
Bij complexe chirurgische ingrepen gebeurt het namelijk regelmatig dat tumoren niet goed geïdentificeerd kunnen worden of dat patiënten belangrijke lichaamsfuncties verliezen door onbedoelde schade aan bijvoorbeeld zenuwen. Zo kan na een prostaatoperatie terugkeer van de ziekte, incontinentie, of gebrek aan erectiele functie optreden. Van Leeuwen: “Ongeveer een op de acht mannen krijgt prostaatkanker, dus technieken die de tumor volledig helpen verwijderen en tegelijkertijd onbedoelde schade helpen voorkomen, zijn erg nodig.”
Geen standaard academisch hokje
Wat het onderzoeksproject volgens Van Leeuwen zo mooi maakt, is dat het niet in een standaard academisch hokje past. “We combineren in dit project de scheikundige ontwikkeling van een nieuwe fluorescente tracer, de technische ontwikkeling van chirurgische detectietechnieken die meerdere signalen kunnen ontvangen, en de ontwikkeling van software waarmee navigatieconcepten kunnen worden toegepast. Verder gaan we de technieken niet alleen testen in het laboratorium, maar ook in klinische studies met patiënten.”
Van Leeuwen werkt voor dit project nauw samen met de afdeling Urologie van het Antoni van Leeuwenhoek, waarmee hij al meer dan tien jaar onderzoek doet naar beeldgeleide (robot-)chirurgietechnieken. Boven op het budget van NWO-TTW ontvangt het project van Van Leeuwen meer dan 200.000 euro ondersteuning van internationale industriële partners die gespecialiseerd zijn in beeldgeleide chirurgie: Karl Sorz Endoscope, Hamamatsu Photonics, Intuitive Surgical Inc., Eurorad, SurgicEye GmB, Scintomics en ORSI Academy.
Vroegere evaluatie chirurgische innovaties
Maroeska Rovers, hoogleraar Evidence Based Surgery bij het Radboudumc,
gaat met behulp van de Vici-beurs de komende vijf jaar onderzoek doen naar betere methoden om chirurgische innovaties zo vroeg mogelijk te evalueren. Momenteel gebeurt deze evaluatie als deze innovaties grotendeels zijn ontwikkeld en op de markt gebracht. De helft van de innovaties blijkt niets toe te voegen, wat in Europa leidt tot een verspilling van zorgkosten.
Volgens Rovers moeten nieuwe medische hulpmiddelen al vanaf het allereerste idee beoordeeld kunnen worden op toegevoegde waarde voor de patiënten. Zij beoogt hiervoor methoden te ontwikkelen, testen en valideren.
In dit kader bracht de TU Delft onlangs naar buiten dat het werkt aan een methode om het tijdrovende ontwerpen van
complexe medische instrumenten te vereenvoudigen. Hierbij is in eerste instantie gekeken naar instrumenten voor kijkoperaties. Er wordt gebruik gemaakt van een virtuele ontwerpmethode.
Vici: persoonsgebonden subsidie
35 wetenschappers hebben door
NWO ieder 1,5 miljoen euro toegekend gekregen om de komende vijf jaar onderzoek te doen. Vici is een van de grootste persoonsgebonden wetenschappelijke premies van Nederland en is gericht op gevorderde onderzoekers. Met de premie kunnen de wetenschappers een eigen vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen en een onderzoeksgroep opbouwen.
De Vici-financiering is bestemd voor zeer ervaren onderzoekers die hebben aangetoond met succes een eigen vernieuwende onderzoekslijn tot ontwikkeling te kunnen brengen en die als coach voor jonge onderzoekers kunnen fungeren. Vici biedt de onderzoeker de gelegenheid een eigen onderzoeksgroep op te bouwen, vaak vooruitlopend op een structurele hoogleraarspositie.
De Vici-financiering is een van de drie financieringsvormen van de Vernieuwingsimpuls. De andere twee instrumenten zijn de Veni-financiering (voor pas gepromoveerden, tot 3 jaar na promotie) en de Vidi-financiering (voor ervaren postdocs, tot 8 jaar na promotie).
